AYBE- İklim ve Deniz Bilimleri Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yazar "Çağatay, Namık" ile AYBE- İklim ve Deniz Bilimleri Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
Ögeİstanbul Haliç'inin Holosen Tarihçesi(Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, ) Irvalı, Nil ; Çağatay, Namık ; 232160 ; İklim ve Deniz Bilimleri ; Climate and Marine SciencesBu çalışmada, Taksim-Unkapanı metro inşaatı için, Haliç'te yapılan sondajların 8 adedinden elde edilen çökel örnekleri kullanılmıştır. Yapılan sedimentolojik ve paleontolojik analizlerle Haliç'in Holosen'deki jeolojik tarihçesi araştırılmıştır. Çalışma kapsamında karotların detaylı litolojik tanımlaması yapılmış, seçilen seviyelerde 14C yaş tayinleri gerçekleştirilmiştir. Karotlardan alınan örneklerin bentik foraminifer içeriği saptanmış, türlerin karot boyunca değişimleri incelenmiştir. Haliç'in çökel istifi en altta Karbonifer yaşlı Trakya Formasyonu üzerinde bir uyumsuzlukla başlamaktadır. En altta çamurlu çakıldan çakıllı çamur ve kumlu çamura değişen, kaba taneli birim bulunmaktadır. Foraminifer içermeyen, 4-5m kalınlığındaki bu birim yaklaşık G.Ö (Günümüzden Önce) 20,000?10,500 yılları arasında Alibey ve Kağıthane derelerinin Haliç'e taşıdığı alüvyal çökellerin depolanmasıyla oluşmuştur. Birimin üzerine kavkılı, zengin foraminifer içeren, ortalama 30m kalınlıkta ve G.Ö 10,500?6000 yılları arasında çökelmiş koyu gri çamur birimi gelmektedir. Çamur birimi alt seviyelerde yaygın olarak acısu kökenli bentik foraminiferler içermektedir. Yaklaşık G.Ö 7850 yılına kadar acısu koşullarının egemen olduğu; bu dönemden sonra ise Akdeniz kökenli türlerin bölgede yaygınlaşmasıyla tuzluluğun arttığı ve denizel koşulların bölgeyi etkisi altına almaya başladığı görülmüştür. Koyu gri çamur biriminin üzerine ise sadece GB ve KD yamaçlarında gözlenen çamurlu ve çamurlu kumlu çakıl birimi gelmektedir. Bu birimin G.Ö 6000?1000 yılları arasında çökelmiştir. Foraminifer içermeyen ve sadece yamaçlarda gözlenen bu birimin karasal, alüvyal kökenli olduğu; bu dönemde meydana gelen iklime bağlı yağış artışı nedeniyle kaba taneli malzemenin derelerle taşınması ile çökeldiği düşünülmektedir. İstifin en üstünü yamaçlarda yapay dolgu birimi, haliç içerisinde ise yaygın antropojenik atık içeren çamur birimi oluşturmaktadır. Bu birimde bulunan M.S. 6?8.yy' a ait çanak çömlek parçalarının varlığı birimin yaklaşık olarak son 1000 yıl içerisinde çökeldiğini göstermektedir.
