Dağıtım Lojistiği Performansının Firma Performansına Etkisi

Abstract

DAĞITIM LOJİSTİĞİ PERFORMANSININ FİRMA PERFORMANSINA ETKİSİ ÖZET Günümüzde müşterilerin talepleri sürekli olarak artmaktadır. Müşteriler yüksek kalite standartlarına sahiptir ve mükemmel ürün tek başına müşteri sadakati sağlamada yeterli değildir. Yüksek düzeydeki bir lojistik servisin taklit edilmesi zor olduğundan, lojistik sürdürülebilir bir rekabet üstünlüğü sağlamada önemlidir. Müşteri lojistik performansında son karar verici olduğundan, müşterinin sürekli değişen zevkleri ve tercihlerine etkili ve zamanında yanıt verme başarılı firma performansında temel elementtir. Lojistik faaliyetler tedarik ve dağıtım lojistiği olarak iki alanda gerçekleştirilmektedir. Dağıtım lojistiği müşteriyle yüz yüze gelinen süreç olduğundan çok önemlidir. Müşteriye sunulan servisler dağıtım lojistiği faaliyetleri ile sağlanır. Dağıtım lojistiği yer, zaman ve miktar faydası sağlar. Pazarlamanın sahiplik faydası yer, zaman ve miktar faydası olmadan sağlanamaz. Firmanın pazar payı, satışları ve karlılığı üzerindeki önemli etkilerinden dolayı çalışmada dağıtım lojistiği incelenecektir. Bu çalışmanın amacı dağıtım lojistiği performansının firma performansına etkilerini incelemek, firma performansında en fazla etkili olan faktörleri saptamaktır. Son yıllarda lojistiğin öneminin anlaşılması ve lojistik pazarın büyümesine paralel olarak lojistik faaliyetlerde dış kaynak kullanımı artmıştır. Lojistik dış kaynak daha önce dahili olarak yapılan faaliyetlerin bir kısmının ya da tamamının dışarıda yaptırılmasını ifade eder. Çağdaş dış kaynak kullanımı anlık lojistik servis alma yerine, kısa veya uzun dönemli resmi sözleşmelere dayalıdır. Dış kaynak kullanan firmalar ana işlerine odaklanabilirler, yatırımlarını azaltmaları yoluyla maliyetlerini düşürürler, müşteri servisini arttırırlar, esneklik artışı sağlarlar, yeni pazarlara ulaşırlar, yeni teknolojilerden yararlanırlar. Elde edilen bu faydalar firmaların performanslarının artmasına neden olur. Çalışmanın ikinci amacı dağıtım lojistiği faaliyetlerinde dış kaynak kullanmanın firma performansına etkilerini incelemek, dış kaynak kullanmanın dağıtım lojistiği performansı firma performansı ilişkisini nasıl etkilediğini görmektir. Faaliyetlerin başarısı performanslarının ölçülmesiyle anlaşılır. Performans ölçme bir işletmenin faaliyetlerini deneysel olarak değerlendirme işlemidir. Bir performans ölçüsünde kapsam, evrensellik, ölçülebilirlik ve tutarlılık olmalı, performans ölçme sisteminde kaynak ölçüleri, çıktı ölçüleri ve esneklik ölçüleri yer almalıdır. Performans ölçüleri stratejik, taktik ve operasyonel ölçüler olarak da gruplandırılmalıdır. Lojistiğin artan önemine paralel olarak lojistik performansının firma performansına etkileri ile ilgili çalışmalar artmıştır. Çalışmalarda dağıtım lojistiğinin öneminden bahsedilmiş, dağıtım lojistiği performansıyla; tedarik, üretim ve tersine lojistik performansının birlikte firma performansına etkileri incelenmiştir. Bu çalışmada tek başına dağıtım lojistiği performansının firma performansına etkileri araştırılmıştır. Aynı şekilde çalışmalarda dış kaynağın etkisi ölçülürken, dağıtım lojistiği performans ölçüleri ile diğer performans ölçüleri birlikte kullanılmıştır. Dağıtım lojistiği faaliyetlerinde dış kaynak kullanmanın firma performansına etkileri ile ilgili bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışma dağıtım lojistiği faaliyetlerinde dış kaynak kullanmanın firma performansına etkilerini inceleyeceği için bilime önemli bir katkı sağlayacaktır. Yapılan literatür araştırmasında, performans ölçülerinin araştırmacıların bakış açılarına ve çalışmaların amacına göre çok farklı şekillerde tanımlandıkları ve gruplandırıldıkları görülmüştür. Bu çalışmada tüm ölçüler incelenmiş, ölçüler için ortak bir terim birliği oluşturmaya çalışılmıştır. Bu amaçla literatür araştırması sonucunda bulunan ölçüler, SCOR modelinin performans boyutları ve ölçütlerin bazılarından yararlanılarak gruplandırılmıştır. SCOR modeli Supply Chain Council tarafından geliştirilmiştir. SCOR, iş süreçlerinin yeniden yapılandırılması, kıyaslama ve süreç analizi gibi süreç referans modelleri yaklaşımlarını birleştiren bir yapıdır. SCOR yönetim süreçlerinin standart tanımlamalarını, süreçler arasındaki ilişkilerin çerçevesini, süreç performanslarını ölçmek için standart ölçütleri, en iyi performansı oluşturan yönetim uygulamalarını, özgünlük ve işlevselliğe yönelik düzenlemeleri içerir. Dağıtım lojistiği performansının firma performansına etkilerini ve dış kaynak kullanmanın dağıtım lojistiği performansı firma performansı ilişkilerini ne şekilde etkilediğini uygulamada görmek için bir anket düzenlenmiştir. Anketi oluşturmak için 11 firmanın katılımıyla bir pilot çalışma yapılmıştır. Pilot çalışmanın amacı, anket sorularıyla ilgili firma yöneticilerinin görüşlerini almaktır. Altı firmayla yüz yüze görüşülmüş, anket yöneticiler ile birlikte doldurulmuş, beş firma anketi e-posta