Viskoelastik Elemanların Dinamik Özelliklerinin Titreşim Testleri İle Belirlenmesi

Abstract

Diğer pek çok sektörde olduğu gibi beyaz eşya sektöründe de makinelerin işlevselliği kadar rahat ve kullanışlı olmaları da önem kazanmıştır. Artan rekabet koşullarında firmalar konforu arttırmak; fakat bunu minimum maliyetle gerçekleştirmek zorundadır. Dolayısıyla son zamanlarda makinelerin titreşim ve akustik karakterlerinin belirlenmesi sanayide çok geniş yer bulmaktadır. Mümkünse aynı parçalayla pek çok fonksiyonun sağlanması biz mühendislerin üzerinde kafa yorduğu bir konudur; sızdırmazlık konusunda çokça başvurulduğunu gördüğümüz viskoelastik malzemelerin yüksek titreşim ve şok sönümleme özelliklerinin de olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla bu tip malzemelerin dinamik özelliklerini ortaya koyabilmek son zamanlarda oldukça önem kazanmıştır. Çamaşır makinesi özelinde, bir viskoelastik malzemeden imal edilen körüğün ana görevi yıkama sırasında sızdırmazlık sağlamasıdır; ama bu görevini yerine getirirken makine içerisinde olan hareketleri makine gövdesine iletmemesi istenmektedir. Günümüzde bu alanda çalışan insanlar makinenin en küçük titreşime dolayısıyla en küçük miktarda gürültüye dahi sebep olmaması için çalışmaktadırlar. Bu tezin amacı, özellikleri frekansla ve genlikle değişen bir eleman olan körüğün çamaşır makinesi dinamiği üzerine etkisinin incelenmesi olarak özetlenebilir. Viskoelastik malzeme ve elemanların dinamik özelliklerinin ortaya konması, bu elemanların özelliklerinin genlik ve frekansla büyük değişim göstermesi dolayısıyla farklı yaklaşım tarzları gerektirmektedir. Çalışmada körük malzemesinden başlanarak malzemenin dinamik özellikleri ortaya konmuş, ardından körük makina dinamiği ilişkisi incelenmiş, körüğe özgü bir ölçüm düzeneği tasarlanmış, mevcut körükler incelenmiş ve iyi körük kötü körük ayrımı yapılmak üzere körük dinamik özellikleri frekansa ve genliğe bağlı olarak ortaya konmaya çalışılmıştır. Sonuçlar körüğün çamaşır makinesi dinamiğine etkisinin bulunduğu, dolayısıyla körük seçiminin oldukça çok ölçüm ve sistematik bir yaklaşım gerektiren zorlu bir iş olduğu görülmektedir.

In white goods sector, the comfort and serviceability is becoming more important as well as their functionality of course, day by day, like most others sectors. As the competition between the companies rise, they need to improve the comfort but doing it in a minimum scale of cost. Therefore, nowadays determination of the vibration and acoustics properties of machines finds a very wide range of interest in industry. One of the targets that the engineers deal with is, designing a part with multiple functions. Viscoelastic materials find a very wide range of interest in non-leaking constructions, and we know that these materials also have very high property of vibration and shock absorption. Therefore, determining the dynamic properties of these kinds of elements is getting important day by day. In washing machines, bellows’ main function is preventing leakage, but at the same time it is undesired that the bellows transmit the motion of the tube to the outer body. Nowadays, engineers are working to reduce the vibration level of the machine to so little amounts, so that they would prevent any noise. The main aim of the thesis is , observation of the machine dynamics – bellows relationship, where the bellows have frequency-dependent and amplitude dependent properties. Because of the reasons mentioned above, for the determination of the dynamic properties of viscoelastic materials and viscoelastic parts need different approaches. In this study, starting with the dynamic properties of the material, material’s dynamic properties are measured, bellows-machine dynamics relationship is observed, then a test apparatus for determination of the bellows’ dynamic properties is set up, after that different types of belows are measured and tried to find out the dynamic properties which make a bellows a god bellows or a bad bellows. Results show that, bellows has a major effect on the dynamics of the machine, and because of that, the selection of the bellows need many measurements and a systematic approach.