FBE- Maden Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yazar "Çataltaş, İhsan" ile FBE- Maden Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeYozgat-Sorgun-Temrezli uranyum rezervinin yerinde ekstraksiyon prosesiyle değerlendirilmesine yönelik teknolojik ve ekonomik incelemeler(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1988) Öner, Gürses ; Çataltaş, İhsan ; 14047 ; Maden Mühendisliği ; Mining Engineering and MiningBu çalışmanın amacı Yozgat-Sorgun-Temrezli uranyum rezervinin yerinde uranyum ekstraksiyon yöntemiyle değerlendirilebilirle olanağının incelenmesidir. Belirlenen amaç çerçevesinde Çalışmada MTA dan temin edilen ve yöreyi temsil edecek şekilde harmanlanmış numune kullanılmıştır. Birinci aşamada cevherin konumu ve minerolojisi incelenmeye çalışılmıştır. Bu maksatla MTA nın yörede gerçekleştirdiği jeolojik çalışmalar değerlendirilmiş ve cevherin yerleşim konumu ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bunu takiben harman cevher üzerinde minerolojik incelemeler yapılmıştır. Bu incelemelerde özellikle cevher numunesinin kimyasal, x-ışınları ve tarama elektron mikroskopisi anal isi eriyle ana yapı ortaya çıkarılmıştır. ikinci aşamada çalkalayıcı, otoklav ve kolon ekstraksiyon denemeleri gerçekleştirilmiş ve gerek asidik gerekse alkaliliksiviantlar incelenerek en uygun çözücü sistemi belirlenmeye çalışılmıştır. Denemeler 0. 1 M HvsSCU -0.3 g/l HaOsfe sistemiyle Türkiye'de ilk kez denenen % 0.8'lik Caro asidi sistemlerinin en uygun asitliksiviantlar olduğunu göstermiştir. Bu iki sistem için asit tüketimleri ton cevher başına 43.5 kg ve 70.3 kg gibi düşük miktarlar da belirlenmiştir. 0.085 M Na^CCb-0. 015 M NaHCO» ve 2 g/l EbCb içeren liksiviantm en optimum alkali sistemini oluşturduğu ve alkali tüketiminin düşük olduğu görülmüştür. Otoklav ile gerçekleştirilen kinetik çalışmalar uranyumun çözünme hızının yüzey alanı ile bağıntılı olduğunu belirlemiştir. Yozgat-Sorgun-Temrezli cevherinin, benzeri düşük tenorlü rezervlerden çok daha kolaylıkla ve hızla çözündüğü belirlenen aktivasyon enerjilerinin değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Kolon ekstraksiyon denemeleriyle yerinde uranyum ekstraksiyon yöntemine yönelik gerçekleştirilen çalışmalar çalkalayıcı ve otoklav sonuçlarıyla uyumlu bulunmuştur. Kolon ekstraksiyon sonuçlarının birinci dereceden non lineer bir süreklilik eşitliğiyle modelenebileceği gösterilmiş ve ekstraksiyonun kütle iletim kontrollü olduğu belirlenmiştir. Teknolojik çalışmalarla elde edilen sonuçlar bir maliyetlendirme ve duyarlılık analizine tabi tutulmuştur. Bu amaçla bir bilgisayar programı geliştirilmiş ve program gerek asidik, gerekse alkali sistemler için çalıştırılmış tır. Asit sistemde 1 kg UbOs in maliyeti 43.82 $, alkali sistemde ise 54.82 $ olarak belirlenmiştir. Asit için belirlenen bu fiyatın mevcut fiyatlara göre ekonomik olduğu görülerek yöreye uygulanabileceği anlaşılmıştır. Yapılan duyarlılık analizi, sarı pasta maliyetine en fazla cevher derinlik ve tenorunun ve kuyular arası mesafe değişimlerinin etkin olduğunu göstermiştir.