FBE- Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yazar "Aydın, Süheyla" ile FBE- Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeDivriği A kafası manyetit cevherlerindeki alkalilerin klorlayıcı buharlaştırma yöntemi ile giderilmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1987) Aydın, Süheyla ; Dikeç, Feridun ; Metalurji ve Malzeme Mühendisliği ; Metallurgical and Materials EngineeringBu çalışmada Divriği A kafası manyetit cevherlerin de mevcut alkalilerin (K, Na), cevher yüksek fırına şarj edilmeden önce, klorlayıcı buharlaştırma yöntemi ile giderilme koşullarının incelenmesi amaçlanmış ve cevher ve konsantreye değişen miktarlarda CaCl ilave edilerek alka lilerin uçucu klorür bileşikleri şelclinde sistemden uzak laştırılması sağlanmıştır. Bu amaçla yapılan deneylerle; farklı boyut aralıkla rındaki cevherlerde, sinter harmanında ve pelet üretim koşullarında alkalilerin giderilmesi incelenmiştir. Deneyler büyük oranda pelet üretim koşullarında gerçekleştirilmiş ve bu gruptaki deneylerde çapı yüksekliğine eşit özel briket peletler kullanılmıştır. Sinter harmanında ve pelet üretim koşullarında ger çekleştirilen deneylerde toplam alkali (K^O+Na^O) giderme veriminin sırasıyla % 73 ve 87.5 olduğu ve pelet üretim koşullarında alkalilerin daha yüksek bir verimle giderildiği görülmüştür. Pelet üretimi ve bazik pelet üretim koşullarında CaCl" ilavesi ile gerçekleştirilen deneyler sonucunda, gerek alkali gideriminde elde edilen yüksek verim gerekse silindirik peletlerin sahip olduğu fiziksel özellikler nedeniyle, CaCl"'ün pelet üretiminde kullanılabileceği gö rülmüştür. Divriği A kafası konsantresinden hazırlanmış örneklerde optimum CaCl" ilavesi olan % 5 CaCl" (stokio- metrik miktarın 4.0 katı) miktarında ve 1230 C reaksiyon sıcaklığında peletlerde mevcut K"0 miktarı % 90.4 giderme verimi ile % 0.072'ye Na~0 miktarı ise % 61.3 giderme ve rimi ile % 0.058'e düşmüştür. Bazik pelet üretim koşullarında CaC0" ilavesi ile sağlanan baziklik oranı artışı ile peletlere ilave edilecek CaCl" miktarının azaltılabileceği görülmüştür. Bazik peletlerde optimum sonuçların elde edildiği % 3 CaCl2 içeren ve baziklik oranı "1" olan peletlerde 1230°C reaksiyon sıcaklığında K?0 % 92 giderme verimi ile % 0.062'ye Na"0 ise % 74.6 giderme verimi ile % 0.038'e düşmüştür. Demir cevherlerinde mevcut kükürt de % 99'un üzerin de bir giderme verimi ile eser miktara inmiştir. Alkalilerin ve kükürdün yanısıra demir cevherinde mevcut Cu ve Zn'nun da giderildiği görülmüştür. CaCl" ilavesi ile hazırlanan örneklerin indirgenme deneylerin indirgenme hızının sadece bentonit içeren örneklere göre çok az düştüğü ve indirgenme sırasında ör neklerde kabul edilebilir sınırın çok altında şişmenin meydana geldiği görülmüştür.
