Otomatik Ücretlendirme Sistemi Verileri Kullanılarak İstanbul Geneli Toplu Taşıma Başlangıç – Son Matrisi Tahmini İçin Bir Yöntem

Abstract

Bu çalışmada, İstanbul toplu taşıma sistemi için otomatik ücretlendirme sistemi verileri kullanılarak, Başlangıç-Son Matrisi tahmini için bir yöntem geliştirilmiştir. Çalışma kapsamında, anket verileri ile elde edilen B-S Matrisi de incelenmiş olup; her iki yöntem arasındaki farklılıklar, avantaj ve dezavantajlar ortaya konulmaktadır. Toplu taşımacılık literatürü incelendiğinde, konu ile ilgili benzer çalışmalara rastlanmaktadır. Ancak, bu çalışmanın diğer çalışmalardan en önemli farklarından birisi, incelenen sistemdeki toplu ulaşım araçlarında GPS cihazları bulunmadığından, araç konumlarının tespiti için bir yöntem tariflenmesidir. Diğeri ise çalışma sonucunda elde edilen yolculukların ağırlıklandırılması için yeni bir uygulama geliştirilmesidir. Araç konumlarının tespiti için önerilen yöntemde, akıllı kart verileri ile kent genelinde bir günde gerçekleşen tüm araç kalkış verileri zaman parametresi dikkate alınarak ilişkilendirilmektedir. Araç konumlarının tespiti ile yolculuk başlangıç noktaları da belirlenmiş olmaktadır. Yolculuk kavramının tariflenmesiyle birlikte, yolculuk bitiş noktalarının tespiti için önerilen yöntem de aşamalar halinde açıklanmaktadır. Tahmin işlemlerinin son aşamasında, İstanbul genelinde elde edilen toplu ulaşım yolculukları ağırlıklandırılarak gerçekleşen değerlerle uyumlu hale getirilmektedir. Toplu ulaşım B-S Matrisi tahmin çalışmaları tamamlandıktan sonra, 2006 yılı anket verileri analiziyle elde edilen B-S Matrisi ile karşılaştırma yapılmaktadır. Sonuç kısmında, İstanbul genelindeki ana ulaşım akslarından seçilen kesitlerdeki toplu ulaşım yolculuk hacimlerinin ve bölgesel bazda yolculuk üretim değerlerinin karşılaştırılmasıyla ilgili sonuçlarından bahsedilerek; mevcut sistem için yapılan önerilerle birlikte, ileride yapılacak benzer çalışmalar için de tavsiyelerde bulunulmaktadır.

In this study a method is developed for the estimation of O-D Matrix, using automated fare collection system data for the public transportation system in İstanbul. Within the scope of this study, O-D Matrix which is obtained from survey data is analyzed and differences between two methods also advantages and disadvantages are stated. It is possible to find similar studies if public transportation literature is searched. However, one of the most important difference of this study from the similar ones is developing a method to determine vehicle coordinates without using GPS devices; because there is no GPS devices in that public busses. The other one is developing a new method for the weighting journeys which are obtained from smart card data study. In the proposal method of determining vehicle coordinates, smart card data is associated with vehicle departure data of a day city-wide with considering time parameter. Vehicle departure point is also designated according to the vehicle coordinates. After defining the journey concept, the methods of confirming destination point of journey is also explained step by step. In the last stage of the estimation operations, public transportation journeys throughout İstanbul are weighted, and the results are aligned with the realized values. After finalizing estimation of public transportation O-D Matrix, it is compared with O-D Matrix which is obtained from survey data in the year of 2006. Finally, the results of comparison between, public transportation journey volume at the chosen section of major transportation axis and zone based trip production value is given; then some proposals is presented for the existing system and also for similar studies in the future.