Stratejik Kararların Gerçek Opsiyonlar İle Değerlendirilmesi

Abstract

Opsiyon seçenek anlamına gelmektedir, organizasyonun sahip olduğu seçenekler firmaların daha da başarılı olmalarını sağlarken başarısızlık riskini de ortadan kaldırmalıdır. Firma yöneticilerinin görevi bu seçenekleri kümesini en etkin değeri sağlayacak şekilde yönetmektir. Stratejik opsiyon kümesinin en etkin şekilde yönetilebilmesi için stratejik opsiyonların değerini etkileyen unsurların neler olduğunun belirlenebilmesi gerekmektedir. Stratejik opsiyonların değeri tek bir unsurdan oluşmamaktadır, firmanın sahip olduğu stratejik seçenekler kümesinin değerli olması bu değerin bir parçasıdır, ancak değerin tamamını tanımlamamaktadır. Firma yöneticileri bu stratejik opsiyon kümesinden bazılarını kullanmaya karar vermektedir, çevre koşulları, firma yöneticisinin özellikleri ve benzeri unsurlar bu kullanım opsiyonun değerini etkilemektedir. Bu sebeple sorgulanması gereken bir diğer unsur firmanın kullanmayı seçtiği stratejik opsiyonların değeridir, ancak firmaların değerli stratejik opsiyon seçmeleri bu opsiyonların firma performansına katkısı olacağı anlamına gelmemektedir. Stratejik opsiyonların etkin yönetimindeki bir diğer unsur stratejik opsiyonların kullanımının etkin bir şekilde yönetilmesidir. Firmalar değerli bir stratejik opsiyon kullanmayı seçmiş olsalar bile uygulamadan kaynaklanan hatalar bu değerin elde edilmesini önleyebilmektedir. Stratejik opsiyonlar değerlendirilirken, stratejik opsiyonların firmanın yetkinlik geliştirme sürecine ve ardıl stratejik opsiyonlara olan etkisinin ve bu ilişkinin firmaya katkısının da incelenmesi gereklidir. Bu çalışma kapsamında stratejik opsiyonların değerini etkileyen tüm bu unsurlar göz önüne alınmış ve stratejik opsiyonların değerini etkileyen faktörlerin neler olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla İMKB ye bağlı firmalarda uygulama yapılmıştır.

The developments in the recent years such as removal of cross border barriers in Europe; the globalization of product markets, the technology developments, and the change in the organization forms increased the competition among firms. This increased competition caused high level of changes in the firms’ environment and uncertainty for organizations of all types. The high level of competition and uncertainty forced firms to make right and on time strategic decisions in order to survive. The management practices for the stable environments are not suitable for the new dynamic environment. In order to respond to this dynamic and uncertain environment, managers and academicians focused on the organization’s strategic flexibility. According to the strategic options view the main property of strategic flexibility is the ability to access to the resources and capabilities when they are needed (Sanchez, 1997). Strategic flexibility is defined as “condition of having strategic options that are created through combined effects of an organization’s coordination flexibility in acquiring and using flexible resources” (Sanchez, 1993). According to this definition in order to have strategic flexibility, firms need to have strategic options and the main task of the managers is to define, develop, acquire and coordinate the resources and competencies that will optimize the value of strategic options cluster. Therefore managers should answer the question “exercising what kind of options result will optimize the value created and captured through the strategic options and what are the factors affecting this process ?