-
ÖgeOxygen And Carbon Isotope Analyses And Geochemistry Of Mollusc Shells In Sediment Cores From Northern Shelf Of The Marmara Sea(Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, ) Biltekin, Demet ; Çağatay, Namık ; 142830 ; İklim ve Deniz Bilimleri ; Climate and Marine SciencesTezin amacı, Geç Buzul-Holosen zamanındaki paleoklimatik ve paleoşinografık koşullan, marmara denizi'nin kuzey şelfinden alınan karotlarda oksijen-carbon izotoplan, jeokimyasal analizler, paleontolojik ve mineralojik yöntemlerle belirlemektir. Karot Cl Akdeniz kökenli molusk ve foraminifer içeriği bakımından zengindir. Bu durum karot Cl' nın Holosen zamanında denizel koşullar altında oluştuğunu göstermektedir. Karot Cl'in oksijen izotop profili yaklaşık 11,700 yıl öncesinden başlayarak karotun üst kısımlarına doğru artış göstermektedir. 8180 verisi ve foraminifer ve molusk toplulukları denizel koşullanıl yaklaşık olarak 12,000 bin yıl önce denizel transgresyonun başlamasından sonra dereceli olarak geliştiğini göstermektedir. Karot C17 birbirinden farklı 3 birim içermektedir. Birim 1 günümüzden 12,00(3 bin yıl önce oluşmuştur. Bu birim Akdeniz molusk ve foraminiferleri içermektedir. Birim 2 ise lakustrine molusklan içennektedir ve 12,000-36,000 bin yıllık bir zaman aralığında acı-su koşullan altında çökelmiştir. Birim 3 hern denizel nemde acı-su molusklan ve az miktarda foraminifer içermektedir. Bu birim içindeki molusk ve foraminiferlerin varlığı denizel izotopik evre 3 'ün erken safhası esnasında Mannara denizi'nin deniz bağlantısını desteklemektedir (>36,000 yıl önce). Bu durum artan oksijen değerleri ile desteklenmektedir. Birim 1 denizel bağlantı nedeni ile daha pozitif değerler sergilemektedir. Birim 2 ise daha negatif değerlere sahiptir. Bu birimin acı-su koşulları altında çökeldiğini göstermektedir. Bu sonuçlar birim 1 ve birim 3 içindeki molusk kavkı larındaki yüksek Sr/Ca oranı ilede desteklenmektedir. Genellikle birim 1 'in çökelimi esnasında düşük değerlere sahip olan ö C dip su upwelling'ini desteklemektedir. Kor Cl'in Mg/Ca oranı korun üst kısımlannda yüksek değerler göstermektedir. Bu durum bu zaman esnasındaki artan sıcaklıkları göstermektedir.
-
ÖgeSedimentary Record Of Mediterranean Inflow Effect On Redox Conditions Of Istanbul Strait Outlet Area Of Black Sea(Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, ) Erdem, Zeynep ; Çağatay, Namık ; 287427 ; İklim ve Deniz Bilimleri ; Climate and Marine SciencesKaradeniz'in dünya okyanus sistemi ile tek birleşim kanalı olan İstanbul Boğazı'nın çıkışı, kıtasal şelf ile kıtasal yamaçların üst kesimlerinden oluşmaktadır. Bölgenin karakteristik özelliği olan ağır dip Akdeniz akıntısı, anoksik Karadeniz havzasına girerek havzanın oksijenle havalanmasından sorumludur. Günümüz koşullarında oksik-anoksik sınırı su kolonunda 100-150 metre arasındadır ancak global deniz seviyesi değişimleri, havzaya gelen Akdeniz akıntısının ve nehir girdisinin miktarına bağlı olarak bu sınır geçmişte değişiklikler göstermiştir. İstanbul Boğazı'nın Karadeniz ile buluştuğu bölgeden oluşan çalışma alanından alınan karotlarının fiziksel özellikleri, XRF (X-Ray Floresans) yöntemi ile elementer analizleri ve toplam organik karbon (TOC) ve toplam inorganik karbon (TIC) değerleri ölçülmüştür ve bu ölçümlere dayanarak belirli seviyelerde AMS C14 yaş tayini yapılmıştır. -150 metreden daha sığ ve oksik alandan alınan karotlar belirgin laminasyon göstermeyen kavkı içerikli yeşil gri ve gri renkte çamur, anoksik ortamdan alınan karotlar laminalı ve bantlı koyu gri-siyah renkli çamur özelliği göstermektedir. -150 metreden daha derinden alınan karotlarda suboksik ve anoksik koyu yeşil ? gri renkli Sapropel birimi ile koyu gri-siyah renkli Kokolit birimi gözlenmektedir. Havzaya Akdeniz suyunun girmesinden sonra, günümüzden 9,4 binyıl öncesinde anoksik koşullar gelişmeye başlamıştır. Mn, Fe ve S anomalileri ve değişen kavkı içerikleri göz önünde bulundurularak, anoksik/oksik sınırı ve yükselen suboksik-anoksik dip su koşullarının sedimanter kayıtları -120m ve -150m karotlarında gözlenebilmektedir ve yapılan yaş tayinleri neticesinde bu seviye GÖ 6,8 binyıl olarak yaşlandırılmışlardır. Akdeniz akıntısı, GÖ 5.3 binyıl öncesine kadar, KD yönlü ana kanalı kullanarak bölgesinin batısında oksik dip su koşullarını sağlamıştır. Şelf alanının doğusunu oluşturan bölgede -307metre derinlikten alınan karotlarda yüksek Mn değerleri göz önünde bulundurularak Akdeniz akıntısının etkisi gözlenebilmektedir. Şelfin daha sığ bölgelerinden alınan karotlarda gözlenen Fe ve S anomalileri ile ilişkilendirilmemiş bu tarz Mn değişimleri büyük olasılıkla su kolonunda oluşmuş Mn(II)'nin çökelimi sonucudur. Mn anomalilerine ek olarak karotlarda gözlenen yeşil griden koyu gri-siyah renge geçiş ve kavkı içeriği de oksik koşullardan anoksik koşullara geçişi simgeleyen özelliklerden bir diğeridir.
