Örme Makinelerinde Kullanılan Dilli İğnelerde Aşınma Davranışının İplik Ve Makine Parametrelerine Bağlı Olarak İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, SEM strereoskopi görüntüleri ve yüzey pürüzlülük parametreleri kullanılarak, örme bölgesindeki iplik temasından dolayı iğnelerinin kanca kısmında meydana gelen aşınmalar incelenmiştir. İğnelerdeki aşınmaları sayısal olarak gösterebilmek ve hem makine hem de iplik kalitelerine bağlı olarak açıklayabilmek için, bir seri kontrollü test üretimi gerçekleştirilmiştir. Her parametreye ait numune iğneler SEM’de incelenmiştir. İğne kanca iç yüzeyinden Stereoskopik SEM görüntüleri alındıktan sonra görüntü işleme yazılımı vasıtasıyla üç boyutlu yüzey oluşturulmuştur. Oluşturulan üç boyutlu yüzeyden topografik bilgileri alınarak yüzey pürüzlülük ölçümleri gerçekleştirilmiştir. İğne yüzeylerinin karşılaştırılmasında, genel anlamda metallerin yüzey pürüzlülük ölçümlerinde kullanılan Ra ortalama yüzey pürüzlülük, parametresi tercih edilmiştir. Kullanılmamış ve farklı makina üretim parametreleri ve iplik kaliteleri ile çalıştırılmış olan iğnelerin ortalama yüzey pürüzlülük değerleri (Ra) ve SEM görüntüleri karşılaştırılmıştır. SEM fotoğraflarının görsel incelemenin yanı sıra, bu fotoğraflar yardımıyla ölçümlenen Ra değerleri iki yönlü varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Sonuçların karşılaştırıldığında, hem makina üretim parametrelerinin, hem de iplik kalitelerinin iğne kancasındaki aşınma üzerinde etkilerinin farklı ve anlamlı olduğu görülmüştür. Ayrıca, makine üretim parametreleri ve iplik kalitesi arasında, iğne kancasının aşınma davranışı bakımından bir etkileşim olduğu görülmüştür. Hem üç boyutlu iğne yüzeyinin oluşturulmasında, hem de görüntülerden topografik bilginin elde edilmesinde kullanılan ve şimdiye kadar hiçbir tekstil makinalarına ait malzeme yüzeyi değerlendirmesinde uygulaması görülmemiş olan SEM stereoskopi yöntemi, iğne aşınma davranışını açıklamada kullanılabilir bir yöntem olarak önerilmektedir.

In this study, SEM stereoscopic images and surface roughness parameters are used for examining the wear on latch needles hook due to contacting yarns at the knitting zone. In order to indicate the wear on needle hook numerically and explain the wear on those needles according to both machine parameters and yarn types, serial controlled knitting productions were done to The sample needles from each production parameters were examined under the electron microscope. Stereoscopic SEM images were acquired from the latch needle hook and then those image pairs were used for the reconstruction of the surfaces in 3D by means of Scandium image analyzing software. Thereby, the topographic information and the surface roughness parameters from the needle surfaces were obtained. One of the most commonly used surface roughness parameters, Ra (average surface roughness), was chosen for comparing the needle surfaces. The roughness parameters of unused and the needles knitted with different production parameters and yarn types were compared and examined by means of their SEM images and surface roughness parameters [Ra]. In addition to visual examination, Ra values were also analyzed with two-way ANOVA. The comparison of the results show that, both machine parameters and yarn types affect the wear of the latch needle hooks differently and there is an interaction between machine parameters and yarn types. SEM stereoscopy method, used for the reconstruction of the needle surface in 3D and getting the topographical information from those images, is suggested to compare the wear differences between those needles.