FBE- Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yazar "Başkocagil, Cem" ile FBE- Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeDemiryolu Anklaşman Sistemlerinin Petri Ağları İle Tasarımı Ve Gerçeklenmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2014-05-05) Başkocagil, Cem ; Kurtulan, Salman ; 10034642 ; Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği ; Control and Otomation EngineeringRaylı ulaşım sistemlerinde güvenliğin ve sürekliliğin sağlanması esastır. Bu anlamda tren güzergâhlarında meydana gelebilecek çakışmaların engellenmesi büyük önem taşımaktadır. Trenlerin demiryolu üzerinde güvenli bir şekilde hareket edebilmesi için anklaşman sistemleri kullanılmaktadır. Çakışma probleminin giderilmesi için anklaşman sistemlerinin etkin bir şekilde tasarlanmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Aksi takdirde anklaşman sistemlerinin tasarımında yapılacak en ufak hata bile raylı ulaşım sistemlerinin güvenliğini tehlikeye atacaktır. Anklaşman sistemlerinin etkin bir şekilde tasarlanıp gerçeklenmesi bu tezin ana konusunu oluşturmaktadır. Bu tez çalışmasında anklaşman sistemlerinin etkin bir şekilde tasarlanması ve gerçeklenmesi için Petri Ağları’nın kullanımı üzerinde durulmaktadır. Bunun için öncelikle Petri Ağları’nın tasarımsal amaçlı kullanımı ile ilgili bilgi altyapısı oluşturulmaktadır. Ardından Petri Ağları’nın modelleme yeteneğini arttırmak için tanımlanmış olan yay türleri ele alınmakta ve bu yay türlerinin hepsini içeren Petri Ağları’nın matematiksel olarak ifade edilebilmesi için “genelleştirilmiş durum denklemi” adı altında yeni bir durum denklemi önerisi ortaya atılmaktadır. Anklaşman sisteminin gerçeklenmesi için PLC kullanılacaktır. Dolayısıyla anklaşman sistemi için oluşturulacak Petri Ağları modelinin PLC koduna dönüştürülmesi gerekecektir. Yapılan literatür taraması sonucunda PLC koduna dönüşüm için Petri Ağları’nın sadece grafiksel özelliklerinin kullanıldığı görülmüştür. Programlamaya uygun bir altyapı sağlanabilmesi amacıyla PLC koduna dönüşüm işlemi için Petri Ağları’nın matematiksel özelliklerinin kullanılması gerekmektedir. Tezde bu amaca hizmet eden bir yöntem önerisinde bulunulmaktadır. Bu yöntem ile Petri Ağları’nın sistem matrisinden PLC koduna doğrudan dönüşüm sağlanabilmektedir. Aynı zamanda önerilen yöntem ile sistemlerde sıklıkla karşılaşılan çığ etkisinin giderilmesi de sağlanmaktadır. Bununla birlikte yöntemin hızlı ve kolay şekilde uygulanabilmesi için tez kapsamında geliştirilen yazılım tanıtılmakta ve bu yazılımın kullanımı gösterilmektedir. Bu yazılım sayesinde Petri Ağları’nın PLC koduna dönüşümü otomatik olarak gerçekleştirilebilmektedir. Bu tez çalışmasında önerilen yöntemin uygulanabilmesi için gerçek bir tren istasyonu ele alınmaktadır. Öncelikle bu tren istasyonuna ait anklaşman sistemi Petri Ağları ile modüler bir yaklaşım kullanılarak modellenmektedir. Bu amaçla anklaşman sistemi bir takım alt sistemlere bölünmekte ve bu alt sistemlerin her biri ayrı ayrı Petri Ağları ile modellenmektedir. Alt sistemlere ait her bir Petri Ağları modelinin PLC koduna dönüştürülmesi için önerilen yöntem kullanılmaktadır. Böylelikle anklaşman sisteminin Petri Ağları kullanılarak tasarlanması ve gerçeklenmesi sağlanmaktadır. Son olarak gerçeklenen anklaşman sisteminin test edilmesi amacıyla geliştirilen SCADA uygulaması üzerinde sistemin davranışı gözlemlenerek yapılan gerçekleme doğrulanmaktadır.