A cultural model of risky decision-making behaviour : a test of prospect theory (Turkey, Libya, Japan, China and Canada)

Abstract

Risk altında karar alma farklı alanlarda araştırmaların yoğun ilgi gösterdiği bir alandır. Çok farklı alanlarda çalışmaların yoğunluğuna rağmen, farklı kültürlerde risk altında karar alma çok yeni ve gelişmekte olan bir çalışma sahasıdır. Bu doktora tezi riskli karar verme modelinin farklı kültürel faktörlerden etkileşimini incelemektedir. Bu tezde ele alman modelde dört etkinin faktör grubu içinde üç farklı ilişki zinciri incelenmiştir. Ele alman faktörler; kültürel değerler, karar verme süreci, farklı karar verme türleri içinde tercihler ve problemi tanıma farklılıklarıdır. Modelde yer alan birinci ilişki zinciri kültürel değerler ve karar verme davranışı arasındadır. Bu araştırma daha önce yapılan çalışmalardan daha detaylı olarak çoklu kültürel değişkenleri ele almakta ve her değer üzerinde bunların belirgin etkilerini incelemektedir. İkinci ilişki zinciri risk algılama ve yaratıcılık, riskli seçim ve farklı karar verme stillerinde tercih gibi karar verme davranışının diğer faktörleriyle ilişkisini ele almaktadır. Daha önceki araştırmalarda risk algılama ve farklı karar verme stilleri arasındaki tercih ilişkisi ele alınmıştır. Üçüncü olarak incelenen ilişki zinciri problem tanımlama ve riskli karar verme davranışının tüm yönlerini ele almaktadır. Bu araştırma daha önceki çalışmaların kapsamında yer almayan olasılık teorisinde öngörülen problem tanımlama etkisini geniş açıdan ele almıştır. Öngörülen modelde, deneysel araştırma kapsamında ampirik olarak test edilerek farklı kültürlerdeki deneklere yer verilmiştir. Örneklimde kültürel farklılıkları olan, Türkiye, Libya, Japonya, Çin ve Kanada olmak üzere beş ülke seçilmiştir. Araştırma sonuçlan, geliştirilen modeli ve olasılık teori ile Hofstede'nın kültürel kavram ayrışımını desteklemektedir. Bu araştırmanın sonuçlan, pratik ve teorik açıdan vanlan model ve teorileri yeni verilerle katkı sağlamakta, aynı zamanda gelecekteki araştırmalar için yön gösterici olmaktadır.

Decision-making behaviour especially under risk has received considerable attention from different researchers in different fields of inquiry. Yet cross-cultural risky decision making behaviour is relatively new and undeveloped field of study. This dissertation presents a cultural model of risky decision making behaviour. The current study probed three sets of relationships between four sets of influential factors. The four sets of factors are cultural values, decision-making process, preference for decision-making style, and problem framing. The first set of relationships proposed in the model is between cultural values and decision-making behaviour. The investigation is beyond the scope of previous studies by incorporating multiple cultural dimensions and exploring the specific influence of each value. The second set of relationships is between risk perception and the other aspects of decision-making behaviour; namely, creativity, risky choice, and decision making style preference. The risk perception-preference for decision-making style linkage has never been assumed in past research. The third set of relationships is between problem framing and all aspects of risky decision-making behaviour. The investigation is also beyond the scope of the previous research by extending the framing effects that is proposed by prospect theory. The proposed model cross-culturally empirically tested employing between- subjects experimental design. Samples were drawn form five culturally different countries; namely, Turkey, Libya, Japan, China, and Canada. The overall results were supportive of the proposed model and provide an empirical evidence for prospect theory and Hofstede's cultural framework. The findings of the current study have made significant contributions and have both practical and theoretical implications and suggest directions for future research.