ile cevaplamıştır. Pilot çalışmadan sonra anketle ilgili yorumlar ve anket doldurulurken sorulan sorular, ankette bazı değişiklikler yapılmasını gündeme getirmiştir. Anket hazırlanırken akademisyenlerin görüşlerine de yer verilmiştir. Anketi uygulamak için İSO’nun her yıl yayınladığı, Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşu ve ikinci 500 büyük sanayi kuruluşu listelerinden yararlanılmıştır. Belirlenen örneklem sayısı 275’dir. Firmalardan anket sorularıyla ilgili cevaplar alınırken telefonla görüşme yöntemi kullanılmıştır. Anket soruları firmadaki ilgili bölümlerin yöneticilerine sorulmuştur. Sorular sadece lojistik bölümünün yöneticilerine değil, pazarlama ve finans bölümlerine de sorulmuştur. Böylece tek yanlı cevapların azaltılmasına çalışılmıştır. Dağıtım lojistiği ve firma performansını ölçen değişkenler için faktör analizi yapılarak değişkenler sınıflandırılmıştır. Dağıtım lojistiği performans ölçüleri güvenilirlik, yanıt verme, esneklik ve maliyet olmak üzere 4 faktör altında toplanmıştır. Firma performans ölçüleri pazar performansı ve finansal performans faktörleri altında toplanmıştır. Faktörde belirlenen değişkenlerin homojen bir yapı sergileyip sergilemediği, seçilen değişkenlerin faktörü ne kadar uygunlukta temsil ettiğini anlamak için güvenilirlik analizi yapılmış, cronbach α değerleri bulunmuştur. Dağıtım lojistiğinde bu faktörlerle açıklanan varyans %62.5, firma performansında açıklanan varyans %72.5’dur. Dağıtım lojistiği performansı ve alt boyutlarının, firma performansı ve alt boyutlarının, firmalarda çalışan sayısı, firmaların faaliyet gösterdiği süre, firmaların sermaye yapısı ve içinde bulundukları sektöre göre farklılık gösterip göstermediği t-testleri ile incelenmiştir. Analiz sonucunda performans göstergelerinin sadece çalışan sayısına göre farklılık gösterdiği, çalışan sayısı 300 kişiden fazla olan firmaların; firma, finansal ve pazar performanslarının, çalışan sayısı 300 kişiden az olan firmalardan daha yüksek olduğu görülmüştür. Dağıtım lojistiği performansı ile firma performansı arasında yapılan regresyon analizinde, pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Dağıtım lojistiği performans faktörleri ile; pazar performansı, finansal performans ve toplam firma performansı arasında ayrı ayrı çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Amaç finansal performans ve pazar performansını en fazla etkileyen faktörler yanında, tüm firma performansını etkileyen faktörleri ortaya çıkarmak, benzerlik ve farklılıkları görmektir. Regresyon analizinde her bir boyut altında yer alan değişkenlerin ortalaması alınarak bulunan değerler kullanılmıştır. Regresyon analizlerinde sabit katsayısı ve güvenilirlik faktörü anlamsız çıktığından, analizler sabit katsayısı ve güvenilirlik faktörü çıkarılarak tekrarlanmıştır. Analiz sonucunda dağıtım lojistiği performans faktörleri ile finansal performans, pazar performansı ve firma performansı arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Finansal performans, pazar performansı ve firma performansını en fazla etkileyen faktörler olarak esneklik ve yanıt verme faktörleri bulunmuştur. Hipotezde en fazla etkili olan faktörler güvenilirlik ve maliyet olarak öne sürüldüğünden, hipotez gerçekleşmemiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde dağıtım lojistiği faaliyetlerinde dış kaynak kullanmanın firma performansına etkileri incelenmiştir. Dış kaynak kullanmanın, dağıtım lojistiği performansı firma performansı ilişkisini ne şekilde etkilediğini görmek için dağıtım lojistiği performansı ile, firma performansı arasındaki regresyon analizi, dış kaynak kullanan firmalar ve dış kaynak kullanmayan firmalar için ayrı ayrı yapılmıştır. Her iki grupta da yüksek regresyon katsayıları elde edildiğinden, iki grup arasında dağıtım lojistiği performansı firma performansı ilişkisinde fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak dağıtım lojistiğinde dış kaynak kullanan firmalarla, dış kaynak kullanmayan firmaların; dağıtım lojistiği performansı, firma performansı, pazar performansı ve finansal performansları arasında fark olup olmadığı araştırılmıştır. Analiz sonucunda iki grubun sadece firma performansı ve pazar performansları arasında fark olduğu görülmüştür. Dış kaynak kullanan firmaların performansları, dış kaynak kullanmayan firmalara göre daha yüksektir. Bu çalışmada dağıtım lojistiği performansı bütün boyutlarıyla incelenmiştir. Müşteri tatminini ve firma performansını etkileyen dağıtım lojistiğinin performansı analiz edilmelidir. Dağıtım lojistiği performansının arttırılması için tüm süreçler, firma içi ve firma dışındaki fonksiyonların birbirleriyle ilişkileri gözden geçirilmelidir. Dağıtım lojistiği performansının arttırılmasının, firmanın mevcut kaynaklarının kullanılması kadar, dış kaynak kullanmanın etkinliğini de arttırdığı unutulmamalıdır

