Hata türü ve etkileri analizi

Abstract

Ürünlerin ve proseslerin sürekli olarak geliştirilmesi, artık tüm organizasyonların genel eğilimi haline gelmiştir. Gün geçtikçe zorlaşan rekabet koşullarında ayakta kalmanın tek yolu, sürekli iyileştirme ve bunun neticesinde de müşteri memnuniyetini sürekli olarak arttırmaktır. Müşteri istekleri ve beklentileri ise hızla değişmekte ve gelişmektedir. Yasal ve etik kurallar sıkılaşmakta ve bu kurallara uyma zorunluluğu gittikçe artmaktadır. Güvenilir, dayanıklı ve yüksek kaliteli ürünlerin üretilmesi, ürün geliştirme sürelerinin ve maliyetlerinin azaltılması, üretimde sağlam, hızlı, ve düşük maliyetli proseslerin geliştirilmesi hemen hemen bütün sanayi kuruluşlarının öncelikli hedefi haline gelmiştir. Bütün bu gelişmeler HTEA nın, olası hataları teşhis etmek ve en aza indirmek amacıyla, disiplinli bir teknik olarak kullanılmasını kaçınılmaz kılmıştır. HTEA bir ürün tasarımını veya prosesi, ortaya çıkabilecek olası hatalar açısından, bütünüyle analiz eden bir yaklaşımdır. Bu analiz, bütün olası hata türlerini teşhis etmeyi, bu hata türlerinin etkilerini tespit etmeyi, bu etkilerin kritikliğini tayin etmeyi, ve buradan çıkacak öncelik sırasına göre kritikliği yüksek olan hata türlerine odaklanarak, bunları ortadan kaldıracak veya etkilerini azaltacak önleyici/düzeltici mühendislik faaliyetlerini saptamayı içerir. Bütün bunlar gerçekleştirilirken organizasyonun farklı alanlarından gelen tecrübeli ekip üyelerinin yarattığı sinerjiden faydalanılır. HTEA (Hata Türü ve Etkileri Analizi) bazen HTEKA (Hata Türü Etkileri ve Kritiklik Analizi) olarak da anılır. Genel olarak kabul edilen iki ana HTEA tipi vardır. Bunlar ;. Tasarım HTEA: Bir sistem tasarımını analiz etmek ve çeşitli hasar türlerinin sistemin çalışmasını nasıl etkilediğini saptamak için kullanılır.. Proses HTEA: İmalat, montaj ve servis proseslerinde oluşabilecek çeşitli hata türlerinin sistemin çalışmasını nasıl etkilediğini saptamak için kullanılır. Diğer HTEA türleri bunların türevidir (ör., Çevre HTEA, Makina HTEA, Servis HTEA, Yazılım HTEA v.s.). Bir HTEA'nın başarılı bir şekilde uygulanmasındaki en önemli etkenlerden birisi, HTEA nın tam zamanında yapılmasıdır. Bunun anlamı ; HTEA nın, tasarım/proses değişikliklerinin en kolay ve ucuz olarak gerçekleştirilebileceği, erken bir aşamada (hata/hasar gerçekleşmeden) uygun ve eksiksiz olarak tamamlanmasıdır. Bu sayede seri üretim öncesi ve sonrası ortaya çıkabilecek pekçok hatanın/hasarın, önceden belirlenip ortadan kaldırılması ve/veya hata/hasar miktarının azaltılması mümkün olur. Çok önemli mühendislik zamanı ve maliyet tasarrufları sağlanır. Hataların/hasarların müşterilere ulaşması en baştan önlenir, güvenilirlik ve buna bağlı olarak da müşteri memnuniyeti artar. Ürünlerin geri çağırıldığı veya toplatıldığı kampanyalar üzerine yapılan çalışmalarda; bu kampanyaların bir çoğunun tam ve eksiksiz bir HTEA uygulamasıyla önlenebileceği görülmüştür. xı Bu tez çalışmasında Hata Türü ve Etkileri Analizi, Tasarım Hata Türü ve Etkileri Analizi ve Proses Hata Türü ve Etkileri Analizi ana başlıkları altında incelenmiştir. Bu iki ana HTEA tipinin nasıl uygulanacağı kapsamlı bir şekilde anlatılmıştır.

The continuous improvement of the products and processes has become the shared tendency of all organizations. The only way to survive in the increasing fierce competition is to increase the customer satisfaction through continuous improvement. Customer expectations have been changing in a rapid pace. The obligation to conform to legal and ethic rules have been becoming increasingly strict. Manufacturing of reliable, durable and high quality products, reduction of product development costs and durations and invention of robust, fast, low cost and production processes have become the critical targets of the industrial enterprises. All these developments have caused FMEA to become an indispensable technique to identify the defects and decrease their likelihood to the minimum level. FMEA is an approach that completely analyzes a product design or process for the possible defects. That analysis comprises identifying all the possible failure modes, focusing on the critical ones and finding out the engineering actions that will completely remove or reduce the effects of these failure modes. All these studies require the synergy of the experienced team members from the different departments of the organization. FMEA (Failure Modes and Effects Analysis) is sometimes called FMECA (Failure Mode Effects and Criticality Analysis), as well. There are two generally accepted FMEA types. These are:. Design FMEA: It is used to analyze the design and identify how various failure modes affect the operations of the system.. Process FMEA: It is used to analyze process and identify how various failure modes that may rise within production, assembly and service processes affect the operations of the system. The other FMEA types are the derivatives of these two types (e.g. Environment FMEA, Machine FMEA, Service FMEA, Software FMEA etc.) One of the most important factors of a successful FMEA practice is the punctual timing, which refers to the completion of the design/process changes in an early stage where the implementation can be actualized in the easiest and cheapest way. Thus, many defects that would come about during the mass production can be detected, fixed or reduced beforehand. That brings about substantial savings in the engineering times and costs. The experience of the defects by the customers can be prevented and the customer satisfaction consequently increases. The studies on the cases that required customer recall campaigns have shown that a prefect FMEA application could have prevented those campaigns. In this thesis study, Failure Modes and Effects Analysis is examined under the main headings of the Design Failure Modes and Effects Analysis and Process Failure Modes and Effects Analysis. The application procedures of these two FMEA types are explained in detail.