Marmara Bölgesi'ndeki Deniz Ve Hava Taşımacılığından Kaynaklanan Emisyon Envanterinin Oluşturulması Ve Hava Kirliliğinin Modellenmesi

Abstract

Günümüzde insan kaynaklı hava kirliliği önemli ölçüde artış göstermiştir. Marmara Bölgesi, Türkiye nin en fazla endüstrileşmiş ve en yoğun nüfusa sahip bölgesi olup, diğer tüm çevresel kirliliklerin yanısıra, hava kirliliği açısından sahra taşınımları gibi doğal kirletici kaynaklarla beraber, değişik sektörlerden gelen kirletici kaynaklardan etkilenmektedir. İnsan kaynaklı kirlilik oluşturan sektörlerin başında evsel ısınma, üretim ve taşımacılık gelmektedir. Bu temel sektörler hava kirliliği açısından Marmara Bölgesi içinde oldukça etkilidir. Özellikle taşımacılık sektörü, gerek kara, gerek hava gerekse deniz taşımacılığı olmak üzere çok önemli kirlilik kaynaklarıdır. Marmara Bölgesi içinde bulunan Marmara Denizi ve Türk Boğazları, uğraklı ve uğraksız geçiş yapan ticaret gemileri ile iç sefer yapan yolcu gemilerinin oluşturduğu yoğun bir deniz trafiğine sahiptir. Ayrıca bölgede önemli ölçüde havayolu taşımacılığı yapılmaktadır. Bu çalışmada; Marmara Bölgesi ndeki kirletici kaynakları yüksek çözünürlüklü olarak belirlenmiş, bölgenin meteorolojik koşulları altında kirletici konsantrasyonları tahmin edilmiş, bölgedeki insan nüfusunun maruz kaldığı emisyonlar belirlenmiş ve kirletici kaynaklardaki azaltımların bu maruziyet miktarlarına etkileri araştırılmıştır. Böylece etkin azaltım yöntemleri tespit edilmiştir. Yapılan yüksek çözünürlüklü hesaplamalarla, bu bölgede yapılmış ulusal ve uluslararası envanter çalışmalarından daha doğru sonuçlar elde edilmiştir. Yaptığımız çalışmaya göre, bazı kirleticilerin en önemli kaynağının deniz taşımacılığı olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmanın, Marmara Denizi ve Türk Boğazları nın Emisyon Kontrol Alanı (ECA) olarak ilan edilmesi için bilimsel bir dayanak olacağı düşünülmektedir.

Today, antropogenic air pollution has increased significantly. Marmara Region of Turkey is the most industrialized and most densely populated region. In terms of air pollution, the region is affected from different pollution sources such as natural sources like saharan dust or different sectors. The main antropogenic pollution sectors are domestic heating, production and transportation. These sectors are highly effective in the Marmara Region. Particularly transport sector is a very important source of pollution. According to our study, the most important source of some of the key pollutants have been found to be the maritime transportation. The main reason of this, the vast majority of the world merchant are transported by ships that equipped with high-powered machines and the use of poorly refined heavy fuels on marine engines. Marmara Region also have Marmara Sea and the Turkish Straits that there are dense transit and non-transit maritime traffic on these waters. Also there is significant air transportation in the region. High-resolution calculations provided more accurate results than national and international studies which were previously carried out. According to our study, maritime transportation is the most important source by means of air pollution. This study is considered to be a scientific basis for suggestion of Marmara Sea and the Turkish Straits as Emission Control Area (ECA).