THE EFFECT OF DISTRIBUTION LOGISTICS PERFORMANCE ON FIRM PERFORMANCE SUMMARY Nowadays, customer demands are constantly increasing. Customers have high quality standards and excellent product is not sufficient by itself to ensure customer loyalty. As it is difficult to imitate a high-level logistics service, it is important to gain sustainable advantage in terms of competition in logistics. Since the customer is the ultimate judge of logistics performance, effective and timely responses to ever-changing customer tastes and preferences have become essential components for successful business performance. Logistics activities take place in two main categories; namely supply (inbound) and distribution (outbound) logistics. Being a process of face-to-face communication with customers, distribution logistics is particularly important. The services that are offered to the customers are provided with distribution logistics activities. Distribution logistics provides place, time, and quantity utilities. Possession utility of marketing can not be ensured without place, time, and quantity utilities. Distribution logistics will be analyzed because of the significant impacts it creates on market shares, sales, and profitability of firms. The main target of this study is to analyze the impact of distribution logistics performance on firm performance and determine the factors, which have the most important impact on logistics performance. The rising awareness about the importance of logistics and the expansion of the market in recent years led to frequent use of the outsourcing in logistics. Logistics outsourcing is an organizational practice of contracting-out part or all logistics activities that were previously performed in house. Contemporary logistics outsourcing is based on formal (both short and long term) contractual relations as opposed to spot purchases of logistics services. Firms utilizing outsourcing are able to focus on their core business, reduce their costs through decreases in investments, enhance customer services, gain more flexibility, reach out to new markets, and benefit from new technologies. These benefits consequently increase firm performance. The second goal of this study is to explore the impacts of outsourcing in distribution logistics activities on firm performance and to observe how outsourcing affects the relationship between distribution logistics performance and firm performance. Success of activities can be understood through measuring performance levels. Performance measurement is the process of empirically evaluating the actions of a business system. There has to be a scope, universality, measurability and consistency in a performance measure, and there has to be resource, output, and flexibility measures in a performance evaluation system. Performance measures should also be divided into three groups such as strategic, tactical and operational measures. There has been an increase in the number of researches conducted in the field of effect of logistics performance on firm performance in parallel with the increase in the significance of logistics. These studies take into consideration the importance of distribution logistics and observe its effects, together with supply, production and reverse logistics on firm performance. Our study specifically observes the impact of only distribution logistics performance on firm performance. In a similar way, while the effects of outsourcing are measured in the studies, the measures of distribution logistics and other logistics measures are used together. There are no studies about the effects of outsourcing in distribution logistics to firm performance that have been encountered. This study will offer important contribution to the science as it will be focusing on only the impact of outsourcing in distribution logistics on firm performance. Literature search showed that performance measures are defined and categorized in various ways in accordance with the specific views of researchers as well the scope of their respective studies. In this study all relevant measures have been observed and efforts have been made to constitute a common terminology. The measures obtained through literature research were grouped by using performans factors and some criterion of SCOR model, which was developed by the Supply Chain Council. The model combines process reference model approaches such as restructuring business processes, benchmarking, and process analysis. SCOR includes standard descriptions of management processes, the framework of process relations, standard measures used to evaluate process performance, management practices, which lead to the best performance. A questionnaire was conducted in order to analyze the impact of distribution logistics performance on firm performance and that of outsourcing on the relationship between distribution logistics performance and firm performance. To form the questionnaire, a pilot study was conducted with the participation of 11 firms. The goal of the pilot study was to learn the points of view of firm managers about