LEE- Müzik Teorisi ve Kompozisyon Lisansüstü Programı

Bu topluluk için Kalıcı Uri

http://hdl.handle.net/11527/19409

Gözat

Yazar "Yakartepe, Güneş" ile LEE- Müzik Teorisi ve Kompozisyon Lisansüstü Programı'a göz atma
  • Öge
    Saariaho'nun "New Gates" adlı eserinde küme yapıları, organizasyonu ve dönüşümleri
    (Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024-01-23) Yakartepe, Güneş ; Gül, Recep ; 409201203 ; Müzik Teorisi ve Kompozisyon
    Tonal dönem sonrası müzikleri analiz edebilmek için Allan Forte, 1964'te matematikteki küme teorisini on iki ton sistemine uygulama fikrini ileri sürmüştür. 1973 yılında yayımladığı kitabında da bu fikri, tonal dönem sonrası müziklerin analiz edilmesi için uygulanabilir hale getirmiştir. Forte'nin öne sürdüğü kavramlar Joseph Straus'un 1990 yılında yayımlanan kitabında oldukça kapsamlı ve daha erişilebilir hale gelmiştir. Bu kavramlar ile müzikte nota organizasyonundaki perde/perde sınıfı ilişkilerinin ortaya çıkarılması amaçlanır. Ancak bu teori her ne kadar belirli bir akım ile ilişkilendirilse de dönemimizin önemli teorisyenleri Roig-Francoli (2007) ve Straus (2022) çeşitli akımlarla ön plana çıkmış farklı bestecilerin müziklerini de bu teori ile analiz etmiş ve önemli bulgular elde etmiştir. 20. yüzyılın en önemli bestecilerinden biri olan Kaija Saariaho'nun müzikleri her ne kadar elektronik ve spektral müzikle ilişkilendirilse de iki teorisyen de analizlerinde besteciye yer vermişlerdir. Çünkü nota organizasyonunun sadece spektral müzik besteciliğinde kullanılan tekniklerle açıklanabileceği iddia edilemez. Saariaho'nun perde organizasyonunun müzikal dili bağlamında çok önemli bir yer tuttuğu gözlemlenebilir. Finlandiya'da tanınan post-seriyalist bestecilerinden olan Paavo Heininen ile kompozisyon çalışan Saariaho; müzik çevresinde spektral ve bilgisayar müziği çalışmalarıyla adından söz ettirmekle beraber, müziklerinin kurgusunda yıllarca eğitim aldığı seriyalist yaklaşımın izlerini barındırmakta olduğu varsayılabilir. Bu tezde Saariaho'nun flüt, arp ve viyola için bestelediği "New Gates" adlı eseri post-tonal teoride kullanılan bazı teknikler ile incelenmiştir. İlk bölümde Saariaho'nun bestecilik hayatının bir özeti verildikten ve seriyal müzik ile olan ilişkisi ortaya konduktan sonra her bölümde farklı bir küme teorisi kavramı açısından eser ele alınmıştır. Sırasıyla alt küme-üst küme ilişkisi, simetri, aralık permütasyonu ve ses yönelimi kavramlarının temel metodolojisi ortaya koyulduktan sonra bu kavramların Saariaho'nun nota organizasyonunu açıklayabilme kapasitesi irdelenecektir. 1996 yılında Sabeth Trio için bestelemiş olduğu "New Gates" adlı eseri gerek aralık ilişkilerinin kurgusu gerekse küme sınıfları açısından oldukça karmaşık bir yapıda olmakla kalmayıp, bu kümelerin ilişkiler ağı bağlamında da verimli bir içerik sergilemektedir. Bu tez sayesinde Saariaho'nun post-tonal bestecilik anlayışına dair daha detaylı bilgi edinilmesi amaçlanmaktadır. Saariaho'nun nota organizasyonunu küme teorisi ile analiz etmek ve bu teorinin tekniklerinin farklı bestecilik anlayışlarında gelen bestecilerin eserlerini açıklayabilmek adına da uygulanabilir olduğuna dair bir çalışma üretmektir.