Soğuk Ve Sıcak Haddelenmiş Alüminyum 6016 Alaşımlarının Kaynak Davranışları Ve Kalıntı Gerilme Analizi

Abstract

Ağırlık olarak karbon çeliklerinin yalnızca üçte biri olmasına rağmen mukavemet olarak bu çeliklerle karşılaştırılabilecek duruma getirilebilen alüminyum alaşımları özellikle son yıllarda başta otomobil ve havacılık olmak üzere giderek artan bir kullanım alanınına sahiptirler. Özellikle ısıl işlem uygulanabilen Al-Mg-Si içerikli 6000 serisi alaşımlar başta otomobil ve havacılık endüstrisi olmak üzere gelişen teknolojinin ihtiyaçlarına karşılayabilen bir metal olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilindiği gibi kaynakla yapılan birleştirme işlemleri beraberinde bir çok malzeme hatasını da beraberinde getirmekte ve servis koşullarında malzemelerde ciddi hasarlara yol açabilmektedir. Özellikle alüminyum alaşımlarının kaynaklanması sırasında ortaya çıkan kaynak metali içerisinde oksit film hapsolması, gaz boşlukları, sıcak çatlak oluşumu, malzemede mukavemet kaybı ve kaynak sonrası kalıntı gerilmelerin varlığı en çok rastlanan sorunlardır. Bu çalışmada 6000 serisi alaşımlardan sıcak hadde ve soğuk hadde olarak üretilmiş Al 6016 alaşımlarının kaynak davranışları incelenmiştir. Çalışmanın amacı üretim yöntemleri farklı olan bu iki metal arasında bu farklılığa bağlı olarak kaynaklanabilirliklerinin değişimi, kaynak parametrelerinin değişimi ile kaynaklanabilirlik özellikleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışmada kullanılan kaynak yöntemi manuel TIG kaynağı olarak belirlenmiş ve THY. A.O Kaynak Atölyesinde yaptırılmıştır. Kaynak işlemi sırasında kaynak parametreleri değiştirilirken, bu parametrelerin değişimi ile birlikte kaynak davranışları, yapılan mekanik ölçümler, hasarsız malzeme muayene yöntemleri ve X-ışınları kırınımı yöntemi ile belirlenmeye çalışılmıştır.

Comparision to steels, aluminium is one over three times lighter on the contrary some aluminium alloys have the strenght as high as steels. These aluminium alloys have application areas in automobile and aviation industries, especialy heat treatable 6000 (Al-Mg-Si) alloys became the most popular metal in these areas to meet the need of developing technology. As is known, joint by welding has lots of defects which cause many serious damages in weldments in service conditions. Particularly, oxide entrapment, porosities, hot cracking, loss of strength and residual stress after welding are the most common problems in aluminium welding. In this work, welding behaviours of hot and cold rolled Al 6016 alloys are worked out. The aim of the study is analizing the weldability features between two different alloys depend on the manufacturing methods, and the relations between welding parameters and weldability. The welding method is determined as manuel TIG welding and applied in THY A.O. Welding Workshop. According to the changing of parameters, the weldability of the alloys are observed by the mechanical tests, nondestructive testing methods and residual stress analysis by X-ray difraction.