Fiyata Duyarlı Ve Miktar Esnekliği Olan Bir Tedarik Zinciri Sözleşme Modelinin Tedarik Zinciri Performans Geliştiricisi Olarak Kullanımı

Abstract

Tedarik zinciri bir ürünün tasarım aşamasından tüketicinin eline ulaşıncaya kadar geçireceği ve gerekli olan tüm aşamaları kapsar. Bu çalışmamızda tedarik zinciri sözleşmelerinin bir performans geliştiricisi olarak tedarik zinciri katma değerini en üst düzeye çıkartmada nasıl kullanılabileceği araştırılmış ve iki sözleşme modeli incelenmiştir. İlk sözleşme modeli olarak, ürüne olan talebin satış fiyatı ile bağlantılı olduğu bir ortamda, üreticinin satıcıya belli bir miktarda ürün alma garantisi karşılığı önerdiği indirimler ele alınmıştır. İkinci sözleşme modeli olarak ise, üreticinin toplam tedarik zinciri katma değerini arttırmak için satıcıya önerdiği satılamayan ürünü geri alma ve satın almada miktar esnekliği sağlama sözleşmeleri incelenmiştir. Birinci modelde, görüleceği üzere, her ne kadar talep satış fiyatı ile bağlantılı ise de, sonuç yalnız satıcı açısından değerlendirildiğinden, modelin tedarik zinciri toplam katma değeri üzerindeki etkisi belirsizdir. Diğer yandan, ikinci model tedarik zincirinin toplam katma değerini arttırdığı halde, talebin fiyat duyarlılığı göz önüne alınmamıştır. Çalışmamızda geliştirdiğimiz ve bilgisayar programları kullanarak (Appendix B) çalıştırdığımız modelin özgün yanı, yukarıdaki iki modelin zayıf noktalarına cevap vermesi ve talebin fiyata duyarlı olduğu bir ortamda üretici-satıcı arasında miktar esnekliği sağlayan bir sözleşmenin tedarik zinciri katma değerini en üst düzeye çıkarmasıdır. Çalışmamızda ayrıca sözleşmeden kaynaklanan bu ek katma değer artışının her iki tarafın da kazanması için nasıl paylaştırılabileceğini öneren iki yöntem geliştirilmiştir.

A supply chain consists of all stages involved, directly or indirectly, in fulfilling a customer request. In this dissertation, we introduced supply chain contracts as a new driver to maximize supply chain profitability. We presented two supply chain contract models. First, where a retailer facing price sensitive demand may obtain a discount by committing a fixed quantity over a finite horizon, and second where a manufacturer offering buyback or quantity flexibility contracts may increase the total supply chain profit. We concluded that the first model incorporates demand as a function of the selling price but does not address the crucial issue of total supply chain surplus maximization. On the other hand, the second model, although it increases the total supply chain surplus, does not incorporate the demand elasticity. We then developed a model to address the individual weaknesses of the models discussed by incorporating the price sensitive demand into quantity flexibility contracts by determining the optimal level of product availability, as a function of the selling price, which maximizes the total supply chain profit. We also proposed two solutions to the issue of profit sharing related to the distribution of the additional supply chain profit generated by using the contracts. Furthermore, through numerical experiments using computer programs (Appendix B), we showed that our model maximizes total supply chain surplus by incorporating demand elasticity and profit sharing into quantity flexibility contracts.