Model Yapma Yoluyla Tasarım Düşünme Süreci : Analog Ve Dijital Model Karşılaştırması

Abstract

Tasarım düşüncesi, tasarım süreci, tasarım ürünü, tasarım yapma durumu ile tasarım araç/ortamları arasında bir ilişki vardır. Bu ilişki, tasarımcının tasarımlama durumunu, tasarım düşüncesini ve sonuç ürünü etkilemektedir. Her tasarımcının tasarımlama durumu, düşüncesi, süreci ve sonuç ürünü çok çeşitli farklıklar göstermesine rağmen bu süreçlerde kullanılan araç/ortamların benzer olduğu görülmektedir. Tasarım sürecinde en yaygın olarak kullanılan araç/ortamlara baktığımızda temelde eskiz, fiziksel maket ve dijital modelleme araç/ortamları karşımıza çıkmaktadır. Literatürde eskiz araç/ortamı, tasarımcı, tasarım süreci, düşüncesi, ürünü, tasarım yapma durum ve yaratıcılık gibi pek çok farklı açıdan ele alınarak incelenmiştir. Bu araştırmalar sonucunda eskiz araç/ortamının tasarım sürecinde kullanılan bilişsel bir araç olduğu yaygın olarak kabul görmektedir. Eskiz araç/ortamının yanı sıra, son zamanlarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte, tasarım sürecinde dijital araç/ortamların kullanımının yaygınlaşması söz konusudur. Bu nedenle son dönemlerde tasarım çalışmaları alanında dijital araç/ortamların bilişsel etkilerini anlamaya yönelik araştırmalar geniş yer tutmaktadır. Diğer taraftan, tasarım sürecinde kullanılan fiziksel maket ile yapılan çalışmaların çok sınırlı olduğu görülmektedir. Bu çalışma, tasarım sürecinde kullanılan araç/ortamların farklı özelliklerinden dolayı farklı potansiyeller barındırması düşüncesinden yola çıkarak, fiziksel maket ve dijital model araç/ortamlarında yürütülen tasarım süreçlerindeki bilişsel farklılıkları/benzerlikleri olup olmadığını varsa bunların neler olduğunu araştırmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda üç ana araştırma konusu belirlenmiştir; birincisi, fiziksel ve dijital araç/ortamlarında ele alınan tasarım konuları; ikincisi, fiziksel ve dijital araç/ortamlarında ortaya çıkan tasarım eylemleri ve üçüncüsü fiziksel maket ve djital model araç/ortamların üretkenlik düzeyleri. Araştırma kapsamında söz konusu noktaları inceleyebilmek üzere, üç (mimar) tasarımcı ile fiziksel maket ve dijital model araç/ortamlarında toplamda altı protokol çalışması yapılmıştır. Protokol çalışmalarında elde edilen veriler, araştırma konularına bağlı olarak analiz edilmiştir. Bu kapsamda, tasarım sürecinde ele alınan tasarım konuları, tasarım eylemleri ve tasarım üretkenliklerinin, fiziksel maket ve dijital modelleme araç/ortamlarına ve bu araç/ortamlara bağlı modelleme durumlarına bağlı olarak birtakım benzerlikler ve farklıkların olduğu saptanmıştır.

There is a relation between design tools/media and the designing. This relation affects what we design and how we design. Although there are many means of designing, the employed tools/media are very limited. Sketching is one of the significant tool/medium that has been used extensively for over the many years. Since sketching is an integral part of process the cognitive role of this tool/medium has been explored thoroughly in design studies. Those studies proved that sketching is a kind of cognitive tool/medium to think about and to reason about design. On the other hand the digital tools/media has become more prevalent than sketching and physical model-making with the aim of technological developments. Recently, numerous researches about the use of digital tools/media in design processes are being conducted. On the other hand there are limited studies about physical model-making and its cognitive aspects in the design process. There has also been interest in relationships between cognitive style, design process and design tools/media. Sketching, physical model-making and digital modeling suggest diversified means of designing. Due to their nature sketching is considered to be two dimensional compared to physical model-making and digital modeling. In this study the aim is to understand the design thinking via physical model-making and digital modeling processes. In the study reported here, a fuller analysis has been made to understand under three research topics: first, the design issues considered; second, design activities and strategies and the third, design productivity of design processes via physical model-making and digital modeling. The data from protocol studies of three experienced architects, performing similar tasks both on physical model-making and digital modeling, were analyzed to identify the issues stated above. The results are discussed in terms of research topics: differences and similarities in design issues, activities, strategies and productivity of physical model-making and digital modeling.