Etki Odaklı Harekâtın Bulanık Bilişsel Harita Ve Simülâsyon İle Modellenmesi

Abstract

Etki Odaklı Harekât, düşman üzerinde istenen stratejik çıktıyı veya etkiyi elde etmek için, tüm askerî ve askerî olmayan kabiliyetlerin; taktik, operatif ve stratejik seviyede, sinerji sağlayacak şekilde uygulanması süreci olarak tanımlanabilir. Etki Odaklı Harekât konseptinde fiziksel hedeflerden çok, düşman üzerinde arzu edilen etkiyi yaratacak düğüm noktaları önem kazanmaktadır. Tezde üzerinde çalışılan problem, harekâtın amaçlarını gerçekleştirecek farklı hareket tarzlarının belirlenmesi ve uygun hareket tarzının seçimi olarak tanımlanmıştır. Bu nedenle öncelikle karar vericinin amaçlarına ulaşmasında fayda sağlayabilecek tüm etkilerin ve bu etkiler arası etkileşimlerin ortaya konması gerekmektedir. Bu çalışma bir şebeke yapısı ortaya çıkarmaktadır. Yapılmak istenen; ortaya çıkan şebeke üzerinde, istenen amaçları elde etmek için, hangi düğümlerin tetiklenmesi gerektiğine karar vermeye destek sağlayacak bir yöntem/araç bulunmasıdır. Ortaya çıkan şebekenin taşıması beklenen özellikler düşünülerek yapılan incelemeler sonucunda, uygulama için seçilecek yöntemin Bulanık Bilişsel Harita olmasına ve yöntemin ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirilmesine karar verilmiştir. Çalışma kapsamında klasik Bulanık Bilişsel Harita yöntemine; etki olabilirliği, etki süresi, dinamik etki değeri değişimi ve etki kalıcılığı özellikleri eklenmiştir. Geliştirilen model örnek bir senaryo üzerinde uygulanmıştır. Uzmanlarla birlikte çalışılarak belirlenen senaryo değerlerleri ile yapılan uygulamalar sonucunda Bulanık Bilişsel Harita yöntemine eklenen özelliklerin, sonuçlar üzerinde, klasik haline göre önemli farklılıklar yarattığı görülmüştür. Bu nedenle özelliklerin plânlamalarda ve Bulanık Bilişsel Harita yöntemi ile çalışmalarda dikkate alınması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca geliştirilen model, karar vericiye, oluşturulan şebeke üzerinde istenen düğümlere istenen ilk değerler verilerek harekâtın amaçlarına erişim derecesini gözlemleme olanağı sunmuştur.

Effect Based Operations (EBO) could be defined as a process for obtaining a desired strategic outcome or effect on the enemy through the synergistic and cumulative application of the full range of military and non-military capabilities at all levels, tactical, operative and strategic, of conflict. In this study, problem is described as determining alternative courses of actions which could realize the aims of operation and choosing the best one among them. To provide this, it is essential to manifest all effects which can contribute reaching the aims and interactions between those effects. This exertion deduces a network structure. The purpose is to find out a method/tool that supports deciding which nodes should be triggered on the emergent network to obtain the desired endstate. Considering the features constructed network must have, it was decided that Fuzzy Cognitive Maps (FCMs) can be used in EBO modeling and must be developed according to the problem necessities. In the study scope, effect possibility, effect duration, dynamic effect value changing and effect permanence features were added to the FCMs’ concept value calculation algorithm which do not exist in the classical method. Developed model was applied to a sample scenario. At the end of applications it was observed that added features to the FCMs produced outcomes which are different from the classical computing algorithm. Hence these features should be taken into consideration in planning and studies with FCMs. Additionally, developed model provide ability to trigger the desired nodes on the designed network and observe the achievement degree of operation objectives.