Mekanik İşlemlerin Asit İle Yüzey Temizleme Proseslerine Etkisi

Abstract

Bu çalışmada, sıcak haddelenmiş çeliklere, asit ile tufal temizleme prosesi öncesi uygulanan doğrultma ve temper hadde mekanik işlemlerinin asit ile yüzey temizleme proseslerine etkileri incelenmiştir. Sıcak haddeleme sırasında çelik yüzeyinde, atmosferdeki oksijen ile demir reaksiyona girerek yapısında demir oksit bulunduran tabakalar meydana gelmektedir. Oluşan bu tufal tabakaları, çelik malzemelerin asit solüsyonları ile reaksiyonu sonucunda temizlenmektedir. Uygulanan mekanik işlemler sayesinde malzemede oluşan deformasyonlar, tufal tabakalarının yüzeyden ayrılmasına neden olmuş, bu sayede tufal giderme reaksiyon hızı artmıştır. Ayrıca mekanik işlemler sayesinde sıcak haddelenmiş çelik yapısında oluşan luders bantları giderilmiştir. Asit solüsyonu olarak hidroklorik ve sülfürik asit kullanılarak, her iki asidin reaksiyon mekanizmaları karşılaştırılmıştır. Elde edilen ağırlık kaybı değerlerinden hidroklorik asit ile gerçekleşen reaksiyonun sülfürik asit ile gerçekleşene göre daha hızlı meydana geldiği ortaya çıkmıştır.

In this thesis, the effect of mechanical processes applied to hot rolled steels on acid descaling process was studied. Oxygen in the atmosphere and iron reacts during hot rolling of steel and as a result, oxide layers form on the steel surface. Applied mechanical processes caused plastic deformations and those deformations help to removal of oxide layers from the surface, as a result affect the descaling reaction speed. In addition, luders band formation that formed in hot rolling was also eliminated by mechanical process. HCl and H2SO4 solutions were used and reaction mechanisms of these acid solutions were compared. Reaction speed is related with the weight loss and reaction with HCl solution was detected higher than that of H2SO4 solution.