Sac Hidrolik Şekillendirmede Malzeme Özelliklerinin Şekillendirmeye Etkisi

Abstract

Hidrolik şekillendirme, klasik pres işçiliğine alternatif sac şekillendirme proseslerinden biridir. Hidrolik şekillendirme teknolojilerinin başlıca kullanım alanı karmaşık şekilli sac parçalar (sac hidrolik şekillendirme ) ile tüp veya silindirik (tüp hidrolik şekillendirme) parçalardır. Bu çalışmada, farklı mekanik özelliklere sahip malzemeler kullanılarak sac hidrolik şekillendirmede şekillendirmeye bağlı değişkenler incelenmiştir. Çalışmada Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları tarafından farklı kalınlıklarda üretilmiş 7114 (t=0,5 – 0,7 mm), 6114 (t=1,0 mm) ve 1110 (t=0,5 – 1,0 – 1,5 mm) kalite kodlu saclar ile malzemelerin değişik mekanik özelliklere sahip olması durumunda sac hidrolik şekillendirmede şekillendirmenin nasıl değiştiğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Malzemelerin farklı mekanik özellikleri 1000C de farklı süreler ile gerçekleştirilen ısıl işlemler ile elde edilmiştir. Tek eksenli çekme deneyleri ısıl işlem neticesinde kazandırılan mekanik özellikler belirlenmiştir ve hidrolik şişirme deneyleri ile malzemelerin sınır şekil değişimleri belirlenmiştir.

Sheet metal working is the backbone of the many industrial fields such as electronics, automobiles, agriculture machines and aeronautical astronautical industry. Since the requirements for dimensional accuracy, surface fineness and shape complication of the sheet metal press-working workpieces are becoming more important. Classical press working technology can not satisfy these demands. As a result of this, the popularity of these alternative technologies increases day by day. Having been developed at least since pre-World War II. It’s applications in the industry were still restrained in some specific fields because of particular drawbacks and relatively less research and practical experience, but since 1990’s it has been attracting increasingly more attention in many industrial fields, especially in the automotive industries. Main use areas of Hydroforming technologies are complex sheet and tube workpieces. These workpieces are used in automotive, aircraft, bicycle and house equipment applications. In this study, sheets with different mechanical properties are used to determine the forming property related variables in flat sheet hydroforming are examined. Different mechanical properties of sheets are satisfied with different tempering times at 1000 C. With uniaxial tensile tests the mechanical properties are identified. With hydraulic bulge tests the relations between the material properties and sheet metal hydroforming are determined.