Hidrometalurjik Yöntemlerle Bakır Kimyasalları Üreten Tesislerden Çıkan Bakır İçerikli Atık Suların İyon Değişimi Metodu İle Temizlenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasında, hidrometalurjik yöntemlerle bakır kimyasalları üreten tesislerden çıkan bakır içerikli atık suların iyon değişimi metodu ile temizlenmesi amaçlanmaktadır. Bakır içeren atık sulardan bakır iyonlarının geri kazanımı amacıyla reçine ve zeolit kullanılarak iyon değişimi yardımıyla endüstriyel atık suların zararsız hale dönüştürülmesi ve ekonomik anlamda geri kazanımı hedeflenmektedir. Atık sulardaki bakır miktarı Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresi (AAS) ile tayin edilecektir. Daha sonra deneysel çalışmalar bakır konsantrasyonu bilinen bu atık sulardan çevre dostu bir şekilde, yüksek verimle geri kazanılmasına çalışılacaktır. Çalışma parametreleri olarak; başlangıç metal iyon konsantrasyonu, çözeltinin pH’ı, adsorban kapasitesi ve temas süresi ve sıcaklık optimize edilecektir. Optimum şartlar belirlendikten sonra, reçine sülfürik asit ile yıkanarak doygun bakır sülfat çözeltisinden satılabilir ürün olan bakır sülfat bileşiği üretildi.

In this thesis work, it was aimed to treat waste waters emerging in plants, in which copper compounds are manufactured via hydrometallurgical processes, using ion exchange method. By this method, copper ions were recovered using recovery units containing resins and zeolite. Copper concentrations in the waste waters procured from copper compounds producing plants were determined by Atomic Absorption Spectrophotometer (AAS). Copper, of which concentration is known in the waste waters, was attempted to be recovered in an environmental friendly way, and with high efficiency. For the adsorption of copper ions, experiments were carried out in batch-wise and also in a column system. After the treatment of loaded resins with lower volume sulfuric acid, saturated copper sulfate solutions, which are clean and economically feasible to treat, were obtained, and subsequently pure and saleable copper sulfate powder was produced.