Kıyı Lagünlerinde Nütrient Dinamiği: Dalyan Lagünü Örneği

Abstract

Bu çalışma ile lagün sistemlerinde besi maddelerinin çevrimleri ile fiziksel kimyasal ve biyolojik dönüşümlerin daha iyi anlaşılması ve bu şekilde modelleme için gerekli mekanizmaların ortaya konması amaçlanmıştır. Bu yolla, Dalyan Lagünü’nün sürdürülebilir yönetim ve kirletici kaynakların kontrolü çalışmalarına katkıda bulunulması hedeflenmiştir. Dalyan Lagün sistemi, kanal sistemleri ve bu kanallara bağlı iki gölden; Sülüngür Gölü ve Alagöl oluşmaktadır. Hidrodinamik farlılıklar göz önüne alındığında kanallar ve göller ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Nutirent çevrimlerini daha iyi anlayabilmek için, bölgeye yapılan 3 seferde, 16 izleme istasyonundan, yüzey ve dip olmak üzere iki farklı derinlikten su numuneleri alınmıştır. Temelde azot ve fosfor türleri ve çözünmüş reaktif silikat, klorofil-a ve partikül organik karbon ölçümleri yapılmıştır. Yapılan hidrodinamik değerlendirmeler sonucunda sistemde iki tabakalı akımın oluğunu ve tuzluluğun zamana ve mekana göre değişiklik gösterdiği görülmüştür. Baharda su kolonunda önemli ölçüde karışım olmakta ve sisteme tatlı su girdileri artmaktadır. Ölçülen kirletici konsantrasyonlarda büyük çalkalanmalar olmakta ve karasal kaynaklı kirletici yükleri artmaktadır. Sülüngür gölü dip sularında oksijenin ölçüm limitlerinin altında oluşu ve toplam azot ve toplam fosfor parametrelerindeki önemli artışlar, sedimentten suya nütrient salınımı olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan, lagün sularının kalite sınıflandırması olmadığından, Dalyan Lagünü su kalitesi parametreleri mevcut ulusal standartlarla karşılaştırılmıştır.

The aim of this study is to better understand the nutrient cycles together with their physical, chemical and biological transformations and thus to set the required mechanisms for modelling. In this manner, it is aimed to make contributions to the sustainable management and control of pollutant resources in Dalyan lagoon. Dalyan Lagoon system consists of channel systems and of two lakes; Sülüngür, Alagöl, joined to these channels. Considering the hydrodynamic differences, channels and lakes were evaluated separately. In order to understand the nutrient cycles, water samples were taken from two different depths in the form of surface and bottom water samples, at 16 monitoring stations along the channel system and lakes, during the 3 Cruises arranged to the region. Mainly nitrogen and phosphorus species, dissolved reactive silicate, chlorophyll-a and particulate organic carbon were analyzed. Hydrodynamic evaluations lead to the conclusion that, there existed a 2 layer flow in the system and variable salinity values prevail in the lagoon spatially and temporally. During spring period a significant mixing in water column occurs and the freshwater entering to the system increases. Therefore, big fluctuations in the measured concentrations occur and pollutant loads carried to the lagoon system from land increases. Dissolved oxygen concentrations below detection limit and significantly high concentrations of Total Nitrogen and Total Phosphorus, that found in Sülüngür Lake bottom waters indicate nutrient release from sediments. On the other hand, as there is no classification for lagoon waters, Dalyan Lagoon water quality parameters are compared with the existing national standards.