FBE- Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yazar "Altmışoğlu, S.Ayfer" ile FBE- Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeHassas döküm Al-7Si-Mg alaşımının karekterizasyonu(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1996) Altmışoğlu, S.Ayfer ; Eruslu, M. Niyazi ; Metalurji ve Malzeme Mühendisliği ; Metallurgical and Materials EngineeringÇalışmada mekanik özellikleri, kimyasal bileşim ve döküm yönteminden etkilenen Al-7Si-Mg alaşımının, alçı esaslı kalıplara dereceli hassas döküm özellikleri araştırılmıştır. Öncelikle; borla birlikte dentritik yapıyı incelten titanyumun (% 0,02 - % 0,14 aralığında), ötektik yapıdaki silisyumu incelten stronsiyumun (% 0,010 - % 0,083 aralığında) ve ısıl işlem yapılabilme özelliği kazandıran magnezyumun (% 0,12 - 0,81 aralığında) mekanik özelliklere etkileri araştırılmıştır. Metallografik ve mekanik özelliklerin incelenmesi sonucunda; stronsiyum ile modifîye edilen Al-7Si-Mg alaşımlarında en yüksek kopma mukavemetinin % 0,021 Sr da sağlandığı, tane inceltmenin bor varlığında titanyum ilavesiyle alüminyum-titanyum peritektik noktasının altındaki titanyum değerlerinde elde edildiği ve en yüksek kopma mukavemetinin % 0,095 titanyum değerinde sağlandığı, magnezyum etkisinin incelenmesinde en yüksek mekanik özelliklerin % 0,45 Mg'la elde edilmesine rağmen, optimum özelliklerin % 0,35 Mg da elde edildiği tesbit edilmiştir. Döküm şartlarının etkilerinin, savurmalı döküm ve vakum ortamındaki kalıplara döküm şeklinde iki farklı teknikle incelenmesinde; optimum alaşım özelliklerini veren, %0.02 Sr ve % 0,1 Ti içeren Al-7Si-0,3Mg alaşımı kullanılmıştır. Al-7Si-Mg alaşımına 25°C ile 300°C arasındaki kalıp sıcaklıkları için döküm şartlarının etkileri; savurmalı döküm deneylerinde sıvı metale gaz verilme süresi, vakum ortamındaki kalıplara yapılan dökümlerde ise 80 Hz frekanslı 25 u ve 50 jj. genlikli titreşim uygulamaları ile incelenmiştir. Numunelerin döküm ve Tfi ısıl işlemi durumlarında mekanik özellikleri araştırılmış, optik ve SEM mikroskoplarında metalografik yapıları ve kopma yüzeyleri incelenmiş, DAS değerleri tesbit edilmiştir. Stronsiyum ilavesiyle büyümesi engellenerek kaba levhacıklar yerine küt küçük çubuklar şeklinde katılaşan ötektik yapıdaki silisyum, ancak Tfi ısıl işlemi sonucu küresele yakın forma dönüşmüş ve kısmende kabalaşmıştır. Kopma yüzeyi incelemelerinde; kopmanın genel olarak dentritler arası ötektik alanda geliştiği ve ilk olarak kırılgan silisyum fazında başlayıp-sünek yumuşak a fazında devam ettiği ve yüzey görünümünün metalografik yapıya bağlı olarak değiştiği, belirlenmiştir. Savurmalı döküm alaşımlarda, gaz verme süresi ve kalıp sıcaklığına bağlı olarak kopma mukavemetinin 214-246 MPa, sertlik değerinin96-110 VSD, DAS değerinin 30-35 um arasında değiştiği tesbit edilmiştir. Optimum gaz verme süresinin iki dakika olduğu görülmüştür. Gaz porozitesi oluşumunun engellenmesine karşın katılaşma porozitesi arttığından, vakum ortamında tutulan kalıplara yapılan dökümlerde kopma mukavemeti 210-217 MPa, sertlik 96-103 VSD ve DAS değeri 32-35 um arasında değişmiş ve tüm kalıp sıcaklıklarında savurmalı dökülmüş alaşımlardan düşük mekanik özellikler elde edilmiştir. Vakuma ilaveten 80 Hz, 25 um ve 50 um genlikte titreşimlerin uygulanması; 25°C ve 110°C kalıp sıcaklıklarında çekilme boşluklarını azaltarak ve yapıyı inceltip DAS değerini küçülterek, 222-240 MPa arasındaki kopma mukavemeti, 94-118 VSD arasındaki sertlik, 27-22um arasındaki DAS değeriyle mekanik özellikleri geliştirmiştir.Titreşim uygulaması, 300°C kalıp sıcaklığında DAS değerini küçülterek (31-28 um) sertliği arttırmasına (98-106 VSD) rağmen katılaşma porozitesini arttırarak kopma mukavemetini 25 um genlikte 193 MPa'a, 50 (im genlikte 187 MPa'a düşürmüştür. Al-7Si-Mg alaşımının vakum ortamındaki kalıplara dökümünde en iyi mekanik özellikler; 1 10°C kalıp sıcaklığında dökülmüş ve 50 um genlikle titreştirilmiş alaşımda 231 MPa kopma mukavemeti ve 118 VSD sertlik ve 24 jxm DAS değeriyle savurmalı döküm alaşımına yakın mukavemet ve en yüksek sertlik değerinde elde edilmiştir. Al-7Si-Mg alaşımında en yüksek mukavemet ve yapı özellikleri savurmalı döküm tekniğinde iki dakika gaz verilerek 1 10°C sıcaklıktaki kalıba dökülen alaşımlarda, 246 MPa kopma mukavemeti, 105 VSD sertlik ve 32 um DAS değeri ile bulunmuştur.