Binalarda Aydınlatma Sistemlerinin Sürdürülebilirliklerini Değerlendirme İlkeleri

Abstract

Sürdürülebilirlik, her alanda olduğu gibi mimarlık alanında da oldukça yaygınlaşmaktadır. Hakkında öznel yargıların bolca olması sürdürülebilirlik konusu içinde net çerçeveler çizebilmeyi gerektirmektedir. Binalarda aydınlatma sistemlerinin sürdürülebilirliği günümüzde teşvik edilmekte ve çeşitli yasal düzenlemelerle bu konuya ilişkin zorunluluklar getirilmektedir. Binalarda önemli oranda enerji tüketimine ve buna bağlı olarak yüksek düzeyde sera gazı salımına neden olan aydınlatma sistemlerinin sürdürülebilirlikleri, değerlendirme yolu ile kontrol altına alınmalıdır. Bu çalışma, bina aydınlatma sistemlerinin sürdürülebilirliklerinin değerlendirilmesi için ele alınacak konuları ilke düzeyinde belirlemeyi amaçlamaktadır. Görsel konfor gereksinimlerini; enerji tüketimini minimize ederek, yenilenebilir enerji kaynakları kullanarak, sera gazı salımına sebep olmadan, kullanım-geri dönüşüm atık yönetimi planlarına sahip olarak karşılayan aydınlatma sistemleri, sürdürülebilir sistemler olarak gösterilebilmektedir. Binaların sürdürülebilirliklerini değerlendiren, bina sertifika programlarından LEED, BREEAM, CASBEE ve GreenStar modellerindeki bina aydınlatma sistemlerine ilişkin parametreler ve ABD, AB ülkeleri ve Türkiye’deki ilgili yönetmelikler ile standartların araştırılması ile, sürdürülebilir bina değerlendirmelerinde aydınlatmaya bakış açıları incelenmiştir. Derlenen bu ilkeler yorumlanmış; standartlarını yenileme sürecinde olan ve henüz ulusal bir sertifika programı bulunmayan Türkiye’de binaların sürdürülebilirliklerini değerlendirmek için yapılacak çalışmalarda aydınlatma sistemlerine ilişkin çalışılması gereken konular, yerel şartlara uyumlu duruma getirilmesi gerektiği belirtilerek, önerilmiştir.

Sustainability is being more and more prevalent in architecture. Being an issue that permits subjective judgments about itself, precise principles should be defined in sustainable architecture. Sustainability of the lighting systems in buildings is being encouraged and various regulations related to this issue are being brought today. The sustainability of lighting systems, which are responsible for a considerable rate of the overall building consumption, therefore causing high levels of greenhouse gas emissions, should be controlled by assessment method. This study aims to indicate the principles of the assessments which should come up in sustainability of lighting systems in buildings. Lighting systems can be shown as sustainable systems if they can meet the visual comfort needs with minimizing the energy consumption, using renewable energy sources, not causing greenhouse gas emission and having usage-recycling-waste management plans. By researching the lighting criteria of building certification program models which are assessing sustainability of buildings like LEED, BREEAM, CASBEE and GreenStar, and related standards used in USA, EU and Turkey, the assessment criteria of lighting systems have been analyzed. Principles gathered have been interpreted; with the standards being in a renewal process and not yet having a certification program, in the studies about sustainability assessment of building lighting systems in Turkey, it is suggested that the principles to be discussed is their adaptation to the local circumstances.