Üretim Yönteminin Kolza Yağının Özelliklerine Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Kolza, iklim isteklerinin geniş sınırlar içinde olması ve ayrıca yazlık-kışlık formlarının bulunması nedeniyle diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de geniş alanlarda ekilebilecek potansiyele sahip bir yağ bitkisidir. Ülkemizde de biyodizel üretiminin artışına paralel olarak kolza yağı talebi ve üretimi giderek artmaktadır. Kolza tohumu yağı yüksek oleik asit ve düşük doymuş ve çoklu doymamış asit içeriklerinden dolayı günümüzde yanma karakteristikleri, oksidasyon kararlılığı ve soğuk sıcaklık davranışları açısından biyodizel üretimi için ideal bir hammadde konumuna gelmiştir. Yağ asit kompozisyonundan dolayı uygun bir biyodizel hammaddesi olan kolza yağının yüksek fosfolipid içeriği bir dezavantaj oluşturmaktadır. Fosfolipidlerin motorda depozit oluşturmaları nedeniyle, EN 14214 Standardına göre biyodizelin fosfor içeriği en fazla 10 mg/kg olmalıdır. Bu nedenle ham kolza yağına transesterleşme reaksiyonu öncesi mutlaka fosfolipidleri gidermek için bir zamk giderme işlemi(degumming) uygulanmalıdır. Bu çalışmada; kolza tohumundan mekanik presleme ve ekstraksiyon ile elde edilen yağın özellikleri incelenmiştir. Bunun yanı sıra, tohuma uygulanan farklı önişlemlerin; biyodizel hammaddesi için çok önemli olan oksidasyon kararlılığı, toplam fosfor ve serbest yağ asidi içeriği gibi yağın kimyasal özellikleri üzerine etkisi ortaya konmaktadır. Ayrıca kolza tohumu yağına uygulanan çeşitli degumming işlemleri ile fosfolipid içeriğindeki değişim incelenmiştir.

Rapeseed oil is the most favoured vegetable oil worldwide and in our country as well, because of its adaptability to weather condition. Two growth habit types of these seed exist, winter and spring rapeseed. Due to the recent increase in the biodiesel production capacity, the rapeseed production in Turkey has been increased as well. Rapeseed oil is one of the most convenient biodiesel feedstock regarding combustion characteristics, oxidative stability and cold flow behaviour which all of these properties are relatively high in oleic acid, low in unsaturated fatty acids and high in polyunsaturated fatty acids. The rapeseed oil is relatively well suited for biodiesel production because of its fatty acid composition. On the other hand, the rapeseed oil must be degummed to decrease their total phosphorus content, because the engine deposit can vary due to the phosphorus content of the fuel. According to the European Standard EN 14214, the phosphorus content of biodiesel should be below than 10mg/kg. In this study, the compositions of the rapeseed oil produced by mechanical expression and solvent extraction were investigated. The effects of the different heat pretreatment methods for oilseeds on the chemical properties of the oils such as oxidation stability, the phosphorus content and the fatty acid composition, which are very important factors for a biodiesel feedstock, were determined. Furthermore, the phosphorus content was determined after the different degumming processes.