Alüminyum Bronzu Cam Kalıplarının Sert Yüzeyi İle Kaplanmasında Kullanılan Yöntemler Ve Bu Yöntemlerin Karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma, sınai kaplar denilen cam şişe ve kavanozların kalıplarında kullanılan ve cam sanayi için geliştirilmiş, alüminyum bronzu cam kalıplarında kullanılan sert yüzeyle kaplama yöntemlerinin karakterizasyon çalışmalarını kapsamaktadır. Camda çalışan kalıplardan beklenen en önemli özellikler; kalıbın cam ile yüksek sıcaklıkta temas anında korozyona karşı direnci ve makina devir hızını arttıracak yüksek ısıl iletkenliktir. Bu nedenle alüminyum bronzu malzemeler, yüksek ısıl iletkenlikleri nedeniyle makina devir hızını önemli ölçüde artırabilen korozyona karşı direnci oldukça yüksek malzemelerdir. Cam kalıplarında cam ile temas eden ve aşınan yüzeylerin, bu tür etkilere daha dayanıklı malzemeler ile kaplanması (sert yüzeyle kaplama-Hardfacing), en ekonomik yüzey modifikasyonu olarak karşımıza çıkmaktadır. Alüminyum bronzu malzemelerin cam kalıplarında kullanılmalarına fırsat veren bu üstün özellikleri, sert yüzeyle kaplama prosesini ise olumsuz yönde etkilemektedir. Deneysel çalışmalarda, cam sanayine hizmet vermekte olan kuruluşların alüminyum bronzu malzemelerde kullanılmak üzere tavsiye ettiği 4 yöntemin karşılaştırmasının yapılabilmesi için,(Deloro 40G ile TIG kaynağı, Colmonoy 234 ile toz püskürtme, 1 5283- 8988 ile toz püskürtme, 309L TIG kaynağı-8985 toz püskürtme) bu yöntemlerle hazırlanan numuneler üzerinde yapışma dirençlerinin karşılaştırılmasında çekme testi, mikroyapı karşılaştırmaları ve yapışma durumlarının karakteriasyonunda tarama elektron mikroşkopu ve enerji dağılım spektrometresi kullanılmıştır. Deneysel çalışmalar sonucunda TIG kaynağı uygulanan yöntemlerin alevle toz püskürtme yöntemlerine nazaran çok daha iyi bir yapışma verdiği ve bunun nedeninin ise TIG kaynağında kullanılan yüksek ark sıcaklığı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Globalization and the accelerated development of technology, forced glass industry for more economical productions. Consumer demands are critical, that anytime they can be changed during this rapid development. Speeding up the production rate in glass industry, includes the increase in the machine speed and decrease in non-production time. So the production must be fast and continuous. Glass bottle and jar producing companies decided to change their materials, they used for moulds, in order to reach high production rates. Aluminium bronzes became popular so the producers interested with these series of alloys. After 1 960, specific aluminium bronzes for the glass industry, have been developed. Moulds for glass, under high temperatures, are always keep in touch with hot glass and therefore corrosion problems. Under this high temperature, the components of glass, which provides its mechanical properties can be abrasive for the mould surface. As any roughness of the mould surface can not be tolerated, these surfaces must be covered by a more resistant material against wear. Hardfacing is the solution for that problem. Hardfacing the glass moulds, with more