Düşeyde Düzensiz Betonarme Bir Binanın Deprem Etkisi Alttındaki Yapısal Perormansının Belirlenmesi

Abstract

Türkiye coğrafi konumu itibariyle deprem kuşağında olan bir ülkedir. 1999 yılında Marmara Bölgesinde yaşanan büyük deprem başta olmak üzere, tarih boyunca çok sayıda can ve mal kayıpları yaşanmıştır. Bu kayıpların yaşanmasında, mevcut binaların öngörülen depremlere karşı yetersiz olması durumunun etkin bir rolü olduğu bilinmektedir. Bu doğrultuda 2007 yılında yürürlüğe giren Deprem Bölgelerinde Yapılan Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY)’nin 7. bölümünü oluşturan, mevcut binaların deprem etkileri altındaki performanslarının değerlendirilmesi konusu bu çalışmanın kapsamını oluşturur. Bu çalışmada yeni deprem yönetmeliğine göre yapılmış, düşeyde ve planda düzenli betonarme bir bina ile söz konusu binanın düşeyde düzensiz hale getirilmiş durumunun performans analizi, doğrusal elastik analiz yöntemi ve doğrusal olmayan statik itme analizi yöntemi ile yapılmıştır. Birinci bölümde, çalışmanın amacı, çalışma esasları ve konu ile ilgili daha önce yapılmış çalışmalara yer verilmiştir. İkinci bölümde, çalışmanın esas konusunu oluşturan düzensizlik kavramı üzerinde durulmuş ve çeşitli yönetmeliklerdeki düzensizlik durumları şekiller, grafikler ve açıklamalarla özetlenmiştir. Üçüncü bölümde, performans kavramı üzerinde durulmuştur. Ayrıca, DBYBHY 2007’ ye göre performansın belirlenmesindeki yöntem ve esaslar özetlenmiştir. Dördüncü bölümde, bina mevcut hali, yapı malzemeleri kalitesinin daha düşük kabul edildiği hali ve düşeyde düzensiz hali SAP2000 v9.0.3 ve ETABS v9.5 programlarında tasarlanmış, ayrıca doğrusal elastik analiz yöntemiyle ve doğrusal elastik olmayan analiz yöntemiyle çözülmüştür ve karşılaştırılmıştır. Analizlerden elde edilen sonuçlar; grafiklerle ve çizelgelerle karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Çalışmada bulguların tartışıldığı sonuçlar bölümünde, hesaplara ait yapısal performans seviyeleri ile üç farklı durum için değişimleri karşılaştırmalı olarak irdelenmiştir. Ayrıca binanın deprem güvenliğinin mevcut yapısı ve malzemesi ile yakın ilişkisi ortaya konulmuştur.

Due to its geographical location, Turkey settles on a region with high seismicity. Eartquakes, especially the destructive one that took place in Marmara Region in 1999 caused life and property losses. It is commonly known that lack of proper design and structural material quality in the existing structures played an important role on these losses. In this point of view, the seventh chapter of the Turkish Eartquake Resistant Design Code with the title ‘performance of the existing structures under the eartquake effects’ deals with the structural performance evoluation of existing buildings. In this study, a newly designed and constructed regular reinforced-concrete building is investigated by means of structural performance under seismic loads. Assuming poor material quality as a second case, removing some columns from the structural system of a third case, structural performances are calculated and compared with the original system. Computations of structural performances are carried out considering two different solution techniques: Linear Elastic Capacity Method and Non-linear Static Pushover Analyses. The first chapter contains the purpose of the study, principles of the study and the other studies about this subject which has been done before The second chapter has elaborated the notion of the irregularity which is the fundamental theme of this study and the irregularity cases have been condensed with figures, graphics and explanations. In the third chapter the notion of the performance has been emphasized. Besides, principles of the performance values according to Turkish Regulation have been explained with graphics and figures. The fourth chapter has been designed to emphasise the existing building, the version of the reduced quality material that is used in the constraction of foregoing building on the softwares of SAP2000 v.9.0.3 and ETAPS v.9.5. moreover the building has been analyzed and compared with either the lineer analyses method and nonlineer analyses method. The results of the analyses have been represented with graphics and charts. In the final section, it has been commentated on the result of the study and the obtained values. Otherwise, the relation of eartquake safety of existing strucures and material that is used in the structure has been declared.