LEE- Ulaştırma Mühendisliği Lisansüstü Programı

Bu topluluk için Kalıcı Uri

http://hdl.handle.net/11527/19476

Gözat

Yazar "Ergün, Murat" ile LEE- Ulaştırma Mühendisliği Lisansüstü Programı'a göz atma
  • Öge
    A new model and approach for assessing equity in public transport
    (Graduate School, 2024-10-09) Kasımoğlu, Kaya ; Ergün, Murat ; 501132402 ; Transportation Engineering
    Public Transportation is a cornerstone of urban mobility, ensuring access to essential services, employment, education, healthcare, and social participation for millions worldwide. However, the equitable distribution of public transport services presents a significant challenge, particularly in rapidly urbanizing regions with pronounced socioeconomic disparities. This thesis investigates the concept of public transport equity in Kocaeli, Turkey, using Smart Card Data (SCD), General Transit Feed Specification (GTFS), and Household (HH) data to critically assess the effectiveness of current travel-based transport models. A fundamental gap in traditional models is identified, as they often overlook the travel patterns of occasional users, thereby failing to account for the needs of the entire spectrum of public transport users. This omission challenges efforts to create inclusive and sustainable urban transport systems aligned with Sustainable Urban Mobility Plans (SUMP). The research methodology is divided into multiple phases, encompassing data extraction, cleaning, clustering, and merging of datasets. By integrating SCD, GTFS, and HH data, the study creates a unified dataset that combines transit behavior with socioeconomic indicators. Key analytical tools, such as the Public Transport Supply Index (PT index), Lorenz curves, Gini coefficients, and the Suits index, are employed to evaluate the equity of public transport services across different zones. The introduction of the frequency-weighted origin-destination (OD) matrix and Inverse Probability Weighting (IPW) method allows for a more nuanced analysis of travel demand, particularly accounting for the variability in travel behavior across frequent and infrequent users. By segmenting user groups based on onboarding patterns, card types, usage frequency, and weekday versus weekend travel, distinct profiles for regular and occasional users are developed. These user groups are analyzed both for daily data distribution and route-based representation. The trip chain method, used to construct an OD matrix, uncovers service gaps, highlighting how current models disproportionately favor frequent users in policy-making and resource allocation. This results in disparities in service, particularly for vulnerable populations such as low-income residents, the elderly, and those living in peripheral areas. The study's findings demonstrate that infrequent users, often reliant on public transport for essential trips, are underserved, while policy-making skews toward the needs of regular commuters. By incorporating frequency-based equity measures, such as the IPW-adjusted OD matrix, the thesis proposes a more equitable framework for transport planning. This new model advocates for a user-centered approach, where service frequency and socioeconomic factors are integrated into decision-making processes. The research concludes with recommendations for improving service frequency in underserved areas, enhancing multimodal integration, and adopting dynamic planning approaches that respond to real-time user data. These strategies aim to create a more equitable public transport system, ensuring that services benefit all city residents, including marginalized groups and occasional users. Ultimately, the thesis contributes to both academic discourse and practical applications in urban transport planning, advocating for sustainable and equitable urban mobility solutions
