İçme suyu kalitesi açısından kirlilik parametrelerinin irdelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, içme ve kullanma sularında bulunabilecek kirleticilerin, insan sağlığı üzerindeki etkileri konusundaki en son gelişmeleri özetlemek, içme suyu standartı geliştirme esaslarını vermek, TS 266 ve diğer gelişmiş ülkelerin su standartlarını karşılaştırmak, sularda bulunabilecek kirleticilerin ölçme teknikleri ve bu tekniklerin sınırları konusundaki mevcut bilgi birikimini, yöneticilerin değerlendirebileceği formda sunmak, Türkiyedeki su kalitesinin izlenmesi konusundaki uygulamayı tartışmak, yeni parametrelerin ilavesiyle TS 266' yi genişletme önerisi geliştirmek, standartta önerilen kirleticilerin kim tarafından ve hangi sıklıkta ölçülmesi gerektiği konusunda düşünce üretmek, su kalitesinin izlenmesi amacıyla kurulması gereken istasyonların yerleri, bulundurmaları gereken teçhizatlar ve personel konusunda çözümler getirmektir. Bu amaç doğrultusunda, kapsamlı bir literatür araştırması yapılmış, kirleticilerin sağlık etkileri tablo halinde özetlenmiş, TS 266, USEPA, WHO, Kanada ve AT içme suyu standartları bir tabloda toplanmış, standart geliştirme konusunda gelişmiş ülkelerin tecrübeleri aktarılmış, standart metodlar taranarak kirleticileri ölçme teknikleri amaca uygun şekilde sunulmuş, sağlık etkileri, su ortamında bulunma ihtimalleri ve ölçüklebilirlikleri dikkate alınarak TS 266 için yeni parametre ilaveleri önerilmiş Türkiyede su kalitesinin izlenmesi konusundaki son durum tartışılarak bu konuda çözümler üretilmiştir. İhtiva ettiği parametreler bakımından TS 266 'mn gerek AT gerekse WHO su standartlarına oldukça benzediği görülmektedir. Ancak mevcut parametrelerin kim tarafından, nasıl ve hangi periyotlar ile ölçüleceği konusunda belirsizlik mevcuttur. Başka ülkelerde yasaklandığı halde Türkiyede hala kullanılan pestisitler ve diğer kimyasal maddeler de bulunduğu dikkate alınarak standartların gözden geçirilmesi ve kademeli olarak bazı kirletici unsurların kullanımının yasaklanması gerekmektedir. Türkiyede çok kullanılmaları, mevcut tekniklerle ölçülebilmeleri ve su ortamında bulunma ihtimallerinin yüksek olması dikkate alınarak TS 266 için yeni 24 parametre önerilmiştir. Bu parametreler çoğunlukla dezenfeksiyon yan ürünü olan THM'ler ve pestisitleri içermektedir. Önerilen yeni parametrelerin ölçümü için şu anda TS 266 'da bulunan parametrelerin ölçülmesi için gerekli teçhizat yeterlidir; yani ilave laboratuar ekipmanına gerek kalmamaktadır. Türkiyede su kalitesinin izlenmesi 4 Nisan 1930 tarihinde yürürlüğe giren Hıfzısıhha Kanunu gereğince, Sağlık Bakanlığı ile yerel yönetimlere bırakılmıştır. Ancak bu kanunda gerek Sağlık Bakanlığının ve gerekse yerel yönetimin görev ve sorumlulukları açıkça tanımlanmamıştır. Bu sebeple gerek Sağlık Bakanlığı gerekse yerel yönetimler su kalitesinin izlenmesinde yetersiz kalmaktadır. Mesela, Sağlık Bakanlığına bağlı Hıfzısıhha Enstitüsü ve Halk Sağlığı Laboratuarlarında esas olarak toplam 8 tane parametre ölçülmektedir. Bunlar, renk ve görünüş, aktif klor, pH, toplam sertlik, organik madde, amonyak, nitrit ve buharlaşma kalıntısıdır. Halbuki şu anda TS 266'da 53 tane kirletici parametrenin izlenmesi şart koşulmuştur. Diğer taraftan bu parametrelerin ölçme sıklıkları konusunda da herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ölçülen parametrelerin bazılarının miktarları verilmeyip, sadece var/yok şeklinde ifade edilmektedir. Bütün bunlar ölçme sonuçlarım kullanarak bir değerlendirme yapmayı güçleştirmektedir. IX Standartların yemden gözden geçirilerek hazırlanması, kaynaklardaki ve şebekelerdeki kalitesinin izlenmesi için yeni bir düzenleme yapılmış, ayrı bir kanunla Sağlık Bakanlığı ve Yerel Yönetimler dışında yeni bir kuruluş oluşturması büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, ayrıca gerekçeleriyle TS 266'ya ilave edilmesi önerilen parametreler, mevcut standartta bulunan ve yeni önerilen parametrelerin hangi aralık ile izlenebileceği ve su kalite ölçme laboratuarlarının nerelerde kurulabileceği, konularında üretilen fikirler verilmiştir.