-
ÖgeSon Buzul Ve Holosen Dönemlerinde Van Gölü'nün Paleoiklimsel Değişimleri(Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü, ) Öğretmen, Nazik ; Çağatay, Namık ; 333092 ; İklim ve Deniz Bilimleri ; Climate and Marine SciencesVan Gölü 607 km3 hacme ve 3,570 km2 alana sahip dünyanın en büyük 4. kapalı gölü ve en büyük soda gölüdür. Doğu Anadolu Yüksek Platosu'nda yer alan bu göl, coğrafik konumu nedeniyle Sibirya Yüksek Basınç, Kuzey Atlantik ve Orta-Enlem Tropik iklim sistemlerinin etkisinde kalmaktadır. Aynı zamanda denizden de oldukça yüksek olması (1648 m), kurak bir iklime sahip olmasına sebep olmaktadır. Hem konumu hem de kapalı bir havza oluşu, varvlı bir çökel yapısı ile Kuvaterner (GÖ 2.5 My) süresince önemli bir paleoiklimsel kayıt oluşturmasına olanak vermiştir. Bu nedenle Kuvaterner dönemi içinde yer alan Son Buzul (26,000 GÖ) ve Holosen (11,500 GÖ) dönemleri süresince meydana gelen iklimsel değişimleri (yağış, buharlaşma, göl seviyesi değişimleri) araştırmak amacıyla bu gölden 2010 yılında Uluslar arası Kıtasal Sondaj Programı kapsamında alınan çökel karotlarında çeşitli fiziksel ve kimyasal analizler yapılmıştır. Bu analizlerden Çok Sensörlü Karot Loglayıcısı (MSCL) ile göl çökellerinin fiziksel özelliklerinin incelenmesi, X-Ray Fluorescence (XRF) ile elemental özelliklerin araştırılması, TOC/TIC Analizörü ile organik-inorganik karbon içeriğinin saptanması çalışmaları İTÜ-EMCOL laboratuarlarında; X-Ray Diffraction ile mineralojik özelliklerin incelenmesi çalışması İTÜ-jeoloji Mühendisliği Departmanı, X-Işınları Laboratuarı'nda yapılmıştır. C-14 yaşlandırmaları ve duraylı izotop analizleri için seçilen örnekler yurtdışındaki laboratuarlara gönderilmiştir. Van gölü sediman karotlarında temel olarak 5 ana birim tayin edilmiştir. Bunlar: a) bantlı/laminalı killi silt, b) homojen killi silt, c) tefra, d) dereceli kum-silt (türbidit-homojenit) ve e) deforme göl sedimanı ve tefra tabakaları. GÖ 12.5-6.5 ky arasındaki dönem (Younger Dryas-erken Holosen) genel olarak tefra ara katmanlı bantlı-laminalı sedimanlar ile temsil olunurken GÖ 26-14.5 ky arasındaki dönem tefra ara katmanlı dereceli kum-silt ile temsil olunur. Jeokimyasal analizler çoğunlukla gölün kendi çökelleri olan bantlı ve laminalı sedimanlar ile homojen çamurdan alınan örneklerden yapılmıştır. Analizler sonucunda ?18O ile ?13C arasında gölün kapalı bir havza olarak kaldığına işaret eden güçlü pozitif bir kovaryans (r>0.85) olduğu gördük. Bu analizler, buzul-buzul arası dönemleri tayin etmemiz açısından önemli veriler sunmuştur. Verilerin üzerinde yaptığımız çalışmaların ardından, daha önceki çalışmalar ile karşılaştırma yaptık.