  • Öge
    Kanal İstanbul Projesi'nin içme suyu havzaları ve ulaşım aksları üzerindeki çevresel etki boyutlarının CBS tabanlı analizi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2023-06-05) Bingölbali, Nurullah ; Ergün, Murat ; 501191419 ; Ulaştırma Mühendisliği
    Bu tez çalışması yedi bölümden oluşmakta olup ilk bölümde, çalışmanın amaç, kapsam ve metodolojisi hakkında bilgiler verilerek literatür taraması ile tezin özgün değeri ortaya konmuştur. İkinci bölümde, ulaşım kentleşme ilişkisi bağlamında sürdürülebilir ulaşımın önemine, kentsel ulaşım planlamasının amaç ve kapsamının ne ve nasıl olması gerektiğine ve ulaşım faaliyetlerinin sebep olduğu hava, gürültü, su kirlilikleri ile iklim değişikliği gibi çevresel etkilerine değinilmiştir. Üçüncü bölüm, havza kavramı ve havza koruma kuşaklarının tanımlamaları ve önemi, havza yönetmeliklerinde ulaşım projelerinin etkilerinin nasıl ele alındığı ve hangi boyutta kısıtlamalar içerdiği, İstanbul su havzalarında alınan kentleşme ve ulaşım kararlarının havzalar üzerinde oluşturdukları etkiler ve İstanbul il sınırları içerisinde yer alan içme suyu havzalarının genel özellikleri hakkında bilgiler içermektedir. Dördüncü bölümde, Kanal projesinin tarihçesi amacı ve güzergahı detaylandırıldıktan sonra uluslararası benzer kanal projeleri incelenerek yapılmak istenen Kanal Projesi bu projeler ile mukayese edilmiştir. Ardından Kanal İstanbul Projesi'nin Teknik ve karakteristik özellikleri verilmiş ve Çed raporunda belirtilen kanal güzergahında planlanan karayolları, demiryolları, metrolar ve hafif raylı sistemlerin teknik özellikleri detaylı bir şekilde incelenip planlanan bu ulaştırma yapılarının inşa sürelerine ve maliyetlerine kısaca değinilmiştir. Beşinci bölümde, Kanal Projesi'nin çalışma ve etki alanının tespitinden sonra çalışma kapsamında üretilen paftalar üzerinde analizler yapılarak kanal güzergahının havza koruma kuşakları ile kesişim boyutları, projenin gerçekleşmesi ile yeraltı su kaynaklarındaki tuzlanma riskleri, havzaların ormanlık ve tarım alanlarında meydana gelecek olan alansal kayıplar ile projenin havzalar üzerinde oluşturacağı iklim değişiklikleri, hava, su ve gürültü kirlikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Havzalar bazında mevcut ulaşım ağının havzalar ile kesişimleri ve oluşturdukları çevresel etkiler incelenmiş, kanal projesi kapsamında planlanan karayolu ve demiryolu geçişlerinin hangi havzalar üzerinden geçeceği saptanmış ve oluşturacakları çevresel etkiler, mevcut ulaşım ağının havzalarda oluşturduğu etkiler baz alınarak yorumlanmıştır. Ayrıca bu bölümdeki her başlık ile ilgili karşıt bilimsel görüşlere de yer verilmiştir. Altıncı bölümde, çalışmanın amaçları doğrultusunda yapılan analizler ve araştırmalardan elde edilen bulgular muhalif görüşlerde baz alınarak karşılaştırılmış son bölüm olan yedinci bölümde ise, sonuçlar kısaca özetlenerek önerilerde bulunulmuştur. Sonuç olarak bu çalışma kapsamında yapılan analizler ve araştırmalar neticesinde; kanal projesinin güzergahı itibari ile şehrin Avrupa yakasında bulunan içme suyu havzalarından Terkos ve Sazlıdere Havzaları ile kesişerek bu havzaları doğrudan etki ve çalışma alanına aldığı, Büyükçekmece ve Alibey Havzalarının da çok yakınından geçtiğinden, dolaylı olarak etkisi altına aldığı tespit edilmiş olup proje kapsamında havza alanlarında yeni ulaşım akslarının oluşturulmasının da etkisi ile içme ve kullanma sularının kaynağı olan bu havzalar üzerinde, projenin hayata geçirilmesi sonucunda ciddi çevresel etkiler bırakacağı anlaşılmıştır.
