Kurumsal Kaynak Planlaması Sistemlerinin Değerlemesinde Reel Opsiyon Yaklaşımı: Hastane Bilgi Sistemi Uygulaması

Abstract

Günümüzde tüm dünya genelindeki sağlık kurumları, hizmet kalitelerini iyileştirmeyi ve maliyetleri düşürmeyi amaçlayan bilişim teknolojileri (BT) yatırımlarının önemini kavramışlardır. Sağlık sektörünün sürekli yükselen standartları ve sigorta sistemlerinin artan gereksinimleri karar vericileri, hastanelerde kurumsal kaynak planlama (KKP) sistemlerinin sağlık sektörünün gerek ve ihtiyaçlarına göre uyarlanmış ve geliştirilmiş hali olan hastane bilgi sistemi (HBS) yatırım uygulamalarını dikkate almalarını zorunlu kılmaktadır. Bu tür yatırımların ekonomik olarak değerlemesi karmaşık yapıları nedeniyle her zaman zor olmuştur. Bununla beraber bu yatırımların, bünyelerinde barındırdığı ve firmalara rekabet ortamında avantajlar sağlayan birçok faydası da mevcuttur. Geleneksel iskontolanmış nakit akışı yöntemleri, bu sistemlerin içinde varolan ve yatırım kararını haklı çıkartacak, yönetsel ve stratejik esnekliklerin değerini dikkate almamaktadır. Reel opsiyon yaklaşımı karar vericilere, geleneksel değerleme yöntemlerindeki bu yetersizliklerin üstesinden gelme olanağını sunmaktadır. Bu çalışmada karar vericilere, reel opsiyonları temel alan ve içinde birden fazla opsiyon barındıran bir KKP sisteminin değerlemesine imkan tanıyan bir yöntem sunulmaktadır. Çalışmada geliştirilen opsiyon değerleme modeli, içinde birleşik opsiyonlar barındıran bir KKP yatırım fırsatını modelleyecek şekilde genişletilmiş binom ağacı modelini temel almaktadır. Önerilen modelin potansiyel uygulaması, gerçek bir HBS yatırımı değerlemesiyle gösterilmektedir.

Nowadays in order to improve the quality of care delivery and reduce costs, healthcare organizations globally recognize the importance of investing in information technologies (IT). The key drivers of healthcare sector like continuously improving healthcare standards and insurance systems have introduced new requirements for hospitals, which in return provided a solid ground for decision-makers to consider to implement hospital information system (HIS) investments, which are customized and improved versions of an enterprise resource planning (ERP) system, designed according to the needs and the requirements of healthcare sector. It has always been difficult to value such investments in monetary terms due to their complex nature. However, they also have many inherent benefits that can provide significant competitive advantages. The conventional discounted cash flow methods neglect the value of managerial and strategic flexibility inherent in these investments, which will justify the investment decision. The real option approach enables decision-makers to overcome the limitations of traditional valuation methods. This study introduces a real options based methodology that enables decision-makers to value an ERP system investment embedding multiple options. The option valuation model developed in this study extends the binomial lattice framework to model an ERP investment opportunity with compound options. The potential application of the proposed model is illustrated in a real-world HIS investment evaluation.