Endüstriyel kaynaklarda hüzme yükselmesi

Abstract

Endüstriyel kaynaklar düşük ısıl kapasite, kısa bacalar, küçük de şarj hızları ve yerleşim bölgeleri içinde yer almaları gibi özellikle ri dolayısı ile bu bölgelerdeki hava kalitesinin korunmasında birinci önceliğe sahip kaynaklardır. Bu tür kaynaklar için EPA'nm geliştir diği hava kirliliği modellerinde Briggs'in hüzme yükselmesi eşitlikle ri kullanılmaktadır. Bu ifade büyük nokta kaynaklar için kalibre edildiği için endüstriyel kaynaklara uygulanmasında önemli hatalara sebebiyet vermektedir. Yaptığımız çalışmada bu husus incelenmiş ve endüstriyel kaynaklarda huzme yükselmesini veren genel ifadeler çıka rılmıştır. Birinci bölümde Dünya enerji tüketimindeki gelişmeler ve ülkemizde fosil yakıt kullanımından oluşan kirleticiler incelenmiş, çalışmanın amacı ve kapsamı verilmiştir. İkinci bölümde huzme tanımlanmış ve huzme yükselmesine etki eden meteorolojik faktörler ve kaynak özellikleri üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde huzme yükselmesi teorileri incelenmiştir. Yoğunluk farklarının etken olduğu huzmeler için "2/3 Kanunu 'nun çıkarılışı ve rilmiştir. Daha sonra konuyla ilgili literatür incelemesi yer al maktadır. Bu incelemeler kaynaktan uzaklığa bağlı olarak huzme yö rüngesini veren ifadelerle nihai hüzme yükselmesini veren ifadeler olmak üzere iki bölümde yer almıştır. Dördüncü bölümde, deneysel çalışmanın planlanması, çalışmanın yürü tüldüğü tesisin tanıtımı, kullanılan ölçüm tekniği ve meteorolojik parametrelerin ölçümü üzerinde durulmuştur. Ölçüm sonuçları ve lite ratürden derlenen datalar geri yıkama potansiyelleri gözönüne alınarak üç ayrı kategoride incelenmiş ve regresyon doğruları bulunmuştur. Beşinci bölümde gözlem sonuçları çeşitli yönleri ile değerlendiril miş ve genel ifadeler çıkarılmıştır. Bulunan ifadeler ile Briggs eşit liği arasındaki farkın nedenleri üzerinde durulmuştur. Altıncı bölümde, bulunan neticeler toplu halde özetlenmiştir.

Air quality in any region is affected by air polluting sources, which are defined as point, line and area sources. Point sources play an important role on air quality due to their variety, polluting potential and continuity. Therefore, control of point sources is an important step in preventing air pollution. Point sources are divided into two groups according to the, _" buoyancy flux (F). These are;. thermal power plants (F>100 m.s ) and industrial sources (F<100 m~~.s ). Because of the fact that industrial sources are generally located within or close to residential areas, they are significant emission sources which affect the air quality in these areas. Mathematical models are important tools to develop the relation between the polluting source and air quality. Several models have been developed for this purpose. Gaussian dispersion models are accepted as the basis for modelling point sources due to their simplicity and dependability and are therefore used in models like CRESTER, RAM, CDM and VALLEY which are applied by Environmental Protection Agency of the U.S. The models can be used for estimating pollutant concentrations and the extent of source control required to attain a certain air quality standard. The selection of the stack heights of the point sources can be carried out through these models. However application of these models require the definition and determination of numerous parameters. The fundamental equation of the Gaussian model for point sources is given below. C(x,y,z) = Q exp(-^- ) {exp| (Z~^ 1+ exp l^f^D (1) 27ruö o 2