Binaların Deprem Güvenliğinin Belirlenmesinde Bulanık Mantık Yaklaşımı

Abstract

Bu tez çalışmasında, bulanık mantığın deprem hasarı gören binalardaki hasarın tespiti ve mevcut binaların depreme karşı güvenliği konusundaki yeri incelenmiştir. Deprem sonrası hasar görmüş yapıda deprem hasarının tespitinde kullanılan katlar arası kalıcı yerdeğiştirme ve karakteristik beton basınç dayanımının hasar tespitine etkisi daha gerçekçi olan bulanık mantık yaklaşımı ile ele alınmıştır. Sonuçlar irdelendiğinde klasik mantığın keskin ve tavizsiz sınırlarına kıyasla, bulanık mantığın insan düşünüş ve yargısına daha uygun sonuçlar verdiği gözlenmiştir. Ayrıca bu çalışmada, bulanık mantık Sismik İndeks Yöntemi ndeki bodrum kat düzensizliği, kat yüksekliği farklılıklarının oluşturduğu düzensizlik, komşu katlar arası rijitlik düzensizliği (yumuşak kat), komşu katlar arası dayanım düzensizliği (zayıf kat) ve çıkmalı binalarda görülen çıkma kat düzensizliğine uygulanmış ve Gi değerleri bulanık mantık ile bulunmuştur. Bundan başka, Deprem Performans İndeksi IS değerleri bulanık mantık ile hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde, bulanık mantık çözümünün geleneksel ve klasik çözümün keskin geçişlerini yumuşattığı, belli bir esneklik kazandırdığı ve bu durumun daha güvenilir sonuçların elde edilmesine yardımcı olduğu görülmektedir. Mevcut yapıların deprem güvenliğinin belirlenmesi amacıyla, yazar tarafından ülkemizde sık karşılaşılan çıkmalı binalar ile plan ve kesitte görülen burulma düzensizliği, döşeme süreksizliği, çıkıntı düzensizliği, zayıf kat ve düşeyde süreksizlik gibi düzensizlik durumlarının eklenmesi ile genişletilmiş Japon Sismik İndeks Yöntemi esaslı, C programlama dili ile kodlanmış bir bilgisayar programı geliştirilmiştir.

In this study, state of art of damage assessment of seismic damaged buildings and seismic safety evaluation of existing buildings have been studied by using fuzzy logic. The effect to damage assessment of permanent interstory displacements and characteristic concrete compression strength which have substantial effects on the extent of seismic damage of buildings, have been taken into consideration by using the fuzzy logic approach. When the results are scrutinized, it has been observed that the fuzzy logic compared with the conventional logic having crisp and nonconcession boundary has given more convenient results to human thinking and judgement. Furthermore, the fuzzy logic has applied to include the effects of basement irregularity, irregularity from different story height, stiffness irregularity between adjacent stories (soft story), strength irregularity between adjacent stories (weak story), and irregularity from story with projection which are involved in the Seismic Index Method and Gi values have been obtained by using the fuzzy logic. Besides, Seismic Performance Index IS values have been analized by using fuzzy logic. The inspection of the results yields that the fuzzy logic solution has softened and it has clearly gained flexibility as to sharp passing of conventional solution. Furthermore, it is observed that this situation gives more reliable results. For seismic safety evaluation of existing buildings, a computer program is developed by the author in C computer programming language based on Japan Seismic Index Method by adding the effects of structural irregularities.