Bitlis Disteninin Flotasyonla Zenginleştirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Bitlis yöresinden alınan %35.60 Al2O3 içeren disten numunesinin flotasyon yöntemi ile zenginleştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmıştır. Yapılan flotasyon deneylerinde, şlamı alınmış kum numunesi üzerinde Sülfonat ve Oleat grubu kollektörlerin etkisi ayrıntılı olarak incelenmiştir Deneysel çalışmalar iki grup halinde gerçekleştirilmiştir. İlk olarak Sülfonat grubu kollektörlerle flotasyon deneyleri yapılmış ve farklı sülfonat tipi kollektörlerin etkisi incelenerek, en uygun kollektörün cinsi ve miktarı saptanmıştır. İkinci grup deneylerde ise Potasyum Oleat kollektör olarak kullanılmış ve en uygun miktar ve pH değeri bu kollektör için belirlenmiştir. Ayrıca bu grupta çeşitli kontrol reaktiflerinin etkisi de incelenmiştir. Daha sonra bu iki grup deneyin sonuçlarına dayanarak belirlenen kollektörler ve miktarlarıyla şlamın ve farklı öğütücü ortamın flotasyona etkisi incelenmiştir. Bu deneyler sonucunda, pH 4’te 1500 g/t miktarında AERO 825 ve 2000 g/t AERO 801 + AERO 825 karışımı ile en iyi sonuçlar elde edilmiştir. PH 7.5’da 3000 g/t potasyum oleat miktarı en uygun miktar olarak bulunmuştur. Belirlenen bu kollektör miktarlarında ve temizleme kademeleri arttırılarak %58-60’ın üzerinde Al2O3 içeren satılabilir konsantreler %80-85 verimlerle elde edilmiştir. Ara ürünlerdeki distenin de kazanılması ile flotasyon verimleri %90’lara yükselebilecektir. Sodyum silikat (Na2SiO3) ve sodyum karbonat (Na2CO3) gibi kontrol reaktiflerinin kullanıldığı deneylerde gangı bastırmak için bu reaktiflere gerek olmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca, şlamın disten flotasyonu üzerinde olumsuz bir etkisi görülmemiştir. Öğütmede seramik bilyalı değirmen yerine çelik bilyalı değirmenin kullanılması ile, yine yüksek oranda Al2O3 içeren (%58-60) konsantreler ve araürünler üretilebilmekte ancak artıktaki kayıplar dolayısı ile disten kazanma verimleri düşük olmaktadır.

In this study, beneficiation of kyanite by flotation has been performed using a sample with 35,6% Al2O3 taken from Bitlis. In flotation experiments, the effects of sulphonate and oleate collectors on deslimed sand sample were investigated. Experimental studies were performed in two steps. In the first step, flotation experiments were carried out by using sulphonate group of collectors and the most suitable collector type and its amount were determined. In the second group of experiments, potassium oleate was used as a collector and its concentration was optimized. The effect of pH values were tested and the best value was determined as pH:7,5 for this collector. Besides, various types of control reagents were investigated in this group of experiments. In addition, depending on the results of both two groups of experiments, the effect of desliming and different grinding media were investigated by using suitable collectors and optimum dosage. After these experiments, the optimum collector dosages are determined as 1500 g/t of AERO 825 and 2000 g/t of a combination of AERO 801 and AERO 825 at pH 4. Also 3000 g/t of potassium oleate was a suitable collector dosage at pH 7.5. Saleable concentrates assaying over 58-60% Al2O3 content with 80-85% recoveries were obtained by using these dosages and cleaning stages. It was found that sodium silicate (Na2SiO3) and sodium carbonate (Na2CO3) are not necessary to depress gangue minerals. Besides, slime was found to have no adverse effect on flotation of kyanite. However, the use of stainless steel ball mill instead of ceramic ball mill in the grinding stage of ore, kyanite concentrates with high aluminium contents (58-60%) were produced with lower recoveries, due to the lost of kyanite in the tailing and middlings.