FBE- Çevre Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yazar "Aydın, Egemen" ile FBE- Çevre Mühendisliği Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeSucul Ortamlarda İlaç Ve Hormonların Saptanması, Davranış Ve Etkileri(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012-07-09) Aydın, Egemen ; Talınlı, İlhan ; 435949 ; Çevre Bilimleri ve Mühendisliği ; Environmental Science and EngineeringBu çalışmanın temel amacı sucul ortamlardaki ilaç ve hormon kalıntılarının varlığı, değişimi ve etkileri üzerine bilimsel bilgi oluşturmaktır. Bu bağlamda çok fazla kullanılan 10 adet ilaç etken maddesi ve 4 adet östrojen hormon bir yıllık satış verilerine göre seçilmiştir. Önemli bir içme suyu kaynağı olan Büyükçekmece Gölü ve bu göle akan beş adet derede seçilen ilaçların anlık konsantrasyonları izlenmiştir. Katı faz ekstraksiyonu ve tandem kütle spektroskopisine bağlı ultra performanslı sıvı kromatograf kullanılarak hızlı ve hassas bir ölçüm yöntemi geliştirilmiştir. Bazı ilaçlar, nehirlerde µg/L seviyesinde ölçülmüştür. En sık tespit edilen maddeler kafein ve antibiyotikler iken sentetik bir hormon olan 17α-ethynylestradiol sadece 4 defa tespit edilerek en az tespit edilen madde olmuştur. Bununla birlikte ilaç ve hormonların ekosistem üzerindeki etkileri, besin zincirinde farklı kademelerde bulunan canlılar üzerindeki farklı etkiler hakkında bilgi edinebilmek üzere çeşitli ekotoksikolojik araçlar ile belirlenmiştir. P. subcapitata akut ekotoksik etkileri belilemek üzere kullanılırken D. magna hem akut hem de kronik ekotoksik etkilerin belirlenmesinde kullanılmıştır. Mutajenik ve östrojenik etkileri belirlemek üzere sırasıyla AMES ve YES testleri kullanılmıştır. P. subcapitata ve D. magna ile yürütülen deneyler sonucunda ilaç ve hormonların yüzeysel sularda bulunan konsantrasyonlarının herhangi bir akut etki yaratması beklenmese de çalışılan maddelerin kronik etkilerinin ekosistem dengesini sarsıcı olabileceği gözlenmiştir. Tekil maddelerin etkilerinin gözlenmesinin yanında, bilimesel literatürde bulunan bilgi eksikliği nedeniyle ilaç ve hormon karışımlarının yarattığı etkiler de çalışılmıştır. D. magna akut ve kronik ve P. subcapitata akut ekotoksisite testlerinde bütün karışımlar sinerjistik etki göstermiştlerdir. Ayrıca maddelerin tekil olarak etki göstermedikleri konsantrasyonlarda karıştırılmaları durumunda, oluşturulan karışımlar ekotoksik etki yaratmaktadır.