Türk müziği icrasında yönetim

Abstract

Günümüzde, radyolardaki koro programlarının, artması, cemiyet, dernek, okul ve devlet korolarının çoğalması üzerine, icrada ve yorumda birliği sağlayabilecek, şef formasyonuna sahip müzisyenlere duyulan ihtiyacı büyütmüştür. Bu sebeple, Osmanlı döneminden beri Türkiye'de var olan müzik türlerine özgü yönetim biçimlerini araştırarak, çok zengin usullerimizden küçük usullerin, Batı'lı tarzda, elle veya bagetle vuruluşunu grafikler halinde tesbit etmek, bu çalışmaya konu olarak seçildi. Bu çalışmada, öncelikle müzik tarihi boyunca, yönetim biçiminin gelişimi, yönetici (şef) kavramı, özellikleri ve görevleri incelendi. Daha sonra, müzik tarihimiz boyunca, değişik mekanlardaki çeşitli Türk müziği gruplarının tesbiti ve bu grupların icra sırasındaki birlik ve beraberliği sağlamak için kullandığı yönetim biçimini araştırmak, ana hedef oldu. Daha sonra, bir müziğin iskeleti olan ritm konusuna, Türk müziği açısından yaklaşarak, müziğimizin ritm öğesini oluşturan usullerimiz, kavram ve çeşitleri açısından ele alındı. Ayrıca bu çalışmadaki önemli bir amaç ise, günümüzde Türk müziği icra eden bir topluluk şefinin, öncelikle ritm birliğini sağlamak için, çok zengin usullerimizden, küçük usuller bölümüne giren usulleri, Batı tekniğine göre, çeşitli mertebeleri de göz önüne alınarak, el ile ne şekilde vurması gerektiğine dair gerekli grafikleri çıkarmak oldu. Bu grafiklerin çıkartılması sırasında, usullerin zaman sayısının değil, giderlerinin (yani hızlarının) önemli olduğu, ayrıca bazı usullerin, mertebesi değişmediği halde birkaç şekilde gösterilebildiği tesbit edildi. Bu çalışmamın, halen eğitim yapılan kompozisyon bölümleri ile açılmasını dilediğimiz ve önerdiğimiz şeflik eğitimi verecek birimlerde, Türk usullerinin vuruluş tekniği bakımından, temel bir ihtiyacı karşılayacağını umuyorum.