Derin vibro kompaksiyon yönteminin enerji tabanlı olarak değerlendirilmesi

Abstract

Hidrolik dolgular genellikle havaalanları, limanlar, endüstriyel tesisler ve yollar gibi büyük altyapı projeleri için arazi oluşturmak veya geri kazanmak için kullanılır. Hidrolik dolgu malzemesinin kalitesi ve yapım yöntemi, nihai durumda oluşturulacak ıslah alanının kalitesi ve mühendislik özellikleri için büyük önem taşımaktadır. Vibro kompaksiyon uygulamalarında, doğru dolgu malzemesinin seçimi ve uygun parametreler kullanılarak yapılan sıkıştırma ile proje kriterleri yeterli biçimde karşılanabilmektedir. Kohezyonsuz (ince dane oranı <%15) zeminlerin mukavemet ve deformasyon parametrelerinin yetersiz kaldığı durumlarda, vibro kompaksiyon yöntemi hem sığ hem de derin temellere uygulanabilen uygun ve ekonomik bir zemin iyileştirme yöntemidir. Bu tez çalışması kapsamında, hidrolik kum dolguların vibro kompaksiyon yöntemi ile iyileştirilmesi ele alınmıştır. Sıvılaşmaya karşı oturma alanı 13.500 m2'yi bulan ve toplam yaklaşık 130.000 m3 gevşek taranmış hidrolik dolgu kumun minimum %65 rölatif sıkılığa kadar vibro kompaksiyon yöntemi ile sıkıştırıldığı bir projeden oluşmaktadır. Araştırmada, vibro kompaksiyon yöntemi ile birim zemin başına harcanan enerji miktarı, koni uç direnci, yerleşim aralığı/alanı, pas (geçiş) sayısı ve vibro kompaksiyon uygulama süresi ile gerçek iyileşme miktarı arasındaki ilişki ele alınmış ve sonuçları sunulmuştur. Geoteknik literatüründeki araştırmalar incelendiğinde, vibro kompaksiyon uygulamalarının enerji tabanlı olarak ele alındığı sınırlı sayıda çalışma olduğu görülmektedir. Bu sebeple, bu çalışmada birim zemin başına verilen enerji miktarı ile gerçek iyileşme miktarı arasındaki ilişkiye odaklanılmıştır. Elde edilen sonuçların tasarım ve kalite kontrol sürecine önemli katkılar sunacağı planlanmıştır. Proje sahasında ilk olarak hidrolik kum dolgunun kendi ağırlığı altında meydana gelen yatay yüklerin taşınabilmesi için kombi-duvar sisteminin ön yüzü teşkil edilmiş, daha sonra hidrolik dolgu kum sahaya yerleştirilmiş ve son aşamada, vibro kompaksiyon uygulaması yapılmıştır. Kullanılan hidrolik dolgu malzemesi, dört bölgede yapılan deniz tabanı tarama çalışması ile temin edilmiş ve boru hatları vasıtasıyla dolgu sahasına yerleştirilmiştir. Sahada kullanılan dolgu malzeme kalitesinin değerlendirilmesi için çeşitli laboratuvar ve saha deneyleri yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Vibro kompaksiyon uygulama parametrelerini belirlenmesi amacıyla tam ölçekli parametre deneyleri gerçekleştirilmiştir. Toplamda 7 bölgede gerçekleştirilen deneylerde, 1. ve 2. deney alanlarında vibro kompaksiyon uygulaması farklı yerleşim aralığı kullanılarak tek pas (geçiş) ile, 3., 4., 5., 6. ve 7. deney alanlarında vibro kompaksiyon uygulaması farklı yerleşim aralıkları kullanılarak çift pas (geçiş) ile gerçekleştirilmiştir. TA-1 ve TA-2'de tek pas ile gerçekleştirilen vibro kompaksiyon uygulaması, hedeflenen koni uç direnci ve rölatif sıkılık kriterini sağlayamamıştır. Çift pas prosedürü kullanılarak yapılan uygulamaların tamamı hedef koni uç direnci ve rölatif sıkılık kriterlerini sağlamış ve koni uç direncinde ortalama %65 ile %268 arasında artış elde edilmiştir. Tüm deney alanlarında, vibro kompaksiyon uygulamasından önce ve sonra toplam 16 adet CPT yapılmıştır Plaxis 2D sonlu elemanlar yazılımı kullanılarak, vibro kompaksiyon uygulamasından sonra hidrolik dolgu tabakasında, 60 kPa yük altında maksim.um 2.5 mm oturma hesaplanmıştır. İyileştirmeden sonra, dolgu sahasındaki en kritik kesitin sonlu elemanlar modeli kurularak analizi yapılmıştır. Kombi duvar sisteminde oluşacak maksimum yatay deplasman 4.97 mm olarak hesaplanmıştır. Sistemin toptan göçmeye karşı güvenlik sayısı 3.05 olarak hesaplanmıştır. Vibro kompaksiyon uygulamasından önce ve sonra yapılan CPT sonuçları kullanılarak, hidrolik dolgu kumun sıvılaşma potansiyeli araştırılmıştır. İyileştirmeden önce, 3.50 m ile 8.50 m arasındaki derinlikte sıvılaşmaya karşı güvenlik sayısının 1.0'in altında olduğu tespit edilmiştir. Vibro kompaksiyon uygulamasından sonra, tüm derinlik boyunca sıvılaşmaya karşı güvenlik sayısı, 1.0'in üzerinde elde edilmiştir.

