Kuzey Atlantik Salınımının Modellenmesi: İki Farklı Yılın Karşılaştırılması

Abstract

Güneyli Salınım (ENSO) ve Kuzey Atlantik Salınım (KAS) gibi büyük atmosferik sirkülasyonlar meydana geldikleri bölgelerle birlikte civarlarında da önemli etkilere sahiptirler. Kuzey Atlantik Salimim, ENSO'ya göre büyük bir alam etkisi altına alan İzlanda civarındaki Subpolar Alçak Basınç Merkezi ve Azor Adaları civarındaki Subtropikal Yüksek Basınç Merkezi arasındaki atmosferik kütledeki büyük ölçekli meridyonel sirkülasyondur. Bu çalışmada bölgesel iklim modeli RegCM2, batıda İzlanda ve Azor Adalarım, doğuda Hazar Denizi'ne güneyde Afrika'nın kuzeyi ve kuzeyde İskandinavya'nın bir kısmım içine alan bölge için pozitif KAS indeksinin gözlendiği 1989-1990 ve negatif KAS indeksinin gözlendiği 1995-1996 yıllan için 1989, 1995 yıllarında Ekim, Kasım, Aralık aylan ve 1990 ve 1996 yıllarında Ocak, Şubat ve Mart aylan için çalıştınlmıştır. Modelin çalıştırıldığı altı ay içinden KAS'ın daha büyük ve önemli etkilerinin görüldüğü kış KAS indekslerini (KASİ) temsil eden Aralık, Ocak ve Şubat aylan analizlerde dikkate alınmıştır. Modelin tutarlılığı için ise, 500mb jeopotansiyel yüksekliği NCEP verileri ile karşılaştınlmıştır. Model paternleri genel paternler ile uyum göstermektedir. 850mb rüzgarlan ve 700mb akım çizgileri her iki indeks durumu için analiz edilmiştir. Özellikle KAS'ın farklı iki indeks durumundaki yağışın bölgesel dağılımı üzerinde önemli etkisi vardır. KAS 'm pozitif olduğu kış indeksinde yağış özellikle kuzey Avrupa ülkeleri ve İskandinavya üzerinde meydana gelirken Avrupa'nın güneyi, Akdeniz, Türkiye ve kuzey Afrika'da daha kuru şartlar gözlemlenmektedir. Negatif fazda ise tam tersi durum söz konusudur. Model sonuçlarım irdelemek için İklim Teşhisleri Merkezi (CDC, The Climate Diagnostics Center) tarafindan oluşturulmuş aylık ortalama yağışlar kullanılmıştır. Model tarafından hesaplanan toplam yağışlarına bakıldığında 1989-1990 pozitif indeks ve 1995-1996 negatif indeksin olduğu periyotlarda da benzer bir patem gözlenmiştir.

Large atmospheric circulations such as, Southern Oscillation (ENSO) and North Atlantic Oscillation (NAO) have significant effects in their formation regions with their surrounding continents. The North Atlantic Oscillation, large-scale meridional circulation in atmospheric mass between subpolar low pressure center and subtropical high pressure center influences larger areas than the ENSO. In this study, regional climate model (RegCM2) domain is from Island and Azor islands to the Hazar Sea in west-east direction and from northern Africa to part of north Scandinavia in south-north direction. Time periods for the model runs are chosen in 1989-1990 for positive index and in 1995-1996 for negative index. Model is run for October, November and December in 1989 and 1995 and for January, February and March in 1990 and 1996. In the analysis, December, January and February is considered to represent large and important effects of the NAO winter index within the six months model runs. 500mb gepotantial height compare with NCEP data for model consistency and simulated model patterns are well-represented the observed patterns. 850mb wind stress and 700mb stream flow are analysed for two different indices phase. Especially, the NAO has significant effects on the spatial distrubition of precipitation. Precipitation observes over the north European countries, Scandinavia when positive NAO winter indices occur and dry conditions is dominant over the southern Europe, Mediterranean, Turkey and north Africa. In contrast, negative indices have opposite conditions. Monthly mean precipitation data from the Climate Diagnostics Center (CDC) used to compare model results. Accumulative precipitations calculated by model have similar pattern in 1989-1990 positive index years and in 1995-1996 negative index years.