  • Öge
    Trafik seyahat süresinin yağmurlu hava koşulları ve alternatif güzergahları ile ilişkisinin SPSS üzerinde incelenmesi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-07-04) Ayyıldız, Murat ; Ergün, Murat ; 501191410 ; Ulaştırma Mühendisligi
    Nüfus bakımından en yoğun şehirlerden biri olan İstanbul şehrinde trafik sorunları gündemini koruyan konular arasında yer almaktadır. Nüfus hareketliliğinin yüksek olduğu İstanbul'da kara yolu kullanıcılarının bir noktadan bir noktaya gidiş süresinin yani bir başka değişle seyahat süresinin sadece nüfus çokluğu ile açıklanamayacağı, birçok parametrenin etkisinin olabileceği düşünülmektedir. Seyahat süresi çeşitli parametrelere bağlı olarak değişebilmekte ve insanların trafikte geçirdiği zaman da bu değişime göre uzayıp kısalmaktadır. Bu değişimde hangi koşul ve parametrelerin etkili olduğu konusu araştırıldıkça İstanbul gibi büyük kentlerdeki trafiğin etkin bir yönetimi konusunda gelişim kaydedilecektir. Bu parametrelerin hangileri olduğuna istatistiksel yöntemler içeren analizlerle ulaşılabilecektir. Bu çalışma çerçevesinde yağış miktarının, ve başlangıç-bitiş noktası aynı olan güzergahların kendi arasında birbirine olan etkisi irdelenmiştir. Ve bu parametrelerin hangilerinin hangi durumlarda daha önemli olduğunun analizi yapılması amacıyla çeşitli örneklem grupları üzerinde çalışılmıştır. İBB Trafik Şube Müdürlüğünden ve Meteoroloji Genel Müdürlüğünden alınan ham veriler düzenlenip birbiriyle ilişkilendirilebilecek şekilde saatlik zaman dilimlerine indirgenmiştir. Çalışmanın kapsamlı ve sonuç odaklı olmasına adına İstanbul Avrupa Yakası'nda Beylikdüzü'nden yola çıkan araçların İstanbul Anadolu Yakası'nda Ataşehir'e varmasına dek geçen süreler kıtalar arası geçişe imkân sağlayan 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Avrasya Tüneli ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü olmak üzere seçilen dört farklı güzergah için gruplandırma yapılmıştır. Ve bu gruplar yağmur koşullarına göre altı farklı örneklem setiyle incelenmiştir. Bu örneklem setleri; örneklem 1 (yağmurlu günler hafta içi sabah saatler, yağmurlu günler), örneklem 2 (yağmurlu günler ve yağmursuz ardışık günler hafta içi sabah saatler), örneklem 3 (yağmurlu günler hafta içi akşam saatler), örneklem 4 (yağmurlu günler ve yağmursuz ardışık günler hafta içi akşam saatler), örneklem 5 (yağmurlu günler hafta sonu öğle saatler) ve örneklem 6 (yağmurlu günler ve yağmursuz ardışık hafta sonları öğle saatler) olmak üzere altı örneklemden oluşmaktadır. İstanbul'un Avrupa Yakası'ndan yola çıkan bir aracın Anadolu Yakası'na ulaşma süresinin yağış ve diğer güzergahlara bağlı olarak değişip değişmediğinin analiz edilmesi için SPSS (Sosyal Bilimler İçin İstatistik Programı) programı kullanılarak sırasıyla normallik analizi, korelasyon analizi, R² analizi, tek yönlü varyans analizi ve çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan analizlerlerin sonucunda bazı bulgulara ulaşılmıştır. Örneklem 1, örneklem 2, örneklem 3, örneklem 4 ve örneklem 6 grupları için yağmurun varlığı ile başlangıç ve bitiş noktaları aynı olan ulaşım rotalarının seyahat sürelerinin belirli bir ulaşım rotasının sahip olduğu seyahat süresi üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki kısmen bulunmaktadır. Örneklem 5 grubu için yağmurun varlığı ile başlangıç ve bitiş noktaları aynı olan ulaşım rotalarının seyahat sürelerinin belirli bir ulaşım rotasının sahip olduğu seyahat süresi üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki yoktur. Bu çalışma, trafik seyahat verilerinden oluşturulan modellerin, SPSS yazılımı kullanılarak belirlenen parametrelere göre istatistiksel yöntemlerle hipotezlerin test edilebileceğini ortaya koymuştur. Çalışmanın bulguları, araştırmacılar ve karar vericiler için değerli bilgiler sağlayabilir. Çeşitli veri setleri, modeller ve koşullar kullanılarak yapılan yeni analizlerle, trafik seyahat süresini etkileyen diğer faktörler de istatistiksel olarak tespit edilebilir. Yeni parametrelerin belirlenmesi, trafik süresi ve zaman yönetimi konusunda etkili yeni çözümlerin geliştirilmesine katkı sunabilir.
