Büyükçekmece Gölü Ve Gölü Besleyen Derelerde İki Farklı Dezenfeksiyon Yan Ürününün (thm Ve Ndma) Öncü Maddelerinin Araştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasında bir içme suyu havzası olan Büyükçekmece Havzası’nda, THM, NDMA ve bu iki DYÜ’nün oluşma potansiyelleri ile ilgili mevcut durumun ortaya konması hedeflenmiştir. Dezenfeksiyon yan ürünlerinden en çok bilinen ve hakkında en çok araştırma yapılmış olanlar Trihalometanlar (THM) olup özellikle doğal organik madde (DOM) konsantrasyonunun yüksek olduğu suların klorlanması sonucunda önemli miktarlarda ortaya çıkmaktadır. Kanserojen maddeler olan THM’lerin konsantrasyonlarının azaltılması için ya suda bulunan THM öncü bileşiklerinin giderilmesi ya da farklı bir dezenfaktan kullanılması gerekmektedir. Dezenfeksiyon için klorlama yerine kloraminlerin kullanılması hem THM oluşumunu azaltıp hem de suda bakiye klor bulunmasını sağladığından içme suyu şebekelerinde sızma olması durumunda bile halk sağlığını korumaktadır. Kloraminleme her ne kadar THM oluşumunu azaltsa da bir diğer dezenfeksiyon yan ürünü olan N-nitrosodimetilamin (NDMA) oluşumuna sebep olabilmektedir. NDMA, dezenfeksiyon yan ürünü olarak son beş yılda fark edilmiş olup kanserojen özelliği THM’lerden daha yüksektir. DOM’lerin THM’lere benzer şekilde NDMA için de öncü maddeleri olarak önemli rol oynadığı düşünülmekle birlikte, şimdiye kadar yapılan çalışmalar NDMA öncü maddesi olarak çözünmüş azot bileşiklerinin önemini ortaya koymuştur.Bu çalışma ile Türkiye’de daha önce hakkında hiç araştırma yapılmamış ve dünyada da yeni yeni araştırılmaya başlanmış bir konu olan yeni dezenfeksiyon yan ürünlerinden NDMA hakkında dünya literatürüne katkı sağlayacak veriler elde edilmiştir.

This study will comprise an occurence study about Trihalomethanes (THM), N-nitrosodimethylamine (NDMA) and their precursors in a drinking water watershed, namely Büyükçekmece Watershed. THM are the best known disinfection byproducts on which the most research has been conducted. There are two options to decrease the concentration of THM. The first option is to remove the THM precursors from the drinking water and the second option is employing a different disinfectant. Use of chloramination instead of chlorination provides two benefits. The first benefit is the decrease in THM concentrations. The second benefit is the protection of public health in case of a leakage in the distribution system due to the pesence of residual chlorine in the system. Although chloramination of water decreases the concentration of THM, it may lead to the formation of another DBP, namely, N-nitrosodimethylamine (NDMA). NDMA as a disinfection byproduct has been discovered in recent years and it is more carcinogenic than THM. Similar to its role as THM precursors, NOM probably plays an important role as NDMA precursors as well, however, studies up-to-date indicate the significance of dissolved organic nitrogen species as the main precusors of NDMA. There are no research about NDMA or NDMA formation potential exists.,data about NDMA as a disinfection byproduct on which very little and no studies exist in the world and in Turkey, respectively, have been gathered and these data are a valuable contribution to the literature.