-
ÖgeTellürit sistemlerin camlaşma davranışlarının, cam özelliklerinin ve termokromik davranışlarının incelenmei(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013) Çelikbilek, Miray ; Aydın, Süheyla ; 350446 ; Metalurji ve Malzeme Mühendisliği ; Metallurgical and Materials EngineeringAkıllı malzemeler, pek çok alanda sundukları teknik ve estetik avantajlar sayesinde günümüz araştırmalarının odağı haline gelmiş durumdadır. Gelişen teknoloji ve değişen ekonomik ve çevresel faktörler ile gerek mimari alanda gerekse farklı teknolojik uygulamalarda yoğun şekilde kullanılan cam malzemelerden beklenen özellikler de değişmiştir. Çevre koşullarına otomatik tepkiler verebilen akıllı camların üretilmesi günümüz cam sektörünün öncelikli araştırma konularından biri haline gelmiş ve yüksek katma değere sahip camlarla ilgili araştırmalar hız kazanmıştır. Kromik camlar olarak adlandırılan ve farklı dış uyaranlar etkisiyle optik özelliklerini değiştiren camlar üzerine yapılan çalışmalar, elektrik, ışık ve sıcaklık etkisiyle optik özelliklerini tersinir şekilde değiştirebilen elektrokromik, fotokromik ve termokromik camlar üzerine yoğunlaşmıştır. Termokromik özellik gösteren camlarla ilgili olarak literatürde mevcut çalışmalar cam yüzeyine yapılan ince film kaplamalar ile ilgili olup; bulk camlar üzerine çok kısıtlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Tellürit camlar, sahip oldukları yüksek kırılma indisi, yüksek bant genişliği, düşük bant aralığı enerjisi, düşük fonon enerjisi, görünür ve kızılötesi bölgede yüksek geçirgenlik, nadir toprak elementleriyle yüksek konsantrasyonlarda katkılandırabilirlik, yüksek korozyon direnci, yüksek ısıl ve kimyasal kararlılık, düşük cam geçiş ve ergime sıcaklığı gibi üstün özelliklerle, silika, borat, fosfat, germanat camlara kıyasla avantajlı özelliklere sahiptir. Bu avantajlı özellikleri sayesinde opto-elektronik uygulamalar için uygun sistemler olan tellürit camlar, bağ yapılarına katılmayan TeO4 gruplarının eşleşmemiş elektron çiftleri sayesinde gösterdikleri iyi elektriksel özellikler ve katkılandırıldıkları geçiş metal oksitlerin cam yapıdaki çok değerlikli durumundan dolayı sahip oldukları yarı iletken özellik sayesinde termokromik uygulamalar için de ideal cam matrisler olmaya adaydır. Tellürit camların iletkenlik özellikleri, cam yapısındaki modifiye edicilerin türüne, miktarına ve alan mukavemetine bağlı olarak değişmekte olup; geçiş metal oksit içeren tellürit camlar, geçiş metal oksitlerin cam yapıdaki çok değerlikli durumundan dolayı gösterdikleri yarı iletken özellik sayesinde, başta kromik uygulamalar olmak üzere, ince film anahtarlar, ince film hafıza elemanları, termistörler, kanal tipi fotoyükselticiler, vb. uygulamalar için ideal cam matrislerdir. Bu tez çalışmasında, tek başına cam yapma kabiliyetine sahip olmayan TeO2, iyi bir şebeke yapısı modifiye edici olan ve bir geçiş metal oksit olması nedeniyle bulunduğu farklı oksidasyon seviyeleri sayesinde yapı içerisinde elektronik geçişleri mümkün kılan WO3 ve cam şebeke yapısında bağlanmamış oksijen bölgeleri oluşturarak cam yapının yük taşıma ve iletkenlik özelliklerini geliştiren alkali oksitler (Li2O, Na2O, K2O) ile katkılandırılmıştır. Opto-elektronik uygulamalar başta olmak üzere, pek çok