FBE- İşletme Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora

Bu koleksiyon için kalıcı URI

http://hdl.handle.net/11527/55

Gözat

Yazar "Biçer, İsmail Hakkı" ile FBE- İşletme Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
  • Öge
    İş karakteristikleri,örgüt,grup ve ilişkisel demografi uyumunun çalışanlara yönelik etkileri
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013) Çiçek, Işık ; Biçer, İsmail Hakkı ; 332955 ; İşletme Mühendisliği ; Management Engineering
    Bu çalışmanın aamcı kişi-çevre uyumu türlerinin çalışanlara yönelik etkilerini incelemektir. Kişilerin yaptıkları işte gerçek ve olmasını istedikleri düzeydeki karakteristikler arasındaki uyum, kişisel değerleri ile bulundukları çalışma gruplarında hüküm süren değerler arasındaki uyum, grup üyeleri ve yönetici ile olan kişilik özellikleri uyumu ve çalışma grubu ve yöneticileri ile olan demografik farklılıklar/algısal benzerlikler bağımsız değişkenler olarak göz önüne alınmıştır. Örgüte duygusal bağlılık, işle ilgili psikolojik iyilik hali, grup birlikteliği ve performansı uyum türlerinin etkisinin incelendiği bağımlı değişkenlerdir. Modelde işin karşılıklı bağımlılığı şartlı değişken, değerler uyumu ise ana etkisinin yanısıra ara değişken rolünde incelenmiştir. Uygulama teknoloji tabanlı örgütlerde gerçekleştirilmiş, 640 kişilik örneklem belirlenmiştir. Değerler uyumu açısından sadece kişi-örgüt değer uyumunun grup performansı ve grup birlikteliği üzerinde etkisi görülmemiştir. İŞ karakteristikleri uyumumun özerklik ve iş bütünlüğü boyutları anlamlı etkiye yol açmamış, diğer boyutlar genel iş tatmini, çalışma arkadaşlarından tatmin ve grup birlikteliği üzerinde etkili olmuştur. Gruptan kişilik özellikleri farklılığı yöneticiden olan farklılığa göre daha anlamlı bulunmuş, spesifik olarak deneyime açık olma özelliğinin iş tatmini ile ilişkisi saptanmıştır. Genel anlamda ilişkisel demografi değişkenlerinin gösterdiği etkiler algısal benzerlikler için daha çoktur. Alt boyutlar açısından grup ile olan grup ile olan demografik farklılıkların etkisi daha fazladır. Kişi-grup değer uyumu ve iş yapma benzerliğinin belirli bağımlı değişkenlere olan etkisinde işte karşılıklı bağımlılık şartlı değişken rolündedir. Yöneticiden demografik farklılık ve iş yapma benzerliğinim belirli sonuç değişkenler ile olan ilişkisinde değerler uyumunun kısmen/tam ara değişken etkisi dikkat çekicidir. İş karakteristikleri uyumu ile kişi-örgüt değer uyumu etkileşimi genel iş tatmini ve yöneticiden tatmin üzerinde etkili bulunmuştur.Elde edilen bulgular, işte karşılıklı bağımlılığın ilişkisel demografi-değerler uyumu ilişkisinde şartlı değişken olduğunu ileri süren hipotez grubu dışında diğer hipotez gruplarının kısmen doğrulandığını göstermiştir.Mutlak fark tekniği ile uyumun belirlendiği bu araştırma kapsamında ayrıca iş karakteristikleri tercih envanteri geliştirilmiştir.
  • Öge
    Kurumsal Kaynak Planlama Sistemlerinin Kullanımında Etkili Olan Faktörlerin Genişletilmiş Teknoloji Kabul Modeli İle İncelenmesi
    (Fen Bilimleri Enstitüsü, 2011-11-15) Erdem, Hale Kaşmer ; Biçer, İsmail Hakkı ; 416753 ; İşletme Mühendisliği ; Management Engineering
    Giderek artan rekabetin, düşük maliyet ve yüksek kalitenin önem kazandığı günümüzde, Kurumsal Kaynak Planlama sistemleri son derece önemli bir yönetim aracı olarak işletmelerdeki yerini almaktadır. Bu nedenle, sadece büyük ölçekli işletmeler değil pek çok küçük ve orta boy işletme de Kurumsal Kaynak Planlama sistemine geçişi tercih etmektedir. Kurumsal Kaynak Planlama sistemleri sadece yazılımdan ibaret değildir. Birçok işletme, yüksek maliyetlere katlanarak satın aldıkları bu yazılımlarda diledikleri başarıya ulaşamamıştır. Kurumsal Kaynak Planlama sistemi uygulama başarısı, örgütsel, teknolojik, kullanıcı ve proje yönetimi kaynaklı pek çok öge tarafından etkilenmektedir. Bugüne kadar teknoloji kabulü ve yayılımı ile ilgili birçok model geliştirilmiştir. Teknoloji Kabul Modeli (Davis, 1989; Davis ve diğ.,1989), Teknoloji Kabul Modeli 2 (Venkatesh ve Davis, 2000), Yenilik Yayılım Teorisi (Rogers, 1983), Planlı Davranış