Yassı Mamul Üreten Bir Entegre Demir-çelik Fabrikasında Aşınma Olayları

Abstract

Yassı mamul üreten bir entegre Demir - Çelik Fabrikası, çok sayıda fabrikayı bir arada bulunduran bir komplekstir. Birbirine bağlı yada bağımsız birçok prosesin gerçekleştiği entegre fabrikalarda üretime yardımcı bir çok ünite mevcuttur. Proses akışı içerisinde kullanılan sistemlerde; hammadde çarpmalarından, ısıdan, soğutma suyundan, haddelemeden, malzeme taşınımından ve hareketlerinden, kimyasallardan ve mekanik sistemden kaynaklanan birtakım sürtünmeler ve dolayısıyla da aşınmalar meydana gelir. 24 saat üretim yapan entegre bir demir çelik fabrikası söz konusu olunca; aşınmadan doğan duruşlar, istenmeyen zararlar ve kazalar hem maddi hem de hayati önem kazanmaktadır. Bu tez kapsamında bir entegre Demir-Çelik Fabrikasında gerçekleşen aşınma türlerinin oranının ve aşınma maliyetinin ortaya konması amaçlanmıştır. Bu çalışmada, öncelikle Erdemir’in tüm işletme üniteleri için ne tür aşınmalar olabileceği irdelenmiştir. Sistemin işleyişi, aşınmaya uğrayan elemanın veya malzemenin bulunduğu ortam ve diğer etkenler düşünülerek aşınmanın ne tür bir aşınma olduğu ortaya konmuştur. Direkt olarak aşınmaya uğrayan ve değiştirilen parçaların stok kontrol numaraları tespit edilerek stok kontrol müdürlüğünden yıl içinde harcandığı miktara ve stokta tuttuğu miktara göre maliyetleri çıkartılmıştır. Elde edilen verilerin incelenmesinden, aşınmanın Erdemir’e hangi kalemlerde ve hangi aşınma türleriyle ne kadara mal olduğu irdelenmiştir. Sonuç olarak, aşınmanın Erdemir’e olan maliyeti 6.500.000 USD olarak hesaplanmıştır

An integrated iron and steel factory is a complex plant, which includes many factories. In the raw material preparation section, materials such as coal, iron ore, sinter etc. passes through various crushers and sieves and goes a long way for the related units. Wear occurs in various units of Erdemir due to friction of metallic or non-metallic elements to each other. If 24 hours of production is considered, stop of production due to maintenance of worn machine elements and equipment cause economical loss. On the other hand fracture of worn machine elements may cause accidents. Therefore, wear is an important failure both vital and physical manner for an integrated iron and steel factory. In the content of this thesis, it is aimed to put forward the types, rates and costs of wear occurs in various units of an integrated iron and steel factory. In this study, it is firstly investigated what type of wear is effective in operational units of Erdemir. The costs of the worn parts were calculated according to the data obtained from the stock control management section of Erdemir by taking into account the amount spent during a year. Since some of the parts do not require renewal and can be used after maintenance, repairment expenses of such parts are included to the wear cost. Finally it is found that the cost of wear was 6.500.000 USD for Erdemir, in 1999.