Bir Pamuklu Son İşlemleri Endüstrisinde Ozonlamanın Koi Bileşenleri Üzerine Etkisi

Abstract

Bu çalışmada, ülkemiz tekstil endüstrisinde yaygın üretime sahip pamuklu tekstil son işlemleri altkategorisi kapsamındaki bir fabrika geri kazanım amaçlı konvansiyonel ayrık akım karakterizasyonunun yapılması; proses ve kirlenme profillerinin belirlenmesi; ham atıksuyun, boya banyoları ve boya banyolarını izleyen çalkalama sularının, geri kazanım akımlarının ve geri kazanımdan artakalan atıksuyun ozonlanması ve geri kazanım dışındaki tüm atıksuların ozonlanmasının biyolojik arıtılabilirliğin önemli göstergelerinden biri olan çözünmüş KOİ bileşenleri üzerindeki etkisinin ortaya konması açılarından incelenmiştir. Ayrık akımlar üzerinde gerçekleştirilen atıksu karakterizasyonu sonucu, ham atıksu debisinin yaklaşık %27’sini oluşturan akımların geri kazanılıp arıtıldıktan sonra yeniden kullanılabileceği saptanmıştır. Ozonlamayla geri kazanılacak atıksu üzerinde geri kazanım kriterlerini sağlayacak nitelikte bir arıtım gerçekleştirilememiştir. İncelenen atıksu, toplam KOİ’nin yaklaşık %34’ünün çözünmüş inert KOİ olması nedeniyle benzer endüstrilerden daha yüksek çözünmüş inert KOİ düzeyine sahiptir. Ozon ham atıksuda seçici davranarak önce rengi gidermekte, yüksek ozon dozlarında ise sınırlı düzeyde KOİ giderimi elde edilmektedir. Ham atıksu ve geri kazanımdan artakalan atıksuda, ozonlamanın çözünmüş KOİ bileşenleri üzerindeki etkisinin benzer olduğu saptanmıştır. Söz konusu deneysel veriler, kolay ayrışabilen organik maddenin konsantrasyonunun başlangıçta azaldığını ve artan ozon besleme sürelerinde daha düşük düzeylere inmediğini; çözünmüş inert organik maddenin ise ozon besleme süresi yükseltildikçe giderek artan oranlarda giderildiğini göstermektedir. Boya banyoları ve boya banyolarını izleyen çalkalama sularının ozonlanması sonucunda, ham atıksuya uygulanan ozonlama işlemi sırasında kullanılan ozon miktarının yaklaşık 1/5’iyle çok daha yüksek verimde çözünmüş inert KOİ giderimi sağlanmış, ancak renk açısından giderim kısıtlı kalmıştır.

In this study the wastewaters originating from a cotton finishing textile mill are investigated. Source based conventional wastewater characterization is performed in order to define the recoverable streams. Process and pollution profiles are assessed. Raw wastewater, reusable wastewater, wastewater of dyebaths and subsequent rinsings and remaining wastewater after the segregation of recovered portion are subjected to ozonation experiments. The effect of ozonation on soluble COD fractions is evaluated for raw wastewater, wastewater originating from dyebaths and subsequent rinsings and remaining wastewater. The results of segregated wastewater characterization show that approximately 27 % of the total wastewater can be recovered and reused after the application of a proper treatment. However the required reuse criteria can not be fulfilled by ozonation. In comparison with similar textile industries, the raw wastewater of the investigated plant has higher soluble inert COD. Ozonation of raw wastewater results in a higher color and a limited COD removal indicating the existence of a selective reaction. Similar data are obtained in terms of the effect of ozonation on soluble COD fractions for raw and remaining wastewater. Readily biodegradable COD at first decreases with a high rate and then the rate of decrease slows down as the ozonation contact time proceeds. On the other hand with elevated ozonation contact times a decrease in the concentration of soluble inert COD is observed. A limited color removal with a high soluble inert COD removal is obtained with the ozonation of the wastewater from dyebaths and subsequent rinsings. It must be noted that the fed ozone in this case is approximately 1/5 of the ozone applied to raw wastewater.