Bilgi Teknolojilerindeki Gelişmeler Karşısında ‘Geleceğin Konutu’nun Dönüşümü

Abstract

Bu çalışmada, özellikle endüstri çağı olarak kabul edilen 1930’lardan, bilgi çağı ya da bilgi ötesi çağ olarak tanımlanan içinde bulunduğumuz döneme kadar olan süreçte, bilgi teknolojilerindeki gelişmeler karşısında, her dönemin kendi koşullarına bağlı olarak ortaya çıkan ‘geleceğin konutu’ prototiplerinin dönüşümü incelenmiştir. 1930’lardan itibaren artan konut ihtiyacına seri-üretim tekniklerinde çözüm aranmış, bu monoton konut ortamlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Monotonluğu kırmaya çalışan tasarımcılar insanlara fantastik gelen ve kabul görmeyen önerilerde bulunmuştur. 1980’lerde, günlük işleri üstlenmek üzere otomatikleştirilmiş ‘akıllı konut’lardan oluşan bir gelecek öngörüsü yaygınlaşmış, ancak akıllı konutların programlanması ile ilgili sorunlar bu teknolojinin yaygın hale gelmesini engellemiştir. 1990’lardan itibaren gelişen bilgisayar destekli tasarım ve üretim araçları eşsiz ve karmaşık biçimli nesneleri ekonomik biçimde üretme imkanını sunarken, ‘seri-üretim’in yerine konmak için geliştirilen ‘seri-kişiselleştirme‘ teknikleri ‘geleceğin konutu’nun hayal edilme biçimini de değiştirmiştir. Geçmişte ‘geleceğin konutu’ ile ilgili yansıtılanlar otomasyonun insanı günlük işlerden kurtarması fikrine dayanırken araştırmalar günümüzde farklı bir yöne kaymıştır. Akademik ortamlarda geliştirilen ‘geleceğin konutu’ prototipleri, kullanıcıyı sensorler yardımıyla tanıyarak ihtiyaçlarına yanıt veren etkileşimli ortamlar olarak kurgulanmaktadır. Gelişen bilgi teknolojilerine bağlı olarak konut mekanına şimdiden farklı anlamlar yüklenmektedir. Internet sayesinde ortaya çıkan konut içi çalışma ortamı (home office) kavramında olduğu gibi yakın gelecekte alışveriş, eğlence, eğitim, ve sağlık hizmetleri de konut bünyesinde erişilebilir olacaktır. ‘Geleceğin konutu’; ‘bilgi akışını insan bedenine taşıyan bir protez’, ‘sadece mekan sınırlayıcı değil teknoloji için bir ortam sağlayıcı’, ve ‘internet ortamında kullanıcı tarafından tasarlanan ve kişiselleştirilebilen bir endüstri ürünü’ haline dönüşecektir.

In this study, the transformation of ‘house of the future’ prototypes that emerge according to differentiating conditions in every period, within the developments in information technologies, are analyzed, especially from the 1930 s that accepted as Industrial Age to the present day which is defined as Information or Post-Information Age. The attempts to fulfill the demand of housing by means of mass-production since 1930’s, caused the emergence of the monotonous environments and to prevent monotony, fantastic designs which could not be accepted by society were recommended. In 1980’s, ‘smart houses’ which are automated to handle the household chores has appeared. But the problems associated with the programming hindered this technology to be widespread. By the 1990’s, while computer aided design and production techniques allow designers to create objects with unique and complex forms economically, the concept of ‘mass-customization’ which is developed instead of ‘mass-production’, changed the way of imagining ‘house of the future’. Today, the ‘house of the future’ prototypes generated in the academic environments are designed as interactive environments that recognize the user by sensors and fulfill the demands of him/her. Within the developments of information technologies, different meanings have already been added to the housing space. Like the ‘home office’ concept brought by the Internet, shopping, entertainment, education and health services will be accessible through the house in the near future. ‘House of the future’ will turn out to be ‘a prothesis that is carrying the flow of information to the human body’, ‘not only a limitator for the space but also an envrionment provider for the technology’, and ‘an industrial product that is designed and personalized by the user’.