LEE- Deprem Mühendisliği-Yüksek Lisans

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/19257

Gözat

Yazar "Çöloğlu, Abdullah Berk" ile LEE- Deprem Mühendisliği-Yüksek Lisans'a göz atma
  • Öge
    Bir veri merkezi binasının deprem performansının incelenmesi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-10-03) Çöloğlu, Abdullah Berk ; Güler, Kadir ; 802211202 ; Deprem Mühendisliği
    Yapıların deprem etkisi altında performans değerlendirmesi, inşaat mühendisliği ve deprem mühendisliği alanlarında, özellikle son yıllarda önemli bir çalışma alanı haline gelmiştir. Mevcut yapıların deprem güvenliğinin belirlenmesi, meydana gelebilecek depremler sonrasında yaşanacak olan can ve mal kayıplarının önüne geçilmesi ve yaşamın olağan bir şekilde devam edebilmesi açısından hayati önem taşımaktadır. Deprem etkileri sonucunda yapıların taşıyıcı sistem elemanlarında iç kuvvet ve şekildeğiştirme talepleri meydana gelmektedir. Oluşan iç kuvvet ve şekildeğiştirme talepleri altında, yapıların can kaybına engel olması ve fonksiyonlarına devam edebilmesi için taşıyıcı sistem elemanlarının kapasitelerinin yeterli olması gerekmektedir. Bu tez çalışması kapsamında İstanbul ili Ümraniye ilçesinde bulunan 8 katlı betonarme taşıyıcı sisteme sahip veri merkezi binası, deprem performansının belirlenmesi amacı ile inceleme altına alınmıştır. Tez çalışmasının birinci bölümünde, deprem performans değerlendirmesi ile alakalı genel bilgilendirmelerde bulunulmuştur. Ayrıca bu bölümde tez çalışmasının amacı ve kapsamı ile ilgili bilgiler sunulmuştur. Tez çalışmasının ikinci bölümünde mevcut binaların deprem performans analizine ilişkin literatür araştırması yapılmıştır. Bu bölümde performans kavramının gelişiminden söz edilmiş, binaların deprem performansının değerlendirilmesinde kullanılan doğrusal olmayan analiz yöntemleri ve doğrusal olmayan davranış modelleri hakkında bilgiler verilmiş ve ayrıca malzemenin doğrusal olmayan davranışına ilişkin açıklamalarda bulunulmuştur. Tez çalışmasının üçüncü bölümünde, 2018 yılında yayımlanmış olan Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği'nin mevcut yapıların deprem performansının değerlendirilmesi için sunduğu yönerge ve kurallardan bahsedilmiştir. Bu doğrultuda yönetmelikçe detayları açıklanmış olan deprem yer hareketleri ve deprem etkisi altında binaların değerlendirilmesi gibi konular hakkında bilgiler paylaşılmıştır. Tez çalışmasının dördüncü bölümünde, 2017 yılında American Society of Civil Engineering tarafından hazırlanmış olan ASCE 41-17 Seismic Evaluation and Retrofit of Existing Buildings standardının mevcut yapıların değerlendirilmesi konusundaki yaklaşımlardan bahsedilmiştir. Deprem performans değerlendirmesinde kullanılan analiz yöntemleri, taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan elemanların performans seviyeleri, bina performans hedefleri ve deprem tehlike seviyeleri hakkında açıklamalarda bulunulmuştur. Tez çalışmasının beşinci bölümünde, çalışmaya konu veri merkezi binasının deprem etkisi altında taşıyıcı sisteminin değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışma kapsamında inceleme altına alınan yapı, İstanbul ili Ümraniye ilçesinde bulunan betonarme perde - çerçeve taşıyıcı sisteme sahip, 8 katlı bir veri merkezi binasıdır. TBDY 2018 ve ASCE 41-17 standartlarına göre binanın performansını belirlemek amacı ile zaman tanım alanında doğrusal olmayan analiz yöntemi kullanılmıştır. Veri merkezi binasının malzeme özelliklerinin belirlenmesi amacı ile binanın farklı taşıyıcı elemanlarından karot numuneleri alınmış, ayrıca donatı özellikleri ve yerleşiminin tespiti amacı ile taşıyıcı elemanlarda sıyırma çalışmaları yapılmıştır. Donatı yerleşiminin tespiti için yapılan sıyırıma çalışmalarına ek olarak taşıyıcı elemanlar üzerinde ferroscan aleti ile tarama çalışmaları yapılmıştır. Binadan alınan karot numuneleri üzerinde gerekli testler yapılmış ve bu doğrultuda mevcut taşıyıcı sisteme ait beton basınç dayanımı belirlenmiştir. Mevcut beton basınç dayanımının belirlenmesinde TBDY 2018 ve ASTM E178 standartlarından faydalanılmıştır. Bu çalışmalara ek olarak mevcut bina hakkında daha fazla bilgi edinebilmesi için yapının mevcut statik projelerinden faydalanılmıştır. Edinilen bu bilgiler doğrultusunda, yapının üç boyutlu matematiksel modeli, doğrusal olmayan davranış modelleri kullanılarak ETABS yapısal analiz programında oluşturulmuştur. Yapının bulunduğu bölgenin yerel zemin koşulları, deprem kaynak mekanizmaları, yapıya olan fay uzaklıkları dikkate alınarak zaman tanım alanında doğrusal olmayan analizlerde kullanıma esas, 11 adet deprem kaydı takımının seçimi ve hedef performans yer hareketi düzeyine göre ölçeklendirilmesi yapılmıştır. Yapısal analizlerin gerçekleştirilmesinin ardından, analizler sonucunda taşıyıcı sistem elemanlarında oluşan iç kuvvet ve şekildeğiştirme talepleri elde edilmiştir. Bu aşamayı takiben yapısal taşıyıcı sistem elemanlarının gevrek hasara dair kesme kapasitesi kontrolleri ve sünek hasara dair hasar durumu değerlendirmeleri yapılmıştır. Tez çalışmasının son bölümünde yapılan çalışmaya dair genel bir değerlendirme yapılmıştır. Yapılan çalışmaları takiben, yapıların deprem performans değerlendirmesinin önemi vurgulanmıştır. Bu değerlendirmeler doğrultusunda bundan sonra yapılacak çalışmalara katkı verilebilmesi amacı ile bazı önerilerde bulunulmuştur.