Dikey Bahçe Tasarım Sürecinde Kullanılabilecek Örnek Tabanlı Bir Tasarım Modeli Önerisi

Abstract

Kentsel, mimari ve peyzaj tasarım alanlarında, ekolojik problemler cozumlenmesi gereken onemli bir konudur. Kentsel yasam, gun gectikce kalitesini yitirmekte ve bu dusus kent sakinlerini etkilemektedir. Bu konuda, gunluk yasamda en cok vakit gecirdigimiz alanlar olan, calısma ve yasam alanlarımızda, yesil alanlara daha cok ihtiyac duymaktayız. Bu ihtiyacı gidermek amacıyla, yesil catı bahceleri ve dikey bahceler, bu probleme cozum olarak ortaya cıkmaktadır. Kentsel yasamın bir parcası olan stresten kacmak icin, gunluk yasantı icerisinde bu tur nefes alma noktalarına artık eskisinden daha cok ihtiyac duyulmaktadır. Bu ihtiyac dogrultusunda, gecmiste yapılardan ayrı birer peyzaj tasarım ogesi olarak gorulen bu ogeler, gunumuzde yapılara kenetlenmis birer yapı elemanı olarak gorulmekte ve tasarlanmaktadır. Yasam alanlarımıza kenetlenen bu ogeler, dıs mekânların yanı sıra, yeni malzemeler yardımıyla, ic mekânlarda da cesitli islevlerde karsımıza cıkmaktadır. Bilgisayar teknolojileri, her olcekteki tasarımın ilk asamalarından, sonuc urunun ortaya cıkmasına kadar gecen surecte, tasarımcıya bircok fayda sunmaktadır. Bu nedenle, bilgisayar teknolojilerinin, tasarımda kullanılması, bir urunun tasarımından uretim asamasına kadar bircok alanda yer bulmustur. Bu etkilesim, tasarımcıları bircok rutinden kurtarıp, yeni olanakların kapısını acmıstır. Peyzaj mimarlıgı, bu etkilesimden gerektigi kadar faydalanamamıstır. Peyzaj ile ilgili bircok yazılım bulunmasına karsın, bu yazılımların geneli tasarım gorsellestirme aracı olarak kullanılmaktadır. Gorsellestirme yazılımlarının haricinde, tasarım aracı olarak kullanılan Cografi Bilgi Sistemleri (CBS - GIS) ve Peyzaj Tasarımında Bilgi Modelleme LIM (Landscape Information Modelling) yazılımları bulunmaktadır. Fakat bu yazılımlar, tasarımcıyı tasarım konusunda yonlendirmesinden ziyade, tasarım surecindeki rutin hesaplamalardan kurtararak zaman ve emekten tasarruf gibi cesitli faydalar kazandırmayı amaclamaktadır. Bu tur yazılımların geneli, dikey bahceler konusunu kapsamamakta kırsal peyzaj ile sınırlı kalmaktadır. Peyzaj mimarisinde “Catı Bahceleri” ve catı bahcelerinin yeniden yorumlanması olarak “Dikey Bahceler” konusu ve bahcelerin tasarımında bilgisayar teknolojileri henuz gerektigi yeri bulamamıstır. Peyzaj tasarımı baz alınarak cesitli gorsellestirme programları kodlanmıs olsa da, tasarımcıya tasarım surecinde yol gosterecek ve destekleyecek yazılımlar yeterli degildir. Dolayısıyla, dikey bahcelerin tasarımı surecinde de aynı problemle karsılasılmaktadır. Dikey bahce tasarımında kullanılabilecek ornek tabanlı tasarım modeli gelistirilmesine iliskin bu tez calısması 5 bolumden olusmaktadır: Giris bolumunde, arastırmanın amacı, kapsamı ve yontemi anlatılmaktadır. Bu bolumu takiben, ornek tabanlı us yurutme yaklasımı ve bu yaklasımın asamaları anlatılacaktır. Bu bilgilere ek olarak, ornek tabanlı us yaklasımının tasarımda kullanımına iliskin orneklere de yer verilecektir. Ucuncu bolumde, bilgisayarla goru konusu ve bu konuya iliskin uygulama alanları anlatılacaktır. Ayrıca, bu yaklasımın tasarımda kullanımına iliskin orneklere yer verilecektir. Dorduncu bolumde, peyzaj, catı ve dikey bahceler uzerine tanımlamalar, mevcut ornekler ve uygulamalar yer alacaktır. Catı bahcelerinden evrilen dikey bahcelerin, amacları, uygulama turleri, mevcut kullanıma iliskin ornekleri, yapılarda pasif iklimlendirme saglaması gibi sagladıgı yararlar incelenecektir. Besinci bolumde, dikey bahcelerin tasarım surecinde, tasarımcıya destek olması amaclanan ornek tabanlı tasarım modeli onerisi asamalarla anlatılacaktır. Tez, peyzaj tasarımcılarının, dikey bahce tasarımlarında, geleneksel yontemlerin hakim oldugu tasarım surecinin, sayısal ortama aktarılmıs, yani diger bir deyisle, sayısallastırılmıs ya da bilgisayar ortamında hazırlanan sayısal bir goruntunun, gelistirilmesi hedeflenen tasarım modeli yardımıyla bir dikey bahce tasarımı uretmesine iliskin asamalar ve anlatımlar icermektedir. Bu tasarım modeli, sayısal goruntuden aldıgı renk degeri verilerini, icerdigi bitki veritabanındaki uygun verilerle eslestirerek tasarımcının dikey bahce tasarımı uretmesini saglar. Son bolumde ise, sonuclar tartısılarak model degerlendirilecek ve gelecege yonelik oneriler yer alacaktır.

This research aims to discuss how we can use computer as a tool in vertical garden design process. Our idea comes from the idea of covering buildings to create a temperature buffer since our cities are suffering global warming and air pollution. Green roofs and vertical gardens are the good solutions to decrease the negative effects of rapid urbanization and good examples to increase the quality of life. Although these new landscape systems appeal to meet the basic needs for urbanization, they also supply recreation for people. Today, an increasing number of roof gardens are being faced. As a result of this, new technologies and developments have been needed for the design and construction process. With new materials and application techniques, it became possible to make plantation without soil and plantation became a new construction component that can be attached to exterior walls or roofs. For nearly 20 years, engineers and architects deal with their decision making process for their projects with the help of computer technologies. But, we think, landscape architecture cannot benefit enough from computer technologies. Regarding to landscape research area; use of computer is generally bounded for the analysis and visualization of the projects. It is possible to make some analyses about energy saving or some counting problems. But, it is unfortunate to say that there is not any software which can be used in the design process. This paper proposes „a decision making tool‟ for designing vertical gardens. This tool is aiming to convert the color data of a digital image to 2D application model for plantation of vertical garden. In this research thesis, there are 5 section about case-based model purpose for designing vertical gardens: Introduction section involving aim, context and methodolgy of this research thesis. At second section, case-based reasoning, phases, application areas will be introduced. In addition to these, some application examples take part in the section. Following, computer vision topic will be explained with its tasks and application areas. This section also include connections between practical application examples and computer vision approach. At forth section, vertical garden topic will be described.In this section, there will be definitions of roof garden and vertical garden. In addition to these, application types, conventional design process, benefits and examples from various countries of vertical garden will take part in this section. At fifth section, case-based model purpose for designing vertical garden design will take part as a result of this research thesis. This research thesis includes definitions and process of model which provides designer can use in vertical garden design process in digital media. In conclusion section, consequences of proposed model will be estimated and there will be developing suggestions for future use of model.