Tekstil Endüstrisi Yardımcı Maddelerinden Lignin Sülfonik Asidin Arıtılabilirliği

Abstract

Tekstil endüstrisi ülkemizde endüstriyel kirlenme kontrolü açısından en çok irdelenen sektörlerden bir tanesidir. Özellikle tekstil endüstrisi son işlemlerinde kullanılan bazı yardımcı maddeler hem düşük düzeyde biyolojik ayrışabilirlikleri nedeniyle arıtma tesislerinde sorun çıkartabilmekte ve çevrede birikime neden olmakta, hem de çeşitli organizmalar üzerinde toksik etki yapmaktadır. Literatürde tekstil endüstrisinde kullanılan boyaların arıtılabilirliği hakkında birçok çalışma yapılmış olmasına rağmen, kullanılan yardımcı kimyasallar ile ilgili çalışma çok azdır. Bu yüzden karşılaşılan olumsuz sonuçları öngörebilmek ve negatif etkileri azaltabilmek için yardımcı kimyasalların davranışlarının bilimsel olarak araştırılması gerekmektedir. Bu çerçevede, bu çalışmada tekstil endüstrisi son işlemlerinde yardımcı madde olarak kullanılan lignin sülfonik asidin ozonla kimyasal ön arıtılabilirliği ve sözü edilen ön arıtma işleminin biyolojik ayrışabilirlik üzerindeki etkileri incelenmiştir. Söz konusu amaç doğrultusunda, yardımcı madde eklenen tekstil banyosunu simule edebilmek için lignin sülfonik asit içeren örnek 1.5 g/l olacak şekilde hazırlanarak biyolojik arıtma öncesi inert içeriği incelenmiştir. Farklı ozon dozlarında ve farklı başlangıç pH’larında ön ozonlama yapılarak optimum koşul seçilmiştir. Sentetik olarak hazırlanmış ve ön ozonlanmış örneklere Phaeodactylum tricornutum (diatom) mikroalg saf kültürü kullanılarak toksisite testi uygulanmıştır. Ön ozonlama sonrası inert fraksiyondaki değişim inert KOİ deneyi ile belirlenmiştir. Son olarak, sentetik olarak hazırlanmış ve ön ozonlanmış örneklerin çeşitli moleküler ağırlık kesim boyutlarındaki KOİ dağılımları incelenmiştir.

Textile industry is one of the most thoroughly investigated sectors in terms of industrial pollution control in our country. Specially certain additive materials used in the finishing processes of textile industry, cause problems in treatment systems and accumulate in the environment because of their very low biodegradability. These materials have toxic effects on certain organisms. Though many works have been found in the literature about the treatibility of dyes used in the textile industry however there has been little work about the chemicals used as auxiliary chemicals. Hence to emphasize and minimize the negative results obtained in such a literature search auxiliary chemicals need to be investigated scientifically. In line with above mentioned in this work chemical pretreatment with ozone and effect of this pretreatment on biological degradability characteristics were analyzed for lignin sulphonic acid which is used as an auxiliary chemical in the finishing processes of the textile industry. To achieve this aim the textile bath was simulated by preparing a 1.5 g/l sample containing lignin sulphonic acid and its nonbiodegradability was analyzed before biological treatment. Optimum conditions were selected after ozonation at different initial pHs’ and different ozone doses. Toxicity tests were carried out with the prepared synthetically and pre-ozonated sample on Phaeodactylum tricornutum (diatom) microalgae pure culture. After pre-ozonation the change in soluble inert fraction of COD was determined by inert COD test. As a last step the COD distribution of prepared synthetically and pre-ozonated samples were analyzed in different molecular weight cut-offs.