  • Öge
    Türkiye'de yapılan ara toplu taşıma (minibüs) sistemlerinden toplu taşıma (otobüs) sistemlerine dönüşüm ve ülkemiz için yönetmelik önerisi hazırlanması
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2022-06-19) Bektaş, Mustafa ; Ergün, Murat ; 501181411 ; Ulaştırma Mühendisliği
    Bu çalışmada gelişmekte olan ülkelerden ve yine gelişmekte olan ülkemizdeki paratransit sistemlerinin örnekleri incelenmiş dönüşüm çalışmaları hakkında referans olması açısından daha önceden yapılmış bazı çalışmalar değerlendirilmiştir. Toplu ulaşım içerisinde ara toplu taşıma sistemlerin nasıl konumlandığı ve hangi öneme sahip oldukları değerlendirilmiş ve ileride ara toplu taşıma (paratransit) sistemlerin dönüşümünü gerçekleştirmek isteyen kurumlar için daha önce yapılmış olan çalışmalardan örnekler derlenip düzenlenmiş ve yönetmelik önerisi olması açısından hazırlanmıştır. Toplamda 6 bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde yapılan çalışmanın amacı ve izlenecek yol anahatları ile verilmeye çalışılmış ve tezin ana öğesi olan paratransit sistemler hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölüm, genel olarak toplu taşıma kavramından, Dünyada toplu taşımanın tarihsel gelişiminden ve Dünyada ara toplu taşıma (paratransit) sistemlerin nasıl ve ne amaçla yapıldığından bahsedilmiştir. Her cografyaya özel birbirlerinden farklı biçimde ve amaçta fakat ulaşım ihtiyacını karşılama açısından hemen hemen aynı amaçları taşıyan bir ulaşım türü olması hakkında geniş bilgiler içermektedir. Ayrıca farklı ülkelerdeki ara toplu taşıma türlerinin rehabilitasyonları ve bu rehabilitasyon çalışmalarının nasıl yapıldığından bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde, paratransit sistemlerin Türkiye'deki ortaya çıkışı, gelişimi ve yayılışı gibi bilgiler verilmiş, ilk kez ara toplu taşıma olarak adlandırılacak durumdaki halinden bugün sektör içerisinde kendine nasıl ve ne sebeple bu kadar büyük bir yer edindiği hakkında bilgiler verilmiştir. Dördüncü bölümde, ülkemizde yapılan paratransit sistemlerden otobüs sistemlerine dönüşümlerin nasıl gerçekleştiği, hangi aşamalardan geçildiği, dönüşüm yapılırken nelere dikkat edilmesi gerektiği, dönüşümün aslında ne için gerekli olduğu ve bu dönüşüm için kurumların hangi teknik ve finansal altyapılara sahip olmaları gerektiği, havuz sistemlerinin dönüşüm yapılan şehirlerde ne için gerekli olduğu, elektronik bilet uygulamasının ne için hayati öneme sahip olduğu vb. bir çok soruya cevap arandığı ve daha önce yapılan örnek uygulamalar ile bunların ne için gerekli oldukları açıklanmaya çalışılmıştır. Beşinci bölümde ise tezimizin amacını ortaya koyarak yapılan tüm çalışmaların ortak bir şekilde harmanlanarak toplanan tüm veriler ışığında geniş kapsamlı bir değerlendirmesi yapılmış ve ülkemiz için bir yönetmelik önerisinde bulunulmuştur. Bu yönetmelik paratransit sistemlerinde dönüşüm yapmak isteyen şehirler için bu işin nasıl yapılması gerektiğini, bu yönetmeliğe uygun bir şekilde dönüşümü gerçekleştirebilmeleri açısından bir rehber olduğu anlatılmıştır. Altıncı ve son bölüm olan sonuç kısmında ise tez kısaca özetlenmiş, tezin başlangıcındaki amaç ve geldiğimiz son noktaya kadar olan aşamalar kısaca değerlendirilmiştir. Yönetmeliğin gerekliliği hakkında bilgiler verilmiştir.