The hydraulic fills are often used to create the reclamation areas for large infrastructure projects; such as airports, seaports, industrial plants, and roads. The quality of a hydraulic fill material and its construction method are having a great importance for the quality and the engineering properties of reclamation area to be created in the final state. The vibro compaction method can adequately meet the project criteria by selecting the appropriate fill material and the compaction with relevant parameters. In cases where the strength and strain parameters of the cohesionless (fine grain < 15%) soils are insufficient, the vibro compaction method is a suitable and economical soil improvement method that can be applied to both shallow and deep foundations. Within the scope of the thesis, the improvement of a hydraulic sand fill by the vibro-compaction method is discussed. It consists of a case study of a project in which approximately 130,000 m3 of loose dredged hydraulic fill sand material with a seating area of 13,500 m2 against the liquefaction was compacted to a minimum of 65% relative density by using the vibro compaction method. In the research, the relationship among the amount of compaction energy consumed per unit volume, the cone tip resistance, the grid spacing/area, number of passes, the vibro compaction production time, and the actual improvement amount with the vibro compaction method is discussed and the results are presented. In terms of the geotechnical literature information, it is seen that there are a limited number of studies in which vibro compaction methods were evaluated on an energy-based basis. Therefore, within the scope of the thesis, the relationship between the amount of energy given per unit of soil volume and the actual amount of improvement has been focused. It is believed that the significant contributions would be made to the design and quality control process. At the project site, the front side of the combi-wall system was firstly formed in order to carry the horizontal loads under the weight of the hydraulic filling sand, then the hydraulic fill sand material was placed on the site Finally the vibro compaction application was completed. The hydraulic fill material was supplied by the dredging work carried out in four regions and was placed in the reclamation area via pipelines. In order to evaluate the quality of the fill material used in the site, various laboratory and field tests were carried out and the results were evaluated. The full-scale parameter tests were carried out to determine the vibro compaction application parameters. The tests were carried out in 7 different regions in total, vibro compaction application in the first and second test areas were performed with a single pass using different grid spacing, and vibro compaction application in the third, fourth, fifth, sixth, and seventh test areas using different grid spacing were performed with a double pass. The vibro compaction application performed with a single pass in TA-1 and TA-2 could not meet the targeted cone tip resistance and relative density criteria. All of the production made using the double pass procedure met the target cone tip resistance and relative density criteria, and an average increase in the cone tip resistance was obtained between 65% and 268%. A total of 16 CPTs were performed in all test areas before and after the vibro compaction applications. Using the Plaxis 2D finite element software, a maximum settlement of 2.5 mm was calculated under the 60 kPa loads in the hydraulic fill after the vibro compaction application. The finite element model of the most critical section in the reclamation area was established and analyzed. The maximum horizontal displacement that will occur in the combi wall system is calculated at 4.97 mm. The factor of safety against wholesale collapse is calculated as 3.05 for the system. The liquefaction potential of hydraulic fill sand was investigated by using CPT results before and after vibro compaction application. Before the remediation, the factor of safety against liquefaction at depths between 3.50 m and 8.50 m was determined to be less than 1.0. After vibro compaction application, the factor of safety against liquefaction over the entire depth was obtained above 1.0.