The purpose of this study is, to summarize the latest developments about the effects of contaminants, which might be present in drinking and usage waters, on human health, to give the basis of drinking water development, to compare the TS 266 and water standards of other developed countries, to present the measuring techniques for the contaminants which might be present in water and the compilation of present information about the limits of these techniques in a form which the administrators can understand, to discuss the application about the tracking of the water quality in Turkey, to develop an improvement proposal for TS 266 by adding new parameters, to produce ideas about by whom and in what frequency the contaminants proposed in the standard should be measured, to bring solutions to where the stations, which must be founded for the tracking of the water quality, should be located, the personnel and equipments which should be present. Within the range of this purpose, a comprehensive literature research is made, the health effects of the contaminants are summarized as charts, drinking water standards of TS 266, USEPA, WHO, Canada and EC are gathered in one chart, the experiences of developed countries about standard development are given, the standard methods are examined and contaminant measuring techniques are presented in harmony with the purpose, health effects, probability of presence in water medium and measurability are taken into consideration and new parameter additions for TS 266 are proposed and the latest situation in Turkey concerning the tracking of water quality is discussed. Regarding the parameters it comprises, it is very similar to both EC and WHO water standards. However, there is an uncertainty about by whom, how and in which periods the present parameters will be measured. Although prohibited in the other countries, the presence of pesticides and other chemicals in Turkey should be considered and the standards should be revised and prohibition of the usage of some contaminants gradually is required. 24 new parameters for TS 266 are proposed by considering their frequent usage in Turkey, their measurability and their high probability of being present in water medium. These parameters generally comprise THMs, which are by-products of disinfection, and pesticides. For the measurement of the new parameters proposed, the equipment required for the measurement of the parameters present in TS 266 are sufficient. Which means that additional laboratorial equipment is not needed. According to Sanitation Code which became effective on April, 04, 1930, the tracking of the water quality in Turkey is left to Ministry of Health and local administrations. The duties and obligations of both the Ministry of Health and local administrations are not defined clearly. Because of this both the Ministry of Health and local administrations are insufficient in tracking of the water quality. For example, in principle total 8 parameters are measured XI in Sanitation Institute, which is connected to Ministry of Health, and Public Health Laboratories. These are color and appearance, active chlorine, pH, total hardness, organic materials, ammonia, nitrite and evaporation residue. However, today tracking of 53 units of contaminant parameters are obligatory in TS 266. On the other hand, there is no arrangement for the measurement frequency of these parameters. The quantities of some of the parameters measured are not given, they are described as present, not present, only. All these, make it difficult to make an evaluation using these measurement results. Formation of a new institute with a distinct law is very important to make a new arrangement for preparation of water standards and for tracking of the water quality in resources and network. In this study, the ideas produced about, the proposed parameters to be added with their reasoning, the tracking frequency of the parameters in the standard and proposed one, and where the water quality measuring laboratories can be founded, are stated.