Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattı çevresel risk değerlendirmesi

Abstract

Ham Petrol Boru Hattı, üçüncü taraf hasarı, korozyon, mekanik hatalar, işletme hataları ve doğal felaketler başlıkları altında tanımlanmış, kazaya sebep olabilecek potansiyele sahiptir. Bunun yanında, BTC boru hattı, yerleşim yerleri, ekolojik olarak değerli alanlar, yüzeysel ve yer altı su kaynaklan ve kültürel miras alanları gibi çevresel hassasiyeti olan yerlerden geçmektedir. EPA'nın "Ekolojik Risk Değerlendirme Kılavuzu", risk değerlendirmesi için sırasıyla problem formülasyonu, risk analizi ve risk karakterizasyonu adımlarını önermektedir. Bu adımların her biri geliştirilen risk değerlendirmesinde uygulanmıştır. Problem formülasyonunda, BTC Ham Petrol Boru Hattının, çevresel hassasiyeti olan yerlerden geçişi, kaza potansiyelinin belirsizliği ve projesinin boyutunun büyüklüğü, detaylı bir risk analizinin gerekliliğini ortaya koymuştur. Risk analizinde, risk değerlendirme modeli boru hattının ilk 50 kilometresi için çalıştırılmıştır. 50 km.'lik boru hattı, risk analizi için 37 kışıma ayrılmış, her kısım için risk skoru bulunmuştur. Risk karakterizasyonunda, risk minimizasyon stratejisini belirlemeyi kolaylaştırmak amacıyla boru hattı kısımları çok yüksek, yüksek, orta seviye, düşük, çok düşük risk olarak sınıflandırılmıştır. Risk minimizasyonunda, her risk seviyesindeki boru hattı kısmını kendinden bir önceki risk grubuna çekmek hedeflenmiştir. Bu sayede, hangi risk grubuna dahil olursa olsun boru hattının her kısmı için gerektiği kadar önlem alınabilecektir. "Çok yüksek risk" grubundaki boru hattı kısımları için, model kapsamında tanımlanmış bütün önlemlerin alınması durumunda, risk skorları en düşük olan (en riskli olan) 2 kısım hariç, bütün kısımlar yüksek risk grubu seviyesine çekilebilmektedir. Fakat bu durum örtü derinliğinin değiştirilmesi ve tasanın güvenlik faktörünün artırılması gibi ciddi tasarım değişikleriyle mümkün olabilmektedir. Yukarıda belirtilen iki kısımda ise (14-15, 15-16 km. arası kısımlar) riski makul olarak azaltmak için model kapsamı dışında öneriler getirilmiştir. Önerilerin ilki kaza sırasında yayılacak madde miktarlarının azaltılmasıdır. Bu yapılabiliyorsa, boru hattı riskini genel olarak azaltacaktır, ve risk değerlendirmesinin güncellenmesi gerekecektir. Yapılamıyorsa, önerilebilecek tek şey güzergah değişikliğidir. Diğer risk gruplarında bulunan boru hattı kısımlarında ise önlemler, mevcut kaynaklara göre, her risk grubunu bir alt gruba çekecek şekilde, sırasıyla, üçüncü taraf hasan, korozyon ve doğal felaketler üzerine yoğunlaşarak seçilmelidir. Bu segmentlerde sadece işletmeye yönelik değişiklikler ile risk mimmizasyonu yapılması mümkündür. "Çok düşük" risk grubu için herhangi bir önlem önerilmesine gerek duyulmamıştır.

Crude Oil Pipeline has a failuire potential, defined in terms of third party damage, corrosion, mechanical failuire, operational error and natural hazards. Moreover, pipeline crosses residential zones, ecologically sensitive areas, resources of above and underground water and cultural heritage areas. EPA's "Ecological Risk Assessment Guidelines" is suggesting a risk assesment process formed by steps of problem formulation, risk analysis and risk characterization. All of these steps were followed in the risk assessment process. In problem formulation, the need for a comprehensive risk analysis is underlined. In risk analysis, the model is used for the first fi fty kilometres of the pipeline. For doing this, pipeline is sectioned into 37 segments and risk scores are calculated for each segment. In risk characterization, risk scores are categorized as "extreme", "high", "medium", "low" and "very low" in order to form a risk minimisation strategy base. Risk minimization aims to lower the risk of each segment in each risk group to the previous risk group. By this way, it can be possible to take preventions for each segment as much as needed. In case, all preventions, which are defined in the model, arc taken for "extreme risk" segments, all "extreme risk" segments can be pulled down to "high risk" level, except for the 2 most extreme risky ones. It is suggested that all preventions should be taken for extreme risk segments, and it is underlined that this includes some serious design considerations like burying pipeline deeper and changing pipeline safety factors. The first suggestion for the most risky 2 segments is to reduce the spill quantity. If this can be done, it can lower the pipeline risk generally. If this is impossible, route change is suggested. For other risk groups, except "very low" risk group, preventions should be taken by lowering each risk level to the previous risk level and considering the resources with spending prioritization on "third party damage", "corrosion" and "natural hazards" in order. Different from "extreme" risk group, this is possible by taking only operational measures. For "very low" risk segment, no prevention is suggested.