ileri teknoloji uygulama alanı için ideal matrisler olan TeO2-WO3-Li2O, TeO2-WO3-Na2O ve TeO2-WO3-K2O camları hakkında literatürde yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu tez çalışması kapsamında, TeO2-WO3-Li2O, TeO2-WO3-Na2O ve TeO2-WO3-K2O üçlü oksit sistemlerinin geniş bileşim aralığında sistematik olarak ısıl, fiziksel, termodinamik, kinetik, yapısal, optik ve elektriksel incelemeleri gerçekleştirilerek camlaşma davranışları ve cam özellikleri incelenmiş, cam haritaları oluşturulmuş ve sıcaklığa bağlı olarak gerçekleştirilen spektroskopik ve elektriksel incelemeler ile termokromizmin bu sistemlerdeki varlığı ve mekanizması tespit edilmiştir. Deneysel çalışmalarda, geleneksel ergitme döküm yöntemi kullanılarak TeO2-WO3-Li2O sistemine ait 27, TeO2-WO3-Na2O sistemine ait 31, TeO2-WO3-K2O sistemine ait 27 farklı bileşimde numune ve üçlü sistemlerin alt ikili sistemlerine (TeO2-WO3, TeO2-Li2O, TeO2-Na2O, TeO2-K2O, WO3-Li2O, WO3-Na2O ve WO3-K2O) ait numuneler üretilmiştir. Sistemlerin camlaşma davranışının ve cam özelliklerinin incelenmesi amacıyla, cam yapma bileşim aralıkları tespit edilerek cam haritaları oluşturulmuş, cam numunelerin ısıl, fiziksel, termodinamik, kinetik, yapısal, optik ve elektriksel incelemeleri yapılarak camların cam kararlılık, yoğunluk, molar hacim, oksijen molar hacim, oksijen paketlenme yoğunluğu, ortalama çapraz bağlanma yoğunluğu, birim hacimdeki bağ sayısı, Poisson oranı, cam geçiş aktivaston enerjisi, kırılganlık, C parametresi, viskozite, viskozite azalma faktörü, cam geçiş bölgesi genişliği, cam ve aşırı soğutulmuş sıvı ısı kapasitesi, ısı kapasitesi değişimi, oransal ısı kapasitesi, bağ yapısı, geçirgenlik, özdirenç, iletkenlik, dielektrik sabiti değerleri belirlenmiş ve bileşime bağlı olarak camların bu özelliklerinde meydana gelen değişimler irdelenmiştir. Sistemlerin termokromik davranışlarının incelenmesi amacıyla, cam numunelerin sıcaklığa bağlı optik ve elektriksel incelemeleri gerçekleştirilerek, camların görünür ve kızılötesi bölgede geçirgenlik, soğurma sınırı, soğurma sınırı ötelenme oranı, bant aralığı enerjisi, foton enerjisi değişimi, özdirenç, iletkenlik ve iletkenlik aktivasyon enerjisi değerleri belirlenlenmiş, sıcaklığa bağlı geçirgenlik değişiminin tersinirliği incelenmiş ve sistemlerin tersinir termokromik özellik gösterdiği tespit edilmiştir. Termokromizmin tellürit sistemlerdeki oluşum mekanizması araştırılmış ve tellürit camların termokromik davranışlarının gösterdikleri yarı iletken özellikten kaynaklandığı belirlenmiştir. Bu tez çalışması kapsamında gerçekleştirilen deneysel çalışmalar sonucunda, TeO2-WO3-Li2O ve TeO2-WO3-Na2O sistemlerinin literatürde yer almayan camlaşma haritaları oluşturulmuş, TeO2-WO3-K2O sisteminin camlaşma haritası güncellenmiş ve gerçekleştirilen ısıl, fiziksel, termodinamik, kinetik, yapısal, optik ve elektriksel incelemeler ile ileri teknoloji uygulamalarda yüksek kullanım potansiyeline sahip bu sistemlere ait camların cam özellikleri literatürde ilk kez tespit edilmiştir. Yapılan sıcaklığa bağlı spektroskopik ve elektriksel incelemeler ile alkali-tungsten-tellürit camların tersinir termokromik davranış gösterdikleri ve termokromizmin bu sistemlerdeki oluşum mekanizması literatürde ilk kez saptanmıştır.