the questionnaire. Face-to-face meetings were conducted with six managers of the firms, completing the questionnaires together with managers, and the other five managers completed the questionnaires via e-mail. Comments made after the pilot application and questions asked during the questionnaires eventually implied modifications in the questionnaire. Remarks of academicians were also noted. For the purpose of applying the questionnaire, the list of 500 biggest industrial firms of Turkey and the second list of 500 biggest industrial firms published by Istanbul Chamber of Industry annually were used. The number of samples accounted to 275. The method of phone calls was employed in receiving answers from firms. Questions were asked to logistics manager in each firm as well as the responsible persons at marketing and finance departments in order to minimize unilateral answers. The variables were classified by performing factor analysis for the variables that measure the performance distribution logistics and firm performance.The measures for distribution logistics performance were grouped under 4 factors: reliability, responsiveness, flexibility and cost. Firm performance measures were categorized under market performance and financial performance. A reliability analysis was conducted to determine whether the variables of these factors were homogenous and to what extent selected variables represented the factor. Relevant cronbach α were found in this way. The variance explained in distribution logistics performance is 62.5%, and 72.5% in firm performance, as described through these factors. The performance of distribution logistics and its factors, company performance and its factors, were analyzed based on the number of workers employed in those companies, the duration of the companies activities, the companies capital structure and sectors, to see they exhibited differences, via the t-tests. The results of the analysis showed that performance variables exhibited differences only as to the number of workers employed. It was observed that companies with more than 300 employees exhibited a higher level of company performance, financial performance and market performance than those with fewer than 300. A positive and significant relationship between distribution logistics performance and firm performance was found as a result of regression analysis. A multiple-regression analysis was conducted separately between market performance, financial performance and total firm performance using distribution logistics performance factors. The goal was to find out the factors with the greatest impact on financial performance and market performance in addition to total firm performance as well as the similarities and differences involved. Mean values of variables underlying each dimension were calculated and used in the regression analysis. As the constant coefficient and the reliability factor turned out to be insignificant at the end of regression analysis, regression was repeated upon omitting the constant coefficient and the reliability factor. Flexibility and responsiveness were found to be the factors with the most major impact on firm performance. As the relevant hypothesis projected reliability and cost as the most effective factors, hypothesis could not be realized. The effect of distribution logistics outsourcing on firm performance was observed in the second part of the research. The regression analysis taking into consideration distribution logistics performance and firm performance for the purpose of analyzing how much outsourcing affected the relationship between distribution logistics performance and firm performance was conducted separately for firms, which use the outsourcing and firms which do not. Because a high level of regression coefficients was found in both groups, it was concluded that there was no difference in the relationship between distribution logistics performance and firm performance. As a final point, a study was conducted to determine whether, there was a difference as to distribution logistics performance, firm, market performance, and financial performance between companies that utilized outsourcing and those that didn t. In the final analysis, it was concluded that the two groups differed only as to firm performance and market performance and that the firms which utilized outsourcing exhibited a higher level of performance than those which didn t. All aspects of performance of distribution logistics were determined in this study. Performance of distribution logistics, which affects customer satisfaction and firm performance above all, should be analyzed. All process and the relationship between internal and external functions of firms should be reviewed to enhance performance of distribution logistics. It is worth noting that enhancing performance of distribution logistics leads to an increase using current sources of firms and effectiveness of outsourcing.