Isparta Büklümü Tektonik Yapısı’nın Manyetotellürik Yöntem İle Araştırılması

Abstract

Isparta Büklümü batı Anadolu’da Fethiye Burdur Fay Zonu (FBFZ) ve Akşehir Fay Zonları (AFZ) arasında ters üçgen şeklinde bir yapıdadır. Büklüm, güney Ege ve Kıbrıs dalma-batma zonları’nın aralarında levha yırtılması ve bununla ilişkili astenosfer yükseliminin oluştuğu kabul edilen, genişleyen batı Anadolu ile yükselen ve G-GB yönünde ilerleyen orta Anadolu arasında yer alan, günümüzde tüm bu sistemlerin etkisi altında gelişen tektonizmaya sahip olan bir bölgedir. Manyetotellürik yöntem yeraltı iletkenlik değişimlerine oldukça duyarlıdır ve aktif tektonik bölgelerde bölgenin tektonik yapısının ortaya çıkarılmasında sıkça kullanılır. Bu amaçla Isparta Büklümün’de toplam 47 istasyonda ikisi FBFZ ikiside AFZ kesen 4 doğrultuda manyetotellürik ölçümler alınmış, iki ve üç boyutlu algoritmalar kullanılarak bölgenin yerelektrik yapısı ortaya çıkarılmıştır. Söz konusu kesitlerde en önemli yapı bölgenin G-GD kesiminde kısmi ergime ile ilişkilendirebileceğimiz 1-10 ohm-m özdirence sahip alt kabuk iletkenidir. FBFZ’nun KB kesiminde üst kabuk seviyelerinde, fay zonlarında yüzeye daha yakın olan ve kırık sistemlerindeki sıvı varlığı ile açıklanabilecek iletken bir bölge bulunmaktadır. FBFZ güneyde iletken bir bölge olarak tespit edilirken kuzeyde tespit edilememiştir, yani fayın geçirgenlik özelliği ve sıvı içeriği fay boyunca değişmektedir. Bölgenin doğu kesiminde alt kabuk iletkeni (30-100 ohm-m) varlığını sürdürmektedir. AFZ iletken bir zon olarak görüntülenmektedir ve bu zon faylarla ilişkili sıvılara veya ters faylanma sonucu altta kalan sedimanter birimlerle ilişkilendirilerbilir. Bölgenin temelini oluşturan jeolojik birimler 500-1000 ohm-m özdirencine sahip yapılar olarak görüntülenmiştir. Sonuç olarak, bölgenin batısında üst kabuk seviyelerde iletken bir zonun bulunması, buna karşın FBFZ doğusunda yer almaması, FBFZ’nun en azından depremsel olarak akif ve ince batı Anadolu kabuğu ile kalın ve sakin Isparta Büklümü kabuğu arasında bir sınır olduğu sonucunu doğurur.

Isparta Angle is a reverse triangle shaped region bordered by Akşehir Fault Zone (AFZ) and Fethiye Burdur Fault Zone (FBFZ) in east and west respectively. It is located in the southwestern Anatolia where a tearing and a rising of astenospher occuring between Helen and Cyprus arcs. it is an obstacle to rising and W-SW moving central Anatolia plate as well as a transiation zone between expanding west Anatolia and central Anatolia. 2D and 3D algorithms were used to image the geoelectric structures by using the data collected in 4 profiles. A lower crust conductor which is located S-SW of the Isparta Angle was imaged and it could be related to partial melting. There is a shallow conductor zone which becomes shallower in fault regions in uppercrust toward the northwestern FBFZ. This could be an indication of fluids in these faults. While FBFZ is not imaged as conductive zone in south, it is imaged as conductive zone in north. This maybe due to differences in permeability of fluid content of the fault. A lower crust conductor is imaged in the east with less conductivity than in the west. AFZ is imaged as a conductive zone which could be related to fluids in faults or the undertrusted sedimanter layers. The basement geological units are imaged as 500-1000 ohm-m resistive zones in all profiles. Consequently, because a conductive zone was imaged at uppercrust level in the west of FBFZ but not in the east, that could be an indication that the FBFZ could be a border between rising and moving central Anatolia’s thick crust and expanding west Anatolia’s thin crust.