FBE- Maden Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/77

Gözat

Yazar "Bayraktar, T. Cengiz" ile FBE- Maden Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
  • Öge
    Eskişehir - Beylikahır toryum cevherinin değerlendirilmesi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 1983) İpekoğlu, Bedri ; Bayraktar, T. Cengiz ; 2243 ; Maden Mühendisliği ; Mining Engineering
    Türkiye de Eskişehir - Beylikahır bölgesinde bulunan ve dün yadaki 'büyük rezervli -toryum yataklarından t)iri olarak kabul edilen bu cevher yatağının toryum bakımından değerlendirilmesine ışık tutmak ama cıyla bu çalışma yapılmıştır. Cevher yatağının ortalama toryum tenörü $ 0.2 olup düşük te- nörlü bir cevher olarak tanımlanmakta ise de bu cevher yatağı rezervi nin büyüklüğü, içerisinde bulunan Kadir Toprak Elementleri, Barit ve îluo- rit bakımından da ayrı bir önem taşımaktadır. Yatağın özellikleri göz önünde bulundurularak MTA Enstitüsü tarafından açılan yarmalardan % 0.6Ş Toryum tenörlü yaklaşık 1000 kg lık temsili bir numune alınmış ve de neysel çalışmalar bu numune üzerinde yürütülmüştür. Bu araştırmada öncelikle cevheri tanamak için mineralojik in celeme, ağır ortam ayırması manyetik ayırma ve ağır ortam + manyetik a- yırma* deneyleri yapılmış olup cevher hakkında gerekli bilgiler elde e- dildikten sonra bu bilgilerin ışığı altında cevheri zenginleştirme ça lışmaları yapılmıştır. Ayrıca bu çalışmalara sürat kazandırması açısın dan toryum için pratik ve güvenilir bir analiz yöntemi geliştirilmiştir. ün zenginleştirme çalışmalarında cevherin ve cevher içerisin de saptanan minerallerin özellikleri göz önünde bulundurularak sırasıyla boyut küçültme, sarsıntılı masa ile zenginleştirme, flotasyon ile zen ginleştirme, karıştırarak ve aktararak dağıtma ve boyuta göre sınıflan- IV dırma ile zenginleştirme deneyleri yapılmıştır. Toryum mineralinin cevher içerisinde çok ince tanecikler halin de dağılmış olması ve kil mineralleri ile Dirlikte kolaylıkla ince tane ye geçebilmesi dolayisıylaf dağıtma ve boyuta göre sınıflandırma deney leri sonunda iyi netice alınmış ve c/o 1.2 Toryum tenörlü, bir ön konsant re % 73.1 verimle elde edilmiştir. Bu ön konsantre sülfürik asit, nitrik asit, ve hidroklorik asit ile ayrı ayrı çözündürme işlemine tabi tutulmuş olup, çözündürme süresi, asit miktarı, sıcaklık ve pülp yoğunluğunun toryum çözünme verimine etki leri incelenmiştir. Her üç asitle de, gerekli miktar ve süre tesbit edi lerek $ 99 *. yakıa bir toryum çöfcünme verimi elde edilmiştir. Çözündürme işlemlerinde karşılaşılan en enteresan olay; ön konsantre içinde bulunan fluoritin çözünmesiyl^ açığa çıkan fluorür iyoan çözelti içindeki toryum iyonuyla birleşerek Toryum Tetra Florür( ThF ) halinde toryumu çökeltmektedir. Böylece toryum çözünme verimi f» 30 ci varına düşmektedir. Bu olay çözündürme süresini ayarlamakla bertaraf e- dilmiştir. Ayrıca orijinal toryum cevher numunesi de aynı asitlerle ve ay nı koşullarda çözündürme işlemine tabi tutulmuş olup, elde edilen sonuç lar, ön konsantreden elde edilen sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Bu çalışma sonunda: - fo 1.2 Tb. tenörlü, $ 73.1 verimle bir ön konsantre elde edilmiştir. - Çözündürme işlemleri sırasında toryumun çökelme nedenleri saptanmış ve süre ayarlamasıyla giderilerek fo 99 luk bir toryum çözünme verimi sağ lanmıştır. - Toryum ön konsantresini çözündürme işlemlerinde kullanılan asit mik tarında, orijinal cevhere göre $> 30-40 oranında bir avantaj elde edil miştir.