X-ışını Radyografi Tekniğine İlişkin Görüntü Kalite Değerlendirmesi

Abstract

Radyografi, malzeme iç yapısının ayrıntılı görüntüsünü elde etmeyi sağlayan hacimsel tahribatsız muayene yöntemidir. Endüstriyel radyografide esas itibariyle X ve gama ışınları kullanılmaktadır. Radyografi tekniği, endüstride yaygın olarak süreksizlik tayini amacıyla kullanılmaktadır. Süreksizlik, malzemede mekanik, metalurjik ve fiziki karakterler bakımından homojenliğin bozulması olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada, süreksizlikleri temsil eden kanallar içeren özel olarak üretilmiş silindirik blok şeklindeki çelik numuneler kullanılmıştır. Görüntü kalitesinin süreksizliklerin konumuna ve X-ışını cihazı kumanda parametreleri olan gerilim ve akıma göre nasıl değiştiğini tayin etmek amacıyla farklı süreksizlik konumları, farklı akım ve gerilim değerlerinde X-ışım radyografi çekimleri yapılmıştır. Elde edilen radyografların değerlendirmesini yapabilmek için fotografik film yoğunlukları ölçülmüş, hassasiyet değerleri tayin edilmiş ve radyografların standartlara uygun oldukları gözlenmiştir. Bundan sonra radyograflara ilişkin modülasyon transferi değerleri tayin edilmiş ve beklenti doğrultusunda ileri bilgiler elde edilmiştir. Sonuç olarak, X-ışım radyografi uygulama sınırları içinde kalmak şartıyla akım ve gerilim çalışma parametrelerindeki artışın pozitif yönde, süreksizliklerin filme olan mesafelerindeki artışın ise negatif yönde görüntü kalitesini etkilediği görülmüştür.

Radiography is a volumetric nondestructive testing method, which provides a detailed internal image of a material. X and gamma rays are essentially used in industrial applications. In industry, radioraphy technique is mostly used for detection of discontinuities in materials. Discontinuity is described as a distortion of homogenity of material in terms of mechanical, metallurgical and physical characteristics. In this study, special cylindirical steel objects containing canalls that represent discontinuities, were used in the experiments. X-ray radiographes were taken with different current and voltage at the different discontinuity positions in order to determine how image quality changes due to the changing of control parameters and discontinuity positions. For the evaluation of the radiographes, fotographic film densities were measured and sensitivities were calculated and it was observed that radiographs are appropriate to standarts. Then modulation transfer values were determined and in accordance with expectations advanced information obtained. As a result, increasing of working parameters, current and voltage, which have to be in the limits of X-ray radiography applications, effects image quality positively. On the contrary, it is seen that the increase in the distance of discontinuity to film, effects the image quality negatively.