Teorisi (Ajzen, 1991) ve Birleştirilmiş Teknoloji Kabul ve Kullanımı Teorisi (Venkatesh ve diğ., 2003), Ayrıştırılmış Planlı Davranış Teorisi (Taylor ve Todd, 1995a) ve Yenilik Yayılım Teorisi (Rogers, 1983) bunlara örnek olarak verilebilir. “Kurumsal Kaynak Planlama Sistemlerinin Kullanımında Etkili Olan Faktörlerin Genişletilmiş Teknoloji Kabul Modeli İle İncelenmesi” konulu bu tez çalışmasında, Kurumsal Kaynak Planlama sistemleri kabulünün başarıya ulaşmasında etkili olduğu düşünülen ögeler ele alınmış; bu ögelerin, algılanan fayda ve algılanan kullanım kolaylığı aracılığıyla sistem kullanımı üzerindeki rollerinin ölçümleneceği bir model sunulmuştur. Geliştirilen model, Teknoloji Kabul Modeli’nden üç (algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı, kullanım), Planlı Davranış Teorisi’nden bir (subjektif norm), Teknoloji Kabul Modeli 2’den bir (gönüllülük), Ayrıştırılmış Planlı Davranış Teorisi’nden bir (özyeterlilik), Yenilik Yayılım Teorisi’nden bir (uyumluluk) değişken içermektedir. Bunlar haricinde, teknoloji kabul modellerine dahil edilmeyen ancak yazında Kurumsal Kaynak Planlama sisteminin başarıyla kullanılmasında etkili olduğu belirtilen bazı değişkenler de (üst yönetim desteği, sistem yeterliliği, sistem esnekliği, uzun vadeli sonuçlar, örgütsel sadakat, eğitim ve etkin proje yönetimi) modele eklenmiştir. Sunulan model, Kurumsal Kaynak Planlama sistemi uygulayıcılarının, ele alınan ögelerin etkileri konusunda değerlendirme yapmalarını sağlayacaktır. Geliştirilen modelin Kurumsal Kaynak Planlama başarı faktörleri yazınına en önemli katkısı, Yapısal Eşitlik Modeli çerçevesinde modelin bir bütün olarak test edilebilmesidir. Çalışma için, Kurumsal Kaynak Planlama sistemi kullanan şirketlerden 450 anket alınmıştır. Hipotezler, Lisrel 8.8 aracılığıyla Yapısal Eşitlik Modeli kullanılarak test edilmiştir. Modelin test edilmesi için 2 aşamalı yaklaşım (ölçme modeli ve yapısal model) kullanılmıştır. Yapısal modelin sonuçları, Kurumsal Kaynak Planlama sistemi kullanımının subjektif norm, algılanan kullanım kolaylığı ve algılanan fayda tarafından açıklandığını göstermektedir. Bunlar arasında kullanım üzerinde en fazla etkili olan algılanan kullanım kolaylığıdır. Kullanımın açıklanma oranı %24 bulunmuştur. Bu durum, algılanan kullanım kolaylığı, algılanan fayda ve subjektif norm değişkenleri dışında kullanım üzerinde etkili olabilecek diğer bazı faktörler olabileceğini göstermektedir. Çalışmadaki bir başka sonuç, algılanan kullanım kolaylığının, sistem yeterliliği, eğitim ve özyeterlilik tarafından açıklandığıdır. Bunlar arasında algılanan kullanım kolaylığı üzerinde en fazla etkisi olan özyeterliliktir. Sistem esnekliği ve uyumluluğu ise algılanan kullanım kolaylığı üzerinde etkili bulunmamıştır. Algılanan kullanım kolaylığının açıklanma yüzdesi %33’tür. Çalışmanın bir diğer bulgusu ise, algılanan faydanın, özyeterlilik, üst yönetim desteği, gönüllülük, uzun vadeli sonuçlar, örgütsel sadakat ve etkin proje yönetimi tarafından açıklandığıdır. Bunlar arasında algılanan fayda üzerinde en fazla etkisi olan etkin proje yönetimidir. Algılanan faydanın açıklanma yüzdesi %47’dir. Deneyim, şirket tipi (özel şirket/kamu şirketi), cinsiyet ve yaş değişkenlerinin düzenleyici (moderatör) rolünün araştırılması, bu çalışmanın bir başka katkısıdır. Teorik açıdan bakıldığında, bu çalışma Kurumsal Kaynak Planlama sistemlerinin kullanıcılar tarafından kabulünün Teknoloji Kabul Modeli kavramı içerisinde uygulanabilirliğinin doğrulanmasını sağlamaktadır. Ayrıca geliştirilen model, Kurumsal Kaynak Planlama sistemi kabulü ile ilgili yazın çalışmalarında yer almakla birlikte, Teknoloji Kabul Modeli çerçevesinde sınırlı düzeyde incelenen etkin proje yönetimi, üst yönetim desteği, sistem esnekliği, sistem yeterliliği ve eğitim gibi bazı değişkenleri de içermektedir. Uygulama açısından bakıldığında, örgütlere ve sistem uygulayıcılarına, Kurumsal Kaynak Planlama sistemi uygulamasında yönetim araçlarının (özellikle eğitim, etkin proje yönetimi, üst yönetim desteği konularında) faydalılığını ortaya koyan çıkarımlar sunması nedeniyle önem taşımaktadır.