Güneş Enerjisi Gelişim Dinamikleri: Türkiye Vakası

Abstract

Günümüzde enerji arzı ağırlıklı olarak fosil yakıtlarından sağlanmaktadır. Fosil kaynaklarının kısıtlı olması ve küresel ısınma yeni enerji kaynağı arayışlarını hızlandırmıştır. Güneş enerjisi henüz işlenmemiş büyük potansiyeli ve son yıllarda düşen maliyetinden dolayı arayışların odağındadır. Birikimli kurulu gücü son beş yılda yıllık %50 büyüyerek 2010 yılı sonu itibariyle 40GW’a ulaşmıştır. Almanya, İspanya, Japonya kurulu güce öncülük yaparken Türkiye’de henüz kurulu güç yok denilecek kadardır. Bu çalışmada seçilmiş yedi ülkede fotovoltaik’in (PV) dört farklı yayılım sekli (sürdürülebilirler, hızlı koşucular, rotasızlar, tetiklenemeyenler) ortaya çıkarılarak yayılımın tetikleyici koşullarını, hızını ve üst sınırını belirleyen değişkenler oluşturulmuştur. Veri kısıtı nedeniyle yeni ürün yayılımında kullanılan teknoloji tahmini yöntemlerinden genelleştirilmiş Bass model (GBM) ve lojistik kullanılmıştır. Orijinal denklemlerdeki üst sınır zamanın bir fonksiyonu haline getirilerek geliştirilmiştir. Bulunan yayılım fonksiyonları R2’nin >0.97 olduğu tatminkâr sonuçlar üretmiştir. GBM doğrulamada lojistik yönteme göre genelde daha iyi sonuç vermesine rağmen Türkiye için yapılan tahminlerde lojistik daha gerçekçi sonuçlar çıkarmıştır. Belirlenen iki yayılım politikasına göre 2020 yılı için birikimli kurulu gücün 5.2GW veya 10.6GW olacağı öngörülmüştür. Bu senaryolarda 2020 yılında 2 milyar USD ile 4 milyar USD arasında değişen yatırım büyüklüğü hesaplanmış olup ayni yılda hükümetin satın alma yükümlülüğü 1.4 milyar USD ile 3 milyar USD arasında değişeceği hesaplanmıştır. Küresel bulgular ışığında Türkiye’nin, yeterli finansal destek sağlaması, hükümetin net kurulu güç taahhüdünde bulunması, şeffaf ve yalın yönetsel süreçler tasarlaması, iletim dağıtım hatlarının kapasitelerini takip etmesi ve güneş enerjisi farkındalığını artırmaya yönelik eylemler yapması önerilmektedir.

The world energy supply heavily relies on fossil fuels. Considering scarcity of fossil fuels and global warming, a search for a substitute to balance fossil fuels has increased the importance of renewable energy. Solar energy is part of the focus due to unutilized potential yet and steep cost reduction in last decades. Cumulative installed base reached 40GW by 2010 end with annual growth of 50% in last five years. While Germany, Spain and Japan lead the solar energy installed base, Turkey has almost no installed base of solar energy. After analysis of PV diffusion in seven focused countries, four diffusion patterns (sustainable, fact catchers, unguided missiles and lacking trigger) have been identified. Under the light of four diffusion patterns, three dimensions (trigger conditions, diffusion speed and upper limit) are identified. Due to limited historical data, generalized bass model and logistic model are used. Both enable to add exogenous variables in equations. However, original equations are improved in a way that upper limit is a function. Developed “improved logistic” model reached 0.972 value of R2. Although “Improved GBM” model reached 0.997 value of R2, it didn’t generate reasonable forecasts for Turkey. Based on two different diffusion scenarios, cumulative installed base is forecasted to reach 5.2GW or 10.6GW by 2020; these scenarios might require USD 2 - 4 billion investment yearly and cause FIT liabilities of USD 1.4 – 3 billion to Turkish government. To trigger the PV market, Turkey should address following topics: adequate financial incentives; clear government commitment; transparent and lean regulatory procedures; grid capacity for PV; promotion of PV.