  • Öge
    Türkiye'de YİD (yap-işlet-devret) modeli ile yapılan otoyol projelerinin bakımı ve işletilmesi
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-12-02) Gündemir, Hilmi Anıl ; Ergün, Murat ; 501131403 ; Ulaştırma Mühendisliği
    Zaman karşısında teknolojinin hızla ilerlemesiyle, ulaşım sistemlerinin verimliliği artmış, seyahat süreleri kısalmış ve ulaşım daha güvenli hale gelmiştir. Ulaşım sistemlerinin gelişmesiyle, mevcut ulaşım koridorlarının genişletilmesi ve yeni ulaşım koridorları oluşturulması ihtiyacı oluşmuştur. Özellikle gelişmekte olan ülkeler bu ihtiyacı hızlı ve güvenli bir şekilde karşılayabilmek için ulaşım altyapılarına büyük yatırımlar yapmaktadırlar. Yapılan yatırımlar ülkelerin kalkınma hızlarını arttırırken aynı zamanda toplumun refah seviyesini de yukarıya çekmektedir. Ulaştırma altyapısının geliştirilmesi için yüksek maliyetli projeler tasarlanmaktadır. Kendi kaynaklarıyla yeterli finansmanı sağlayamayan ülkeler, proje finansmanına çözüm olarak Yap-İşlet-Devret (YİD) modelini kullanmayı tercih etmektedirler. YİD modeli sayesinde, bir kamu hizmeti veya altyapı tesisi özel sektöre devredilir ve özel sektör bu tesisi inşa eder, işletir ve belirli bir süre sonra devreder. YİD modeli temel olarak kazan-kazan mantığına dayanmaktadır. Bu modelde, bir yanda yatırımı yapan ve işletme süresi sonuna kadar kar elde etmek isteyen yüklenici firma, diğer tarafta da işletme süresi sonunda yatırıma bedelsiz olarak sahip olacak devlet bulunmaktadır. Bu karşılıklı faydanın oluşturulması için YİD projeleri ihale süreci öncesinde detaylı olarak analiz edilir, projeye ait trafik tahminleri yapılır ve tüm çalışmalar sonucunda sözleşme koşulları belirlenir. Son 10 yıl içinde ülkemizde de altyapı projelerine büyük yatırımlar yapılmıştır. Ulaştırma altyapısının geliştirilmesi için yapılan yatırımlar arasında asma köprüler, tüneller, otoyollar gibi ülkemiz içinde yeni ulaşım koridorları oluşturacak ve mevcut koridorları genişletecek boyutta projeler de bulunmaktadır. Ülkemizde son dönemde hayata geçirilen altyapı projelerinde genellikle YİD modeli tercih edilmiştir. YİD modeli ile finansmanı sağlanan projelerde ilk yatırım maliyetleri yüklenici firma tarafından karşılanır. Yüklenici firmalar finansmanlarında yurtiçi ve yurtdışı merkezli bankalar üzerinden uzun dönem geri ödemeli kredi kullanabilir. Yapım dönemi tamamlandıktan sonra, projenin işletme süresi içindeki işletme ve bakım çalışmaları da sözleşme süresi sonuna kadar yatırımcı firma tarafından yapılır. İşletme ve bakım çalışmaları, projenin servis ömrü boyunca kesintisiz, sorunsuz ve güvenli şekilde hizmet verebilmesi için son derece önemlidir. İşletme ve bakım çalışmaları sırasında kullanılacak yöntemler ve kullanılacak malzemeler, projenin bulunduğu bölgedeki çevresel koşullar, kanuni düzenlemeler, proje gereklilikleri, yol kullanıcılarının beklentileri ve benzeri birçok parametre dikkate alınarak her projeye özel olarak belirlenmelidir. Bu çalışmada, Türkiye'de YİD modeliyle ihale edilen otoyol projelerinin işletme ve bakım ile ilgili uygulanan yöntemleri incelenmekte, projelerin yapım ve işletme ve bakım maliyetleri incelenmekte ve bunlarla ilgili önerilere yer verilmektedir.