Trakya Bölgesi’nin Tarımsal Meteorolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Trakya’da yetiştirilen tarla bitkileri (buğday, çeltik ve ayçiçeği) ile orman alanlarının (kızılçam, meşe ve kayın) kuraklık durumu 1975-2005 yılları arasını kapsayacak biçimde ve bitkilerin gelişme dönemleri boyunca normalin yüzdesi, standart yağış ve z indeksleri hesaplanarak yorumlanmıştır. Bölge için, sürekliliği az ve hafif şiddetli kurak dönemlerin ağırlıkta olduğu saptanmıştır. 1995-2002 yılları arası için temin edilen uydu verisi ile tarım ve orman alanlarındaki bitki yüzeyi yansıtma değişimleri de incelenmiş olup, söz konusu değişimlerin büyüme derece gün ve kuraklık indeksleri arasındaki ilişkisi de ayrıca araştırılmıştır. Meteorolojik faktörlerin Trakya Bölgesi’nde buğday ve çeltik gelişimine ve verimine olası etkileri de bitki iklim modelleri kullanılarak analiz edilmiştir. Öncelikle modellerin sıcaklık, yağış, toplam güneş radyasyonu ve CO2’deki değişimlere karşı hassasiyeti, CERES-Wheat ve CERES-Rice modelleri kullanılarak ortaya konmuştur. Bu adımı, bölgesel iklim modeli sonuçlarına dayanarak 2071-2100 arası dönemin iklim değişimi senaryolarına göre, bitkilerin tahmin edilen bu değişimlerden etkilenme derecesinin incelenmesi izlemiştir. Gelişme dönemleri boyunca en yüksek ortalama NDVI değerlerinin 0.45 (buğday) ve 0.50 (çeltik) ile bitkilerin çiçeklenme döneminde kaydedildiği anlaşılmıştır. NDVI ile BDG arasında doğrusal olmayan, yüksek korelasyonlar belirlenmiştir. Kırklareli’nde ve Edirne’de kışlık buğday veriminin sırasıyla ortalama %9, ve %30 artış göstereceği, Tekirdağ’da ise %13 oranında azalacağı belirlenmiştir. Edirne’de çeltik veriminin de yaklaşık %53 azalacağı öngörülmüştür.

In this study, three drought indices; namely the percentage of normal, z score and standardized precipitation indices have been calculated and interpreted for seasonal field crops (wheat, rice and sunflower) and forests (pine, oak and beech) during the years between 1975 and 2005 to put forth the drought situation of the Thrace Region. In general, dry periods were determined with low severities and continuities. Moreover, variations in the Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) on the agricultural and forest areas were estimated by using the satellite data from 1995 to 2002. Possible correlations with the growing degree days drought indices were also investigated. Using crop growth simulation models, possible effects of meteorological parameters on wheat and rice development and yield are also investigated for the region. At first, model sensitivities to temperature, precipitation, global radiation and CO2 have been done using the CERES-Wheat and CERES-Rice models. This was followed by the investigation of the development and yield reactions of the crops to the IPCC A2 scenarios from 2071 to 2100. Highest average NDVI values were calculated for the flowering periods of wheat (NDVI=0.45) and rice (NDVI=0.50), consequently. Good nonlinear relationships between NDVI and BDG were estimated for both field crops and trees. Future winter wheat grain yields were calculated as %9 and %30 increases for Kırklareli and Edirne where a decrease of 13% is expected for Tekirdağ. Furthermore, the rice yield in Edirne is expected to